افراد متخصص در رشته ارتوپد بر روی مراقبتهای سیستم اسکلتی و عضلانی تمرکز دارند. این سیستم از قسمتهای مختلفی ازجمله ماهیچهها، مفاصل، تاندونها، رباطها و استخوانها تشکیلشده است و در صورت آسیب در هرکدام از این قسمتها شما باید به یک مرکز تخصصی ارتوپدی مانند مجموعه دکتر میر و یا بهعبارتیدیگر به یک متخصص ارتوپدی خوب در این مرکز مراجعه نمایید.
در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با تخصص و خدمات یک متخصص ارتوپدی آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید :
فهرست مطالب
به چه کسی ارتوپد گفته میشود؟
ارتوپد که در اصطلاح فارسی به عنوان جراح مفاصل نیز شناخته میشود، تنها کار جراحی انجام نمیدهد. درواقع یک ارتوپد قادر است هرگونه درد مزمن یا حاد در سیستم عضلانی و اسکلتی را بررسی کرده و علت آن را تشخیص دهد. همچنین هرگونه انحراف و اختلاف بیومکانیکی که در بدن دیده شود مانند دفورمیتیها یا اختلالات زوایا یا راستاهای مفاصل باید توسط ارتوپد بررسی شود تا در صورت نیاز اقدامات اصلاحی لازم انجام گردد.
بررسی آسیبهای حاد و مزمن بافت نرم و سخت نیز باید توسط متخصص ارتوپدی مشخص و درمان شود. تعیین پلن درمان آسیبهای حاد ناشی از تصادفات، سقوط ناگهانی هم یک کار بسیار تخصصی است که در دو حوزه بی حرکتی و جااندازی انجام میشود و انتخاب مناسب ترین روش به عهده ارتوپد است.
به عنوان مثال ارتوپد مشخص میکند که بهتر است از آتل یا گچ استفاده کند و یا اینکه با کمک سایر فیکساتورها مانند جراحی و کمک گرفتن از ابزاری مانند پیچ و پلاک این کار را انجام دهد. ارتوپد با توجه به تجربه و تبحری که در زمینه بیومکانیک و آسیبهای استخوانی و عضلانی دارد میتواند تصمیم بگیرد که کدام روش برای بیمارش مناسب تر است.
توجه داشته باشید که یک متخصص ارتوپدی معمولاً بهعنوان بخشی از یک تیم بزرگتر درمان ارتوپدی در مرکزهای ارتوپدی و یا بهطور خصوصی کار میکند. این تیم ممکن است شامل افراد زیر نیز باشد:
- دستیاران پزشک
- پرستاران
- درمانگران کار و فیزیوتراپی
- مربیان ورزشی
متداول ترین مشکلات ارتوپد
از متداول ترین مشکلات ارتوپد می توان اشاره کرد به:
درد دست: یکی از متداول ترین مشکلات ارتوپد درد دست است و علل مهم آن تورم و یا مشکل در یکی از مفاصل دست است.
که در بسیاری از مواقع برای درمان آن با فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی و داروهای مسکن درمان می شود.
شکستگی: یکی دیگر از متداول ترین مشکلات ارتوپد شکستی است که در اثر ضربه ی شدید به بخش های مختلف بدن ایجاد می شود. برای درمان بهتر است به بهترین ارتوپد تهران مراجعه کنید.
گودی کمر: گودی کمر در واقع یک بیماری نیست اما مشکلی شایع میان افرادی است که در بیشتر مواقع با تغییر سبک زندگی و انجام ورزش های مخصوص بر طرف میشود.
پا درد: پا درد یکی از دردهایی است که در میانسالی بیشتر دیده می شود، از علل پا درد می توان به شکستگی پا، ورم پا، آسیب دیدگی پا و مشکلات استخوانی اشاره کرد. برای درمان پا درد بایستی هر چه سریع تر با متخصص ارتوپد مراجعه کنید و با تمرینات و فیزیوتراپی درمان شوید.
کمر درد و سیاتیک: امروزه روش هایی برای درمان کمردرد و سیاتیک وجود دارد. مانند ورزش های هوازی، فیزیوتراپی و عمل جراحی، لازم به ذکر است عمل جراحی آخرین گزینه برای درمان است که امروزه با بهترین دستگاه های لیزری انجام می شود.
متخصصان ارتوپد چه درمانهایی را انجام میدهند؟
یک متخصص ارتوپدی خوب و باتجربه میتواند طیف گستردهای از بیماریهای اسکلتی و عضلانی را درمان کند. آسیبهای اسکلتی و عضلانی ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشند یا ممکن است درنتیجه آسیب یا سایش ناشی از افزایش سن رخ دهند.
در زیر برخی از رایجترین شرایطی که یک متخصص ارتوپدی میتواند درمان کند را ذکر خواهیم کرد:
- درد مفاصلی که ناشی از آرتروز است.
