بروز علائم دیسک کمر و سیاتیک یکی از مشکلات شایعی است که امروزه افراد با آن درگیر هستند. از علائم دیسک کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد که در ادامه متن به شرح هر کدام و روشهای مختلف درمانی آنها می پردازیم:
-
درد پا، انگشتان پا، ساق پا، پشت و ران
-
درد عصب و علائم عصبی مانند ضعف و احساس سوزن سوزن شدن
-
افتادگی پا
-
شروع سریع علائم
-
درد هنگام حرکت
-
کمردرد
-
بی اختیاری ادرار و از دست رفتن کنترل روده و گاهی فلج شدن
آنچه در این مقاله می خوانید :
فهرست مطالب
دیسک کمر چیست؟
دیسک های کمر، صفحات دایره ای بین مهره ها هستند که مهره های مجاور را در ستون فقرات به هم متصل می کنند و باعث توانایی حرکت مهره ها می شوند. در اثر فشاری که به مهره ها و دیسک آنها وارد می شود، گاهی این دیسکها از محل خود خارج می شوند.
این باعث می شود به ریشه های عصبی اطراف فشار وارد شود. دیسک فتق کمر نتیجه بیرون زدگی دیسک و اعمال فشار بر ریشه های اعصاب اطراف آن است. دیسک فتق یک مشکل بسیار شایع است. زیرا با فعالیتهایی نظیر حرکات تکراری، بلند کردن نادرست اشیا و حتی حمل وزن اضافی در شکم ممکن است ایجاد شود. گذشت زمان و عوامل ژنتیکی نیز عوامل دیگری برای دیسک کمر هستند.
آیا دیسک کمر باعث سیاتیک می شود؟
در بدن، دو عصب سیاتیک وجود دارد که بزرگترین اعصاب کل بدن ما هستند. این دو عصب از ستون فقرات سرچشمه می گیرند و تا انتهای پا ادامه دارند. دیسک های فتق ممکن است بر عصبهای مجاور فشار وارد کند و باعث بروز علائم عصبی و درد در آن منطقه شود. بنابراین، هنگامی که دیسک فتق در ستون فقرات رخ می دهد، ممکن است منجر به سیاتیک شود.
علائم دیسک کمر و سیاتیک
شایع ترین علت سیاتیک، دیسک فتق کمر است. دیسک فتق کمر با تحریک عصب های اطراف، باعث ایجاد درد در طول عصب می شود. دیسک کمر علاوه بر درد سیاتیک علائم دیگری را نیز بروز می دهد که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
موارد زیر از علائم دیسک کمر و سیاتیک هستند:
درد ساق پا
دردی که به دلیل دیسک کمر و سیاتیک در ساق پا احساس می شود، بسیار بدتر از درد کمر است. اگر درد در امتداد عصب سیاتیک احساس شود، آن را سیاتیک می نامند.
عوامل متغیر ایجاد علائم دیسک کمر و سیاتیک
عوامل زیادی وجود دارند که نشانه های دیسک کمر و سیاتیک را تعیین می کنند. مانند شدت فتق و سایر علائم موجود در قسمت پشت، پشت و جلوی ران، ماهیچه ساق پا، پا و انگشتان پا. معمولاً این علائم فقط روی یک طرف بدن تأثیر می گذارند.
درد عصب
بیماران این نوع درد را بسیار تیز و همراه با احساس خستگی توصیف می کنند.
افتادگی پا
افتادگی پا به حالتی گفته می شود که در آن بیمار درد را هنگام بالا بردن پا احساس می کند. مانند وقتی که قدم می زند. این درد یک علامت عصبی است که ممکن است در هر دو بیماری بروز کند.
علائم عصبی
ضعف، احساس سوزن سوزن شدن و مور مور شدن، از علائم دیسک کمر و سیاتیک می باشد.
شروع سریع علائم دیسک کمر و سیاتیک
علائم دیسک فتق کمر معمولاً سریع شروع می شود. اما در مواردی نیز ممکن است به تدریج بروز کند.
درد هنگام حرکت
از دیگر مشترکات نشانه های دیسک کمر و سیاتیک دردهایی است که موقع حرکت کردن بروز پیدا می کنند. به عنوان مثال در هر دو مورد هنگام نشستن، ایستادن، خم شدن به جلو، سرفه و یا نشستن برای مدت طولانی احساس درد می کنیم.
