درد کمر در بارداری

بارداری از بهترین دوران­های زندگی هر خانمی است که البته با عوارض مختلفی همراه است و ناچار باید تحمل شوند. برخی از این عوارض حتی در صورت شدید بودن هم طبیعی هستند. اما وقتی با علائم دیگری مانند تب و خونریزی همراه می‌شوند نیاز به بررسی فوری پزشکی دارند.

درد کمر در بارداری یکی از عوارض شایع بارداری است که اکثر خانم‌ها به­خصوص با پیشرفت بارداری و نزدیک شدن به زمان زایمان، آن را تجربه می‌کنند. این دردها بیشتر ناشی از تغییرات هورمونی و شل شدن عضلات و همچنین تغییر شکل ستون فقرات و ساختار آن به دلیل رشد جنین و بارداری است.

خبر خوب این است که درد کمر در بارداری به‌نوعی نشان می‌دهد که کودک شما در حال رشد است. این دقیقاً همان چیزی است که باید اتفاق بیفتد. با توجه به حساسیت دوران بارداری و عوارض احتمالی خطرناکی مانند سقط جنین شما باید هر عارضه‌ای را حتی اگر فکر می‌کنید طبیعی است باز هم به پزشک گزارش دهید تا مشکلی شما و فرزندتان را تهدید نکند.

در صورت طبیعی بودن درد کمر در بارداری تنها می‌توانید با برخی راهکارهایی که پزشک به شما توصیه می‌کند، این درد را کمی تسکین دهید. با ما همراه باشید تا هر آنچه مهم است در مورد درد کمر در بارداری بدانید را برایتان توضیح دهیم.

دلایل درد کمر در بارداری چیست؟

درد کمر در بارداری معمولاً در محلی که لگن با ستون فقرات شما روبرو می‌شود، در مفصل ساکروایلیاک اتفاق می‌افتد. دلایل زیادی برای وقوع آن وجود دارد. برخی از متداول‌ترین دلایل عبارتند از:

• افزایش وزن در طی یک بارداری سالم باعث ایجاد این درد می‌شود. درواقع زنان باردار معمولاً بین 11 تا 16 کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند. ستون فقرات باید این وزن را تحمل کند که می‌تواند باعث کمردرد شود. وزن کودک و رحم در حال رشد نیز به رگ‌های خونی و اعصاب لگن و پشت فشار وارد می‌کند و باعث ایجاد درد کمر در بارداری می‌شود.
• تغییر وضعیت بدن عامل دیگر ایجاد درد کمر در بارداری است. بارداری مرکز ثقل شما را جابجا می‌کند. درنتیجه، شما ممکن است به‌تدریج حتی بدون اینکه متوجه شوید شروع به تنظیم وضعیت بدن و نحوه حرکت خود کنید. این شرایط می‌تواند منجر به کمردرد یا کشیدگی شود.
• در دوران بارداری تغییرات هورمونی بسیار شدید بوده و عامل بسیاری از عوارض بارداری می‌باشد. در این دوران بدن شما هورمونی به نام ریلکسین می‌سازد که به رباط‌های ناحیه لگن اجازه می‌دهد تا شل شوند و مفاصل نیز برای آماده‌سازی بدن جهت تولد نوزاد شل می‌شوند. همین هورمون می‌تواند باعث شل شدن رباط‌هایی شود که از ستون فقرات حمایت می‌کنند و منجر به بی‌ثباتی و درد می‌شوند.
• جدا شدن عضله عامل دیگر درد است. با انبساط رحم، دو ورق موازی عضله (عضلات رکتوس شکمی) که از قفسه دنده به استخوان شرمگاه منتهی می‌شوند، ممکن است در امتداد درز وسط جدا شوند. این جدایی می‌تواند درد کمر در بارداری را بدتر کند.
• استرس عاطفی و فشاری که بارداری ایجاد می‌کند می‌تواند باعث ایجاد تنش عضلانی در پشت شود که ممکن است به شکل کمردرد یا اسپاسم پشت احساس گردد.

