درد مچ دست یکی از درد‌های شایع در میان ورزشکاران و افرادی است که بیش‌ازحد از مچ دست خود استفاده می‌کنند که از آن جمله می‌توان به تنیس‌بازان و تایپیست‌ها اشاره کرد. دلایل مختلفی برای ایجاد این درد وجود دارد که از سندرم تونل کارپ تا بیماری‌های زمینه‌ای مانند نقرس و آرتروز و حتی آسیب‌هایی مانند شکستگی و دررفتگی متفاوت است.
با توجه به اینکه استخوان‌های ریز بی‌شماری در ناحیه مچ دست وجود دارند و احتمال دارد دچار شکستگی‌های خاموش شوند که از دید پزشک مخفی بماند، مراجعه به مراکز ارتوپدی مجهز و معتبری مانند مجموعه ارتوپدی دکتر میر جهت ارزیابی کامل درد مچ دست و درمان مناسب ضروریست. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با درد مچ دست و نحوه درمان آن آشنا کنیم.
فهرست مطلب:
دلایل ایجاد درد مچ دست
درد مچ دست ممکن است به دلایل متعددی ایجاد شود که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
سندرم تونل کارپ
یکی از سه عصب اصلی که در ساعد دست وجود دارند، عصبی به نام مدیان است. این عصب تا کف دست شما کشیده می‌شود و اگر به هر دلیلی دچار انقباض و یا فشردگی شود، آسیبی به نام سندرم تونل کارپ را ایجاد می‌کند که می‌تواند احساس درد را در شست، انگشت اشاره، انگشت وسط و قسمتی از انگشت حلقه و همچنین مچ دست ایجاد نماید. از طرفی ممکن است در ماهیچه منتهی به انگشت شست حالتی مانند یک برق‌گرفتگی را ایجاد کند. بسته به نوع فعالیتی که این آسیب را ایجاد کرده ممکن است یک یا هر دو دست شما درگیر آن شود.
سندرم تونل مچ دست علاوه بر ایجاد درد در ناحیه مچ، می‌تواند برخی علائم مانند بی‌حسی، ضعف و سوزن‌سوزن شدن را نیز در کنار دست در نزدیک انگشت شست ایجاد نماید. تورم مچ دست و ایجاد سندرم تونل کارپ به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
• انجام کار‌های تکراری با دست‌ها مثل تایپ، خیاطی یا نقاشی
• چاقی یا اضافه‌وزن
• بارداری یا یائسگی
• ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای خاص مانند دیابت، تیروئید کم‌کار یا آرتریت کنترل نشده
آسیب و ضربه به مچ دست (Over use, Ab use)
شایع ترین دلیل ایجاد درد مچ دست، ضربه یا آسیب ناشی از استفاده بیش از حد استقامت و قدرت مچ دست، افتادن روی مچ دست، کشیدگی بیش از حد و مواردی از این دست است. همچنین آسیب‌های مچ دست که باعث درد آن می‌شوند شامل پیچ‌خوردگی، تاندونیت کل تاندون‌های اطراف مچ مانند تاندون‌های فکسور، اکستنسور، تاندون‌های طرفی، تاندون‌های حرکت دهنده انگشتان هم در اثر بیماری و هم در اثر فشار، پارگی و کشیدگی تاندون‌ها یا لیگامان‌های بین استخوان مچ که زیاد هم اتفاق می افتد و بسیار مهم هستند، آسیب یا پارگی TFCC که مخفف Triangular Fibrocartilage Complex است و انواع شکستگی استخوان‌ها است. در رفتگی و نیمه دررفتگی یا سابلاکسیشن‌ها نیز از آسیب‌های دیگر ایجاد کننده درد مچ دست هستند.
در این شرایط ممکن است علائمی مانند کبودی، درد شدید، تورم یا تغییر شکل مفاصل در نزدیک مچ دست را تجربه کنید؛ اما باید در نظر داشته باشید که به دلیل ظرافت و تعداد بالای استخوان‌های ریز موجود در این ناحیه این احتمال وجود دارد که یکی از این استخوان‌ها دچار ترک‌خوردگی یا شکستگی شود ولی علائم شکستگی را بروز ندهد؛ بنابراین در صورت ضربه هرچند فکر می‌کنید مشکلی وجود ندارد، حتماً آن را نزد یک متخصص ارتوپد خوب بررسی کنید تا هیچ عارضه‌ای مخفی نماند. در غیر این صورت عوارض طولانی مدت مانند آرتروز و درد‌های مزمن را به همراه خواهد داشت.