کمر درد
کمر درد یکی دیگر از علائم مشترک دیسک کمر و سیاتیک است. اما در همه موارد دیده نمی شود. البته همراه با درد کمر احساس سفتی، اسپاسم عضلانی و لرزش نیز ممکن است در هر دو عارضه اتفاق بیفتد.
موارد نادر از علائم دیسک کمر و سیاتیک
مواردی که در بالا گفته شد موارد رایج نشانه های دیسک کمر و سیاتیک بودند. اما علائم دیگری نیز هستند که به ندرت اتفاق می افتند. فتق دیسک کمر می تواند اعصاب نخاعی را که کنترل حرکات روده و مثانه را تأمین می کنند، فشرده کند.
از علائم آن، از بین رفتن کنترل مثانه یا روده، بی حسی در ناحیه باسن، درد پایین کمر و ضعف در اندام می باشد. این سندرم بسیار نادر است. اما اگر احساس کردید به آن مبتلا هستید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. زیرا فشار و تورم اعصاب در انتهای ستون فقرات ممکن است منجر به فلج شدن و یا سایر اختلالات به صورت مادام العمر شود.
علل و عوامل خطر دیسک کمر و سیاتیک
دیسک فتق کمر و درد سیاتیک ممکن است شروع ناگهانی داشته باشد، اما معمولاً این بیماری به تدریج ظاهر می شود. دیسک های ستون فقرات آب زیادی در خود دارند. وجود آن به دیسک ها کمک می کند تا انعطاف پذیر بمانند و ضرباتی که در طول روز به ستون فقرات وارد می شود را جذب کنند. با گذشت زمان، این ساختارها خشک می شوند، پوسته بیرونی سخت دیسک را شکننده تر و مستعد ترک و پارگی می کنند.
علل کمتر رایج دیسک کمر و سیاتیک
آسیب ناشی از ضربات: ضرباتی که در اثر تصادف رانندگی یا سقوط ممکن است ایجاد آسیب کنند، آنقدر روی دیسک های تحتانی فشار وارد می کنند که منجر به فتق می شود.
علل شایع ایجاد علائم دیسک کمر و سیاتیک
جنسیت: مردان دو برابر بیشتر در معرض خطر فتق کمر قرار دارند. همین امر احتمال ابتلا به سیاتیک را نیز بیشتر می کند. سن: شایعترین گروه سنی برای ایجاد علائم دیسک کمر و سیاتیک، سنین 35 تا 50 سال است. بعد از سن 80 سالگی، معمولاً این بیماری علائمی ایجاد نمی کند.
حرکات تکراری جسمی: مشاغلی که در آن نیاز به بلند کردن اجسام سنگین است، بیماران را در معرض خطر بیشتری برای ایجاد دیسک های فتق کمری و سیاتیک قرار می دهد.
چاقی: وقتی ستون فقرات وزن بیشتری را تحمل کند، تحت فشارهای بیشتری قرار می گیرد. در واقع، بیماران چاق 12 برابر بیشتر از دیگران محتمل هستند فتق دیسک داشته باشند.
سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه خانوادگی فتق دیسک دارند، بیشتر از سایرین احتمال دارد نشانه های دیسک کمر و سیاتیک در آنها بروز کند.
سیگار کشیدن: نیکوتین جریان خون دیسک ها را محدود می کند. این باعث تشدید فتق دیسک می شود. دیسک های تخریب شده احتمالاً دچار پارگی و ترک می شوند و منجر به فتق می شوند.
درمان دیسک کمر و سیاتیک
درمان غیر جراحی برای رفع علائم دیسک کمر و سیاتیک
در بیشتر موارد فتق دیسک کمر ظرف شش هفته برطرف می شود. بنابراین پزشکان از بیماران می خواهند که برای رفع نشانه های دیسک کمر و سیاتیک، ابتدا گزینه های غیر جراحی را امتحان کنند.
با این حال این روشها برای همه مؤثر نخواهند بود. در این بخش به روشهای غیر جراحی و جراحی درمان دیسک کمر و سیاتیک می پردازیم.