- شکستگیهای مختلف در استخوانهای بدن
- آسیبهای واردشده به بافت نرم (ماهیچه، تاندون و رباط)
- انواع کمردرد
- دردهای ناحیه گردن و اطراف آن
- درد و مشکلات شانه، مانند بورسیت
- سندرم تونل کارپ که منجر به درد مچ دست میشود.
- آسیبهای ناشی از استفاده بیشازحد و آسیبهای ورزشی ازجمله تاندونیت، پارگی مینیسک و پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)
- شرایط مادرزادی، مانند صافی کف پا و اسکولیوز
روند تشخیص توسط ارتوپد چگونه است؟
در جلسه ملاقات شما با یک ارتوپد، متخصص ارتوپدی به دنبال تشخیص علت ایجاد علائم به وجود آمده ازجمله درد، احساس سوزنسوزن شدن، گزگز، مورمور شدن، کبودی، تورم و… است تا بتواند بهترین روش درمان را برای آن انتخاب کند. در ابتدا متخصص ارتوپدی یک معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد.
درصورتیکه پزشک به برخی بیماریهای زمینهای، شکستگی و… مشکوک شود ممکن است یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را نیز جهت تشخیص دقیق و نهایی برای شما تجویز کند:
- اسکن MRI
- سیتیاسکن
- اسکن استخوان
- سونوگرافی
- مطالعات هدایت عصبی
- آزمایش خون
بهطورکلی تصویربرداری ساده با اشعه ایکس رایجترین و گستردهترین روش تشخیصی در رشته ارتوپدی است. یک متخصص ارتوپدی اغلب اشعه ایکس را در مطب یا کلینیک ارتوپدی مجهز انجام میدهد تا بتواند شرایط خاص را بهطور دقیقتر بررسی کرده و تشخیص بهتری انجام دهد.
برای درمان برخی آسیبهای حاد مانند شکستگی و دررفتگی لازم است که متخصص ارتوپدی برخی از دستکاریها را در استخوان یا مفصل انجام داده و با ابزارهایی کمکی مانند بریس، گچ و یا آتل آنها را بیحرکت نگه دارد تا ترمیم انجام شود.
در موارد شکستگیهای حاد که امکان قرار دادن استخوانهای شکسته شده در کنار هم بهراحتی صورت نمیگیرد و شکستگی در چند قسمت یک استخوان ایجاد شده است ممکن است نیاز به جراحی باشد تا پزشک با استفاده از ابزارهای کمکی مانند پیچ و پلاک بتواند استخوانها را در جای صحیح در کنار هم بدون حرکت قرار دهد تا ترمیم بهدرستی انجام شود.
از طرفی در مورد اختلالات اسکلتی عضلانی مزمن، مانند کمردرد یا انواع آرتریت (بیماری مربوط به تحلیل غضروفها در مفاصل)، متخصص ارتوپدی به احتمال زیاد یک یا چند روش درمان زیر را توصیه میکند:
- داروهای ضدالتهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
- جلسات توانبخشی و فیزیوتراپی
- برنامههای ورزش خانگی
- تزریقات داروهای تسکیندهنده بخصوص کورتون و اوزون که از روشهای جدید و سریع کاهش درد هستند و در مرکز تخصصی ارتوپدی ما توسط افرادی ماهر انجام میشود. این روش از حاد شدن شرایط و نیاز به جراحی جلوگیری خواهد کرد و بیشتر برای دردهای ناشی از آسیب به ستون فقرات انجام میشود.
- طب سوزنی
- وسایل کمکی برای تحرک بهتر مانند انواع کفشهای طبی، کمربندهای طبی، زانوبندهای طبی و… که بهترین و بروزترین آنها در مرکز ارتوپدی دکتر میر قابل تهیه است که بهصورت سفارشی بر اساس شرایط بیمار ساخته میشوند.
معمولاً متخصصان ارتوپد تمام تلاش خود را میکنند تا بتوانند درمانهای لازم بخصوص در ستون فقرات را بدون نیاز به جراحی انجام دهند؛ اما درصورتیکه آسیب بیشازحد پیشروی کرده باشد و یا در اثر سوانحی مانند تصادفات بسیار حاد باشد ممکن است بدن به این روشها پاسخ ندهد و برای جلوگیری از عوارضی مانند فلج اندام، زمینگیر شدن بیمار، کاهش توانایی حرکتی و… نیاز به جراحی باشد.