نقرس
نقرس نوعی بیماری مفصلی و زیرگروه بیماری‌هایی با نام آرتریت است که در اثر تجمع اسید اوریک ایجاد می‌شود. اسید اوریک یکی از مواد شیمیایی است که بدن شما به کمک آن مواد غذایی حاوی ترکیبات آلی به نام پورین را تجزیه می‌کند. بیشتر اسید اوریک در خون حل می‌شود و از طریق ادرار از بدن خارج خواهد شد؛ اما در برخی موارد، میزان این ماده در بدن بیش‌ازحد طبیعی می‌شود. در این شرایط اسید اوریک اضافی می‌تواند در مفصل‌های بدن رسوب کرده و باعث بیماری نقرس شود که علائمی مانند تورم و درد را ایجاد می‌کند. مچ دست، مچ پا و زانو متداول‌ترین قسمت‌هایی هستند که در صورت ابتلا به نقرس علائم را از خود بروز می‌دهند.
آرتروز
آرتروز نیز نوعی بیماری مربوط به مفاصل است و می‌تواند باعث سفتی و تورم در مفصل‌های مختلف بدن که درگیر این آسیب شده‌اند، شود و درد مچ دست نیز می‌تواند به دلیل آرتروز ایجاد گردد. دلایل مختلفی ازجمله پیری، استفاده بیش‌ازحد از مفصل، عدم درمان صحیح و به‌موقع شکستگی‌ها و… برای ایجاد این آسیب وجود دارد. توجه داشته باشید که بیماری آرتروز یکی از بیماری‌های پیش‌رونده است که در صورت تشخیص به‌موقع می‌توان به‌خوبی آن را کنترل و تا حدودی درمان کرد؛ اما در صورت پیشرفت بیش‌ازحد، بدن به درمان‌های مدیریتی و دارو‌ها پاسخ نمی‌دهد و حتی ممکن است نیاز به جراحی باشد.
روماتوئید آرتورایتیز یا آرتریت روماتوئید
این بیماری یک بیماری خود ایمنی است که یکی از دلایل شایع درد مچ دست است. ممکن است ارتوپد در صورت تشخیص این بیماری جهت درمان بهتر شما را به یک روماتولوژیست معرفی کند.
علائم همراه با درد مچ دست
گاهی درد مچ دست تنها علامتی از آسیبی است که در این ناحیه ایجاد شده است و گاهی شما علاوه بر درد مچ دست علائم دیگری را نیز تجربه خواهید کرد که عبارت‌اند از:
• تورم در انگشتان دست
• عدم توانایی مشت کردن دست یا گرفتن اجسام
• حالت بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در دستان خود
• علائم بی‌حسی، درد یا سوزن‌سوزن شدنی که در هنگام شب شدیدتر خواهد شد.
• درد‌های ناگهانی و بسیار شدید در دست‌ها
• التهاب، قرمزی یا تورم در اطراف مچ دست
• احساس گرما در مفصل نزدیک به مچ دست
توجه داشته باشید که اگر احساس گرما در مچ دست داشتید و این گرما بیش از 8/37 درجه سانتی‌گراد بود باید سریعاً به یک مرکز تخصصی ارتوپدی یا اورژانس مراجعه کنید؛ زیرا این علامت می‌تواند نشانه‌ای از آرتریت عفونی (سپتیک) باشد که یک بیماری جدی و خطرناک است. همچنین درصورتی‌که نمی‌توانید مچ دست خود را حرکت دهید یا دست شما غیرطبیعی به نظر می‌رسد، احتمال شکستگی وجود دارد و باید سریعاً برای تشخیص و درمان پیگیری شود.
نحوه تشخیص علت درد مچ دست
متخصص ارتوپد برای اینکه علت درد مچ دست شما را تشخیص دهد، ابتدا یک معاینه فیزیکی کامل از دست انجام خواهد داد. سپس آزمایشاتی را برایتان تجویز می‌کند تا بتواند بررسی دقیق‌تری انجام داده و تشخیص نهایی را اعلام کند. ازجمله این آزمایشات می‌توان به عکس‌برداری ساده با اشعه ایکس، الکترومیوگرافی جهت ارزیابی سلامت عصب‌ها، بررسی سرعت هدایت عصبی، آزمایش خون و ادرار و حتی نمونه‌گیری از مایع درون مفصل‌ها جهت بررسی بلور‌ها و کلسیم این ناحیه اشاره کرد. همان‌طورکه گفتیم مچ دست بسیار ظریف و پیچیده است و هرچه مرکز تخصصی ارتوپدی که برای بررسی علت درد مچ دست به آنجا مراجعه می‌کنید مجهز‌تر باشد و متخصصان آن تبحر و دقت بالاتری در تفسیر نتایج آزمایشات داشته باشند، تشخیص نهایی دقیق‌تر و درست‌تر خواهد بود و از عوارض بعدی جلوگیری می‌کند.