ابتدا به گزینه های غیر جراحی اشاره می کنیم:
داروها: استفاده از داروها مانند هر بیماری دیگر یک روش برای درمان دیسک کمر و سیاتیک است. در این بیماری معمولاً از شل کننده های عضلانی و NSAID استفاده می کنند.
استفاده از یخ: برای التهاب اولیه و اسپاسم عضلانی که با دیسک فتق کمر ایجاد می شود، استفاده از کمپرس یخ مناسب است. همچنین یخ، به اسپاسم عضلات مربوط به سیاتیک نیز کمک می کند.
گرما درمانی: در هر دو مورد دیسک کمر و سیاتیک، بعد از 48 ساعت اول، گرما ممکن است به کاهش اسپاسم عضلانی کمک کند.
فیزیوتراپی: تمرینات کششی خاصی برای درمان دیسک کمر و ساتیک وجود دارد. پزشک ارتوپد شما تمریناتی که خاص شماست را ارائه خواهد کرد. در بخش درمان خانگی دیسک کمر و سیاتیک آنها را بیان می کنیم.
تزریق اپیدورال: در مواردی که داروهای طبیعی جوابگو نباشند، ممکن است برای درمان دیسک کمر و سیاتیک تزریق استروئید تجویز شود. اثر این درمان برای موارد مختلف، متفاوت است.
درمان جراحی برای رفع علائم دیسک کمر و سیاتیک
در بعضی موارد برای درمان دیسک کمر و سیاتیک لازم است عمل جراحی صورت گیرد. برای رفع علائم دیسک کمر و سیاتیک دو روش جراحی وجود دارد. میکرودیسکتومی یا میکرودیسکتومی آندوسکوپی. در این روش ها سعی بر این است که فشار را بر روی ریشه عصب کاهش دهند.
در هر دو روش، پزشک ارتوپد تنها بخش کوچکی از دیسک را که بر روی عصب فشار وارد می کند، از بین می برد. بخش عمده دیسک دست نخورده باقی می ماند. هر دو عمل جراحی با حداقل تهاجم صورت می گیرد و به صورت سرپایی انجام می شوند.
درمان خانگی دیسک کمر و سیاتیک
علاوه بر موارد فوق می توانید با استفاده از روش درمان خانگی دیسک کمر و سیاتیک علائم دیسک کمر خود را مدیریت کنید. دیسک کمر اغلب با ضعف و از دست دادن کنترل عضلات همراه است. بنابراین انجام برخی حرکات ورزشی خاص می تواند عضلات شما را تقویت کند و به بهبود علائم دیسک کمرتان کمک کند. در اینجا به چند مورد از این روش درمان خانگی دیسک کمر و سیاتیک اشاره می کنیم.
- استفاده از کمربندهای شکمی یک راهکار برای درمان خانگی دیسک کمر و سیاتیک است. کمربندهای شکمی باعث تقویت عضلات شکم می شوند. این عضلات به ثبات کمر کمک می کنند.
- پل گلوت: انجام پل گلوت یک روش دیگر در درمان خانگی دیسک کمر و سیاتیک است. هدف از پل گلوت تقویت عضلات گلوت (عضلات باسن) است. تقویت این عضلات باعث تقویت همسترینگ می شود. گلوتها حتی بیشتر از همسترینگ، در حفظ و کنترل اندام به هنگام ایستادن نقش دارند. همچنین این عضلات نقش بسیار مهمی در چمباتمه زدن و بلند شدن دارند که این دو حرکت در کمردرد بسیار ایجاد درد می کنند.
- سگ پرنده تمرینی است که روی دست و زانوها انجام می شود. انجام این تمرین کمک می کند ماهیچه هایی را که باعث تقویت ستون فقرات می شود تقویت شوند. این ماهیچه ها در توانایی شما در ایستادن نقش زیادی دارند.
توجه داشته باشید اگر هر کدام از این حرکات علائم شما را بدتر کند، انجام آن را متوقف کنید و با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید. اگر شما نیز علائم دیسک کمر و سیاتیک را تجربه می کنید، با پزشکان ستون فقرات ما در کلینیک فوق تخصصی دکتر میر تماس بگیرید.
متخصص ارتوپدی، جراح استخوان و مفاصل