درمان‌های درد کمر در بارداری

درصورتی‌که در بارداری دچار کمردردهای مزمن نشوید درد شما به‌مرور بعد از زایمان با استراحت و برگشت عضلات به جای خود بهتر می‌شود. در همین حال، موارد زیادی وجود دارد که می‌توانید برای درمان درد کمر در بارداری انجام دهید:

 ورزش

ورزش منظم چه در بارداری و چه در دوران غیر از بارداری باعث تقویت عضلات و تقویت انعطاف‌پذیری می‌شود. این کار می‌تواند استرس روی ستون فقرات شما را کاهش دهد. تمرینات ایمن برای بیشتر خانم‌های باردار شامل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری ثابت است. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند تمریناتی را برای تقویت کمر و شکم شما نیز توصیه کند.

استفاده از گرما و سرما

استفاده از بسته‌های سرد یا گرم در این ناحیه کمردرد را تسکین می‌دهد. اگر پزشک متخصص شما موافقت کرد، کمپرس سرد را (مانند کیسه یخ یا سبزیجات منجمد پیچیده شده در حوله) تا 20 دقیقه چند بار در روز در محل درد قرار دهید. بعد از دو یا سه روز، یک پد گرم‌کننده یا یک بطری آب گرم روی محل درد قرار دهید. مراقب باشید در دوران بارداری گرما را به شکم خود وارد نکنید.

وضعیت خود را بهبود ببخشید.

وضعیت نامناسب شما می‌تواند بیشتر باعث شل شدن ستون فقرات شود. بنابراین استفاده از وضعیت بدنی مناسب هنگام کار، نشستن یا خواب حرکت خوبی است. به‌عنوان‌مثال، خوابیدن به پهلو با بالش بین زانو، استرس شما را از بین می‌برد. هنگام نشستن پشت میز، یک حوله لوله شده را پشت خود قرار دهید و به‌طور کامل به آن تکیه دهید.

پاها را روی دسته‌ای از کتاب‌ها یا میز و صندلی قرار دهید و صاف بنشینید و شانه‌ها را به عقب بکشید. هنگام ایستادن، ران‌ها را به سمت جلو و شانه‌ها را به عقب بکشید. بستن کمربند پشتیبانی نیز می‌تواند کمک کند.

به‌طور منظم کشش داشته باشید.

به دنبال یادگیری حرکات “کشش عقب “، “کشش کمر ” و “شیب لگن ایستاده ” در بارداری باشید. این حرکات درصورتی‌که ازنظر متخصص برای شما مشکلی ایجاد نکنند، عضلات کمر و لگن شما را تقویت می‌کنند.

 مشاوره

اگر کمردرد به استرس مربوط باشد، صحبت با یک دوست یا مشاور مطمئن ممکن است مفید باشد.

 طب سوزنی

طب سوزنی نوعی درمان چینی است که در آن سوزن‌های نازکی در مکان‌های خاصی وارد پوست شما می‌شوند. مطالعات نشان داده است که طب سوزنی می‌تواند در تسکین کمردرد در دوران بارداری مؤثر باشد. اگر می‌خواهید آن را امتحان کنید ابتدا با پزشک متخصص خود مشورت کنید.

کمربند بارداری

استفاده از کمربند بارداری تا حدودی درد کمر را کمتر می کند، کمربند را می توانید روی لباس و یا زیر لباس ببندید.

بالش بارداری

بالش بارداری در بین زانو های خود قرار دهید تا ران ها با موازی با یک دیگر قرار گیرند، با این کار کمر درد شما کاهش میابد. استفاده از بالش بارداری باعث می شود وضعیت بدنی شما حفظ شود و نتوانید به پشت بخوابید.

ماساژ:

ماساژ بر روی کاهش درد کمر در بارداری نقش به سزایی دارد. اما بهتر است متخصصی را انتخاب کنید که در زمینه ماساژ در بارداری آموزش دیده باشد.

