زانو یا توتال‌نی(به انگلیسی: Total Knee Arthroplasty (TKA)

عمل جراحی ارتوپدی که با استفاده از آن سطوح مفصلی استخوان‌ران و درشت‌نی در مفصل‌زانو با سطوح مصنوعی جایگزین می‌گردند.
هر سال بیش از ۷۰۰ هزار عمل جراحی تعویض مفصل زانو در ایالات متحده با موفقیت انجام می‌پذیرد. آرتروپلاستی مفصل زانو در مواردی که سطوح مفصلی بیمار به دلایلی مانند استئوآرتریت، روماتیسم مفصلی،دفورمیتی واروس یا والگوس شدید، شکستگی های قدیمی داخل مفصلی یا خونریزی داخل مفصلی مزمن از بین رفته باشد توسط  جایگزینی دقیق پروتزهای آماده انجام می‌گیرد.

علل نیاز به تعویض مفصل زانو

آرتروز زانو که به زبان عامیانه همان تخریب زانو میباشد از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالاتر از چهل سال بوده و شایعترین بیماری تخریبی مفاصل بدن می‌باشد.میزان ابتلا در خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر است.مهم‌ترین مشخصه آرتروز، تخریب تدریجی غضروف مفصلی است. دو انتهای هر استخوان، از غضروف که بافتی انعطاف‌پذیر می‌باشد ساخته شده‌است.با شروع بیماری آرتروز زانو، غضروف انتهای تحتانی استخوان فمور(ران) و غضروف قسمت فوقانی استخوان درشت‌نی به تدریج دچار تغییرات تخریبی(دژنراتیو) می‌گردد.به همین ترتیب درگیری و آسیب غضروف کشکک به آرتروز این ناحیه منجر می‌شود،بنابراین آرتروز مفصل زانو در دو ناحیه تیبیوفمورال (مفصلی که بین استخوان ران و ساق ایجاد قرار دارد) و مفصل کشککی-رانی می‌تواند ایجاد شود.

در مواقعی که به علت آسیب های زانو این مفصل تخریب شده است، دردهای شدیدی در آن ایجاد میشود که ممکن است فرد را حتی از فعالیت های ساده ای نظیر بالا رفتن از پله و یا راه رفتن دور کند. درد حتی ممکن است در هنگام نشستن و خوابیدن هم وجود داشته باشد.

اگر استفاده از دارو، تغییر سطح فعالیت های روزمره زندگی و استفاده از عصا  و تزریقات داخل مفصلی مانند اوزون و ژل و یا موارد مشابه هم نتواند کمکی به کاهش مشکلات بیمار بکند معمولاً آخرین اقدام که توسط بهترین متخصص جراح ارتوپد (متخصص استخوان و مفاصل ) توصیه میشود ، تعویض مفصل زانو است. تعویض سطوح مفصلی میتواند مشکل درد زانو و تغییر شکل آنرا حل کند و بیمار را به فعالیت های روزمره برگرداند.

روش انجام جراحی

با قرارگیری بیمار تحت بیهوشی عمومی یا تزریق داروی بی‌حسی در کمر ، جراح برشی ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر در جلوی زانو ایجاد می‌کند. بخش آسیب دیده مفصل از سطح استخوان‌ها برداشته می‌شود و سپس سطوح به گونه‌ای شکل داده می‌شود تا توانایی نگه داشتن مفصل مصنوعی فلزی یا پلاستیکی را داشته باشد. مفصل مصنوعی با سیمان استخوانی یا مواد مخصوص دیگر به استخوان ران، درشت‌نی و کاسه زانو متصل می‌شود. پس از قرارگیری و تنظیم مناسب، بخش‌های مصنوعی متصل شده، مفصلی را شکل می‌دهد که برای عملکرد و پایدار ماندن به رباط‌ها و عضله‌های پیرامون وابسته است. در پایان فرآیند فضای ایجاد شده توسط بخیه دوخته شده و بر روی ناحیه پانسمان قرار می‌گیرد.پروتز های بسیار متنوع و مختلفی برای این منظور وجود دارد که بسته به نظر و تبحر جراح ارتوپد زانو برای کارکردن با هرکدام از انها بسته به وضعیت آسیب زانو به بیمار توصیه خواهد شد.

آیا زمان تعویض مفصل من فرارسیده است؟

• درد شدید مفصل زانو بطوریکه فعالیت های روزمره مثل راه رفتن، بالا رفتن از پله و نشستن و بلند شدن از روی صندلی را هم محدود میکند.

• درد متوسط یا شدید زانو حتی در موقع استراحت

• درد زانو همراه با تغییر شکل و انحراف زانو

•  درد زانو همراه با خشکی در حرکت مفصل

• درد با استفاده از داروهای ضد التهابی و تزریق ازون و سایر مواد داخل زانو کاهش نمیابد

• تحمل نکردن داروی مسکن و یا ایجاد عوارض با مصرف آنها

• عدم بهبودی زانو با جراحی های دیگر

 مفصل مصنوعی من چند سال کار خواهد کرد؟

 مفاصل مصنوعی زانو معمولا سال های زیادی برای بیمار کار کرده و موجب میشوند تا بیمار بتواند از یک زندگی فعال و پرتحرک لذت ببرد. با این حال مفاصل مصنوعی هم مانند هر ساختار دیگری میتواند بتدریج فرسوده شود. مهمترین مکانیسم فرسودگی این مفاصل مصنوعی لق شدن آنها در استخوان است.

در حین راه رفتن با هر باری که پا به زمین میرسد نیرویی به استخوان های زانو وارد میشود. این نیرو به محل اتصال مفصل مصنوعی و استخوان های اطرافش هم وارد میشود.

اگر مقدار این نیرو زیاد باشد به مرور زمان موجب میشود اتصال بین استخوان و سیمان و در نتیجه اتصال استخوان و مفصل مصنوعی سست شود. در این صورت مفصل مصنوعی لق شده و این لقی موجب درد و ناپایداری و مشکلات دیگر در مفصل میشود.

همچنین به مرور زمان بر اثر فشارهایی که به پلاستیک کارگذاشته شده در مفصل مصنوعی وارد میشود ذرات میکروسکوپی ریزی از آن کنده میشود.

این ذرات توسط گلبول های سفید بدن خورده میشوند تا از بدن خارج شوند ولی متاسفانه در این روند، گلبول های سفید برای مبارزه بیشتر با این ذرات از خود مواد سمی ترشح میکنند که همین مواد به مرور زمان موجب خورده شدن و جذب استخوان اطراف مفصل مصنوعی توسط بدن میشوند. جذب استخوان موجب میشود تا اتصال آن به مفصل مصنوعی هم سست شود.در کل درصورتیکه فرد مراقبت های توصیه شده را رعایت نماید حدود ۲۰ سال میتواند از آن استفاده کند

هزینه جراحی تعویض مفصل زانو چقدر است ؟

با توجه به پوشش بیمه ای مناسب معمولا افرادی که دارای بیمه تکمیلی باشند متحمل هزینه محسوسی نخواهند شد ولی بصورت کلی هزینه این عمل در کشور ما حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار در صورت عدم پوشش بیمه ای فرد خواهد بود.