بدین‌جهت شما می‌توانید به مجموعه ارتوپدی مجهز دکتر میر مراجعه کنید و از تجربه متخصصین حاذق در این زمینه بهره‌مند شوید. جهت گرفتن نوبت می‌توانید از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
روش‌های درمان درد مچ دست
اینکه چه روشی برای درمان درد مچ دست شما مناسب است، به علت ایجاد درد بستگی دارد. به همین دلیل ما روش‌های درمانی را برای هرکدام از دلایل دسته‌بندی کرده و در ادامه برایتان خواهیم گفت:
روش‌های درمان سندرم تونل کارپ
• بستن مچ‌بند یا آتل جهت کاهش درد مچ دست و تورم
• استفاده از کمپرس سرد و گرم به‌صورت متناوب برای ۱۰ تا ۲۰ دقیقه و چند بار در روز
• استفاده از دارو‌های ضدالتهاب یا مسکن مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن
• جراحی جهت ترمیم عصب میانی در صورت آسیب شدید
روش‌های درمان نقرس
• مصرف دارو‌های ضدالتهاب بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• افزایش مصرف مایعات جهت کاهش غلظت اسید اوریک
• اجتناب از مصرف بیش‌ازاندازه غذا‌های پرچرب و الکل
• استفاده از دارو‌های تجویزی توسط پزشک جهت کاهش اسید اوریک
روش‌های درمان آسیب‌های واردشده به مچ
• آتل‌بندی مچ دست
• استراحت و بالا نگه‌داشتن مچ دست
• مصرف مسکن‌های خفیف مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
• گذاشتن کیسه یخ به‌صورت غیرمستقیم بر روی محل درد و تورم به مدت چند دقیقه و تکرار آن با فاصله دو ساعت
• فیزیوتراپی در صورت ابتلا به آرتروز
• گچ گرفتن در صورت دررفتگی یا شکستگی مچ دست
روش‌های جلوگیری از درد مچ دست
بااینکه برخی صدمات واردشده به مچ دست مانند تصادفات یا زمین خوردن به‌صورت ناخواسته و غیرقابل‌پیش‌بینی اتفاق می‌افتند، شما می‌توانید با توجه به برخی نکات از ایجاد درد در این ناحیه جلوگیری کند. این نکات عبارت‌اند از:
• با استفاده از صفحه‌کلید ارگونومیک از خم شدن مچ دست به سمت بالا جلوگیری نمایید.
• در حین انجام فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن هرچند دقیقه یک‌بار دست‌های خود را استراحت دهید.
• تحت نظر یک متخصص کاردرمانی تمریناتی را جهت کشش و تقویت مچ دست آموزش ببینید.
• از مصرف الکل پرهیز کرده و روزانه ۶ الی ۸ لیوان آب بنوشید.
• از مصرف بیش‌ازحد برخی مواد غذایی مانند جگر، ماهی‌دودی یا ترشی اجتناب کنید.
• پروتئین را در حد متعادل مصرف کنید.
سخن آخر
همان‌طورکه ملاحظه کردید موارد متعددی می‌توانند باعث ایجاد درد مچ دست شوند. با توجه به ظرافت مچ دست و اینکه دلایل ایجاد درد بسیار متفاوت هستند، به‌هیچ‌وجه نباید برای درمان درد مچ دست از روش‌های خودسرانه استفاده کنید و درصورتی‌که بیش از دو الی سه روز طول کشیده است باید در اسرع وقت به یک مرکز تخصصی ارتوپدی و متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید تا با انجام معاینات کامل و آزمایشات لازم علت اصلی درد مچ دست را مشخص کرده و بهترین درمان را برایتان آغاز کنند. در غیر این صورت امکان ایجاد درد‌های مزمن در آینده و افت عملکرد مچ دست وجود دارد که باعث می‌شود حتی در انجام ساده‌ترین کار‌ها مانند گرفتن یک لیوان در دستتان دچار مشکل شوید.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.