 

چند روش پیشگیری درد کمر در بارداری:

• از پوشیدن کفش های پاشنه دار و نا معقول خودداری کنید. کفش های طبی پاشنه کوتاه و قوس مناسب انتخاب بهتری است.
• هنگام خواب به پشت نخوابید.
• برای پیادروی از گن استفاده کنید.
• اگر کمر درد بسیاری زیادی دارید بهتر است با پزشک زنان مشورت کنید که داروهای ضد درد و یا داروهای شل کننده عضلات که در دوران بارداری بی خطر هستند تجویز کند.
• دراز کشیدن دروان آب گرم

نکات بیشتر در مورد کاهش درد کمر در بارداری

علاوه بر مواردی که در بالا توضیح دادیم، موارد زیر را نیز در نظر داشته باشید:

• اگر می‌خواهید از زمین چیزی بردارید، از پاها برای چمباتمه زدن استفاده کنید و مستقیماً خم نشوید.
• کفش‌های پاشنه‌بلند نپوشید. کفش‌های پاشنه‌کوتاه با پشتیبانی از قوس مناسب را انتخاب کنید. به یاد داشته باشید، با شل شدن مفاصل به دلیل تغییرات هورمونی، ممکن است لازم باشد اندازه کفش بزرگ‌تری بخرید.
• تا جایی که می‌توانید نباید به پشت بخوابید.

اگر کمردرد شما همچنان ادامه دارد، قبل از مصرف داروهای ضد درد حتماً با پزشک خود مشورت کنید. مصرف استامینوفن برای اکثر خانم‌ها در دوران بارداری بی‌خطر است. اما آسپرین و سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin) یا ناپروکسن (Aleve) توصیه نمی‌شود.

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد درد یا داروهای شل کننده عضلات را که در دوران بارداری بی‌خطر هستند، توصیه کند.

آیا ممکن است درد کمر در بارداری خطرناک باشد؟

همانطورکه گفتیم درد کمر در بارداری یکی از عوارض شایع و معمولاً طبیعی است. اما اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد شدید
• به‌طور فزاینده‌ای درد شدید می‌شود یا دردی که به‌طور ناگهانی شروع می‌شود.
• درد و گرفتگی ریتمیک مانند زمان زایمان که احتمال دارد نیاز به زایمان زودرس باشد.
• مشکل در ادرار کردن
• احساس سوزن سوزن شدن در اندام‌های تحتانی
• درد کمر همراه با خونریزی و یا تب و لرز که می‌تواند نشانه‌ای از سقط باشد.

در موارد نادر، درد شدید کمر ممکن است مربوط به مشکلاتی مانند پوکی استخوان مرتبط با بارداری، آرتروز مهره‌ها، یا آرتروز سپتیک باشد. همچنین همانطورکه در موارد بالا ذکر کردیم دردهای شدید و ریتمیک می‌توانند علامتی از نیاز به زایمان زودرس باشند. ب

نابراین کاملاً مراقب وضعیت خود در این دوران باشید و در صورت تغییر در عوارض ایجاد شده حتماً با پزشک خودتان تماس بگیرید و اطلاع دهید. زیرا ممکن است هرچه سریع‌تر نیاز به بررسی و کنترل داشته باشید تا مشکلی برای شما و فرزندتان ایجاد نشود.

جمع‌بندی

درد کمر در بارداری از عوارض شایع بارداری است که اکثر خانم‌های باردار حداقل در سه ماهه سوم آن را تجربه می‌کنند. افرادی که از قبل بارداری مشکلاتی مانند گودی کمر، اضافه‌وزن و … دارند بیشتر دچار این عوارض می‌شوند و عوارض بارداری برای آن‌ها شدیدتر است.

آنچه مهم است این است که همه موارد را باید با متخصص زنان خود در میان بگذارید. همچنین اگر عارضه‌ای داشتید و به‌صورت ناگهانی تغییر کرد حتماً باید با پزشک در میان بگذارید.