انواع تخصصهای ارتوپدی
رشته تخصصی ارتوپدی در میان تخصصهای پزشکی بسیار گسترده است. به همین دلیل به گرایشهای مختلفی تقسیمبندی میشود و اگرچه تمامی متخصصان ارتوپد میتوانند موارد گفته شده به غیر از جراحی را بهخوبی انجام دهند، اما بسیاری از آنها بهصورت متمرکز در یک شاخه از گرایشهای ارتوپدی به ادامه تحصیل و فراگیری دانش تخصصی در آن زمینه پرداختهاند. به این افراد فوق تخصص ارتوپدی در شاخه مورد نظر گفته میشود که برخی از گرایشهای فوق تخصص ارتوپدی عبارتاند از:
- فوق تخصص دست و اندام فوقانی
- فوق تخصص پا و مچ پا
- فوق تخصص انکولوژی اسکلتی عضلانی (تومور)
- فوق تخصص ارتوپدی کودکان
- پزشکی ورزشی
- جراح ستون فقرات
- جراح تروما
- جراح تعویض مفصل
درصورتیکه متخصص ارتوپدی معمولی نتواند مشکل شما را برطرف کند و یا نیاز به درمانهای تخصصیتر یا جراحی داشته باشید، شما را به یک فوق تخصص در زمینه مورد نیازتان ارجاع خواهد داد.
جراحان ارتوپدی چه خدماتی را انجام میدهند؟
همانطورکه از نام این متخصصان مشخص است بیشتر بر روی موارد درمان به روش جراحی تمرکز دارند. هرچند دانش روشهای درمانی غیر جراحی را نیز دارا میباشند. ازجمله مواردی که یک جراح ارتوپد میتواند انجام دهد، عبارتاند از:
تعویض کامل مفصل
تعویض مفصل (TJR) که به آن آرتروپلاستی نیز گفته میشود، نوعی تکنیک جراحی است که در آن به جای مفصل آسیب دیده یک پروتز قرار داده میشود و اغلب این پروتز از فلز و پلاستیک ساخته شده است.
جراحی آرتروسکوپی
جراحی آرتروسکوپی یک روش کم تهاجمی است که در آن از دستگاهی به نام آرتروسکوپ برای تشخیص مشکلات مفصلی بدون نیاز به برش زیاد و جراحی باز استفاده میشود.
درواقع آرتروسکوپ یک دوربین بلند و باریک است که جراح ارتوپد با یک برش ریز آن را در بدن فرد، معمولاً در زانو یا شانه قرار خواهد داد تا بتواند از طریق تصاویری که در مانیتور متصل به آن ایجاد میکند تشخیص کامل و دقیقی در مورد آسیب ایجاد شده و شدت آن انجام دهد.
جراحیترمیم شکستگی
گاهی اوقات، یک جراح ارتوپدی برای ترمیم شکستگیهای شدیدتر استخوان، نیاز به انجام عمل جراحی دارد. در این شرایط برای تثبیت استخوان، جراح میتواند از انواع مختلف ایمپلنت شامل میلهها، صفحات، پیچها و سیمها استفاده نماید.
جراحی پیوند استخوان
در این نوع جراحی، جراح ارتوپدی از استخوان نقاط دیگر بدن گرفته و برای ترمیم و تقویت استخوانهای ناحیه آسیبدیده استفاده میکند. در مواردی نیز ممکن است استخوان مورد پیوند از فرد دیگری گرفته شود.
فیوژن ستون فقرات
فیوژن ستون فقرات نوعی عمل جراحی است که برای در کنار هم قرار دادن مهرههای مجاور ستون فقرات و یکی کردن آنها استفاده میشود. این روش با واحد کردن مهرهها باعث بهبودی آنها میشود. این نوع عمل جراحی معمولا برای درمان برخی از مشکلات کمر و گردن، ازجمله اسکولیوز و آسیب به مهرهها یا دیسکهای بین مهرهای، انجام میشود.
بهترین زمان مراجعه به متخصص ارتوپد
در صورت داشتن هر گونه از این علائم به متخصص ارتوپد مراجعه کنید:
- احساس درد در نواحی دست، پا و کمر
- هز گونه درد و مشکل در ستون فقرات
- شکستگی ها، تورم و احساس درد در نواحی آسیب دیده
سخن آخر
همانطورکه ملاحظه کردید یک ارتوپد میتواند طیف وسیعی از مشکلات و بیماریهای مربوط به سیستم اسکلتی و عضلانی را تشخیص داده و درمان نماید. البته درصورتیکه بیماری و آسیب شما حاد باشد و متخصص ارتوپدی تشخیص دهد که شما نیاز به تشخیص و درمانهای تخصصیتر دارید شما را به فوق تخصص در زمینه مورد نیازتان ارجاع خواهد داد.
همچنین همه متخصصان ارتوپد درمان جراحی را انجام نمیدهند و در صورت نیاز به جراحی به یک متخصص جراح ارتوپد ارجاع داده خواهید شد. آسیبهای اسکلتی و عضلانی معمولاً پیشرونده هستند و اگر بهموقع به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید نیازی به درمانهای سخت مانند جراحی نیست؛ اما در صورت سهلانگاری نهتنها درمانهای سختتر در انتظارتان است، بلکه ممکن است دچار عوارض گوناگون مانند دردهای مزمن و ماندگار، ناتوانی حرکتی، فلج اندام و… شوید.
خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که میتوانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود.
متخصص ارتوپدی، جراح استخوان و مفاصل