ستون فقرات در حالت عادی دارای قسمتهای صاف و یک انحنای s شکل است. گاهی به دلایل مختلفی از جمله قرار گرفتن در پوسچر نامناسب، انجام فعالیتهای فیزیکی غیر استاندارد و آسیبهای فیزیکی، ستون فقرات دچار چرخش شده و وضعیتی غیر طبیعی پیدا میکند. در واقع انحنای s شکل ستون فقرات دچار تغییر میشود و به این صورت فشار زیادی به بدن وارد میگردد. در این نوشتار به بررسی انحراف ستون فقرات و روشهای پیشگیری و درمان آن میپردازیم.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
فهرست مطالب
-
فهرست مطالب
- انحراف ستون فقرات چیست؟
- دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات چیست؟
- چه کسانی بیشتر در معرض انحراف ستون فقرات قرار دارند؟
- عوارض انحراف ستون فقرات چیست؟
- روشهای درمانی انحراف ستون فقرات کدامند؟
- سخن آخر
- انحراف ستون فقرات چیست؟
- دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات چیست؟
- چه کسانی بیشتر در معرض انحراف ستون فقرات قرار دارند؟
- عوارض انحراف ستون فقرات چیست؟
- روشهای درمانی انحراف ستون فقرات کدامند؟
- سخن آخر
انحراف ستون فقرات چیست؟
-
دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات چیست؟
-
چه کسانی بیشتر در معرض انحراف ستون فقرات قرار دارند؟
-
عوارض انحراف ستون فقرات چیست؟
-
روشهای درمانی انحراف ستون فقرات کدامند؟
-
سخن آخر
انحراف ستون فقرات چیست؟
اسکولیوز ( scoliosis ) یا انحراف ستون فقرات، اختلالی است که به دلایل متفاوتی از جمله فتق دیسک، صدمات فیزیکی، مادرزادی، پوکی استخوان و حتی ایدیوپاتی ایجاد میگردد. این اختلال عبارت از بروز تغییر شکل در ستون فقرات است که اغلب در بزرگسالان مشاهده میشود. اما افراد در سنین پایینتر نیز گاهی با آن درگیر خواهند شد. ستون فقرات در حالت عادی یک انحنای S شکل دارد. عوامل متعددی میتوانند این شکل طبیعی را به هم بریزند. میدانید که ستون فقرات از گردن آغاز شده، در کمر و قفسه سینه امتداد مییابد و در نهایت در انتهای آن به لگن ختم میشود. انحراف ستون فقرات در هر یک از این بخشها ممکن است رخ دهد و عارضهای محدود به کمر نیست. البته که ستون فقرات کمر بیش از سایر بخشها در معرض خطر میباشد.
کیفوز یکی دیگر از اختلالات ستون فقرات است که با نام لوردوز نیز شناخته میشود. داشتن یک انحراف معمولی و کوچک در ستون فقرات طبیعی است؛ اما زمانی که این انحراف از حالت طبیعی خود خارج شود، باعث تغییر فرم بدن و ایجاد مشکلات ماندگار در بیمار خواهد شد. کیفوز اغلب بدون علامت خاصی رخ می‌دهد و تا زمانی که انحراف شدید نشود، معمولا بیمار متوجه این نابهنجاری نمی‌شود. با این حال کیفوز ستون فقرات یک سری علائم کلی مانند کمر درد، کاهش دامنه حرکت و انعطاف و خشکی مفاصل دارد. این خم‌شدگی و اصطلاحا، گوژپشتی، به دلایل مختلفی همچون سبک زندگی نامناسب، قرار گرفتن کمر در وضعیت نابهنجاری اسکلتی، شکستگی، آرتریت، عفونت، تومور نخاعی و … بروز پیدا میکند و انواع مختلفی ازجمله کیفوزشوئرمن، کیفوز مادرزادی، کیفوز ساختاری، کیفوز خلفی و هایپرکیفوز دارد.
انحراف ستون فقرات در همه افراد به یک شدت بروز نمیکند. این عارضه میتواند خیلی خفیف بروز کند و تنها 10 درجه از محور اصلی انحراف داشته باشد. البته گاهی این انحراف به 100 درجه یا بیشتر هم میرسد. انحرافات خفیف و زیر 40 درجه را میتوان با روشهای غیرتهاجمی به خوبی درمان کرد، اما برای انحرافات شدیدتر معمولاً پزشکان دستور جراحی را صادر میکنند. انحراف ستون فقرات اختلالی است که درمان سریع آن بسیار ضروری میباشد. چرا که پس از مدتی میتواند توانایی حرکت را از شما بگیرد. درمان این بیماری باید توسط یک پزشک ارتوپد حاذق در مرکز درمانی معتبری صورت گیرد. به خاطر داشته باشید که درمان اشتباه یا ناقص انحراف ستون فقرات مشکلاتی از جمله فلجی، محدود کردن توانایی حرکتی، بیاختیاری ادرار و مدفوع و اختلالات جنسی را در پی خواهد داشت. بنابراین نسبت به درمان خود سختگیر باشید و بهترینها را انتخاب کنید.
دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات چیست؟
دلایل متفاوتی میتوانند منجر به انحراف ستون فقرات شوند، اما بزرگترین دلیلی که میتوانیم به آن اشاره کنیم، فرسایش تدریجی مهرههای ستون فقرات است. گاهی تشخیص دلیل انحراف ستون فقرات در افراد، بهویژه بزرگسالان دشوار میباشد و دلایلی که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم، تنها دلایل احتمالی این عارضه هستند:
مشکلات اسکلتی-عضلانی
وجود مشکل در مهرههای ستون فقرات یا عضلات اطراف آن میتواند در نهایت انحراف ستون فقرات را به وجود بیاورد. چنین مشکلاتی اغلب در اثر قرارگیری طولانی مدت بدن در وضعیتی غیراستاندارد، انجام کارهای سنگین و خارج از توان بدن و ضربههای فیزیکی ایجاد میشوند. انحراف ستون فقرات در اثر مشکلات اسکلتی-عضلانی معمولاً چندان شدید نیست و میتوان با روشهای غیرتهاجمی آن را درمان کرد.
مشکلات عصبی-عضلانی
وجود یکسری از اختلالات در بدن باعث میشود که رشتههای عصبی فشار مضاعفی را تحمل کنند و عضلات نیز دچار گرفتگی، کشیدگی و تحلیل شوند. دیستروفی عضلانی از جمله این اختلالات است که به تدریج باعث انحراف ستون فقرات میگردد.
سابقه خانوادگی
پزشکان معتقد هستند که ژنتیک نیز در بروز انحراف ستون فقرات نقش دارد. البته این گفته هنوز اثبات نشده است.
انحراف ستون فقرات مادرزادی
ممکن است در دوران جنینی، شکل گیری ستون فقرات به صورت غیرعادی اتفاق بیفتد و نوزاد با ستون فقرات کج متولد شود. البته این مورد نادر است.
اختلاف طول پاها
در برخی از افراد یک پا بلندتر از پای دیگر است. این مشکل بیومکانیک به تدریج منجر به انحراف ستون فقرات میشود. اگر شما نیز با اختلاف طول پاها درگیر هستید، برای پیشگیری از انحراف ستون فقرات میتوانید با مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد برنامه تمرینی دریافت کنید و از کفش‌های مناسب استفاده نمایید.
پوسچر نامناسب
منظور از پوسچر نامناسب قرارگیری بدن در وضعیت نادرست برای مدت طولانی است. سعی کنید همیشه طوری بایستید، بنشینید، راه بروید، بخوابید و ورزش کنید که کمرتان صاف باشد و سر در راستای گردن قرار بگیرد. اینگونه میتوانید از بسیاری از مشکلات ستون فقرات از جمله انحراف آن دور بمانید.
حمل اجسام به شیوه نادرست
حمل اجسام بهویژه اجسام سنگین به صورت اشتباه میتواند شکل استاندارد بدن شما را تغییر دهد. برخی از اشتباهاتی که هنگام بلند کردن و حمل اجسام انجام میدهیم، عبارتاند از:
- خم شدن برای برداشتن جسم از روی زمین
- حمل اجسام سنگین بهطوری که جسم موردنظر در مقابل شکم قرار گرفته است.
- حمل تک نفره اجسام سنگین
- گرفتن کیف با یک دست یا انداختن آن بر روی یک شانه ( پس از مدتی دست حملکننده کیف را عوض کنید.)
- سنگین بودن کوله پشتی یا استفاده از تنها یک بند آن
بارداری
بدن بانوان در بارداری تغییرات زیادی را تجربه میکند که برخی از آنها میتوانند بر ستون فقرات تأثیرگذار باشند.
چه کسانی بیشتر در معرض انحراف ستون فقرات قرار دارند؟
مواردی هستند که ریسک ابتلا به انحراف ستون فقرات را بالا میبرند. برخی از این موارد عبارتاند از:
- وجود بیماریهای مرتبط با سیستم عصبی
- داشتن سابقه خانوادگی
- افراد مبتلا به پوکی استخوان
- بالا رفتن سن
- داشتن شغلهایی که فرد را مجبور به حمل اجسام سنگین میکنند.
- جنسیت ( این بیماری در زنان بیشتر مشاهده میشود.)
عوارض انحراف ستون فقرات چیست؟
عدم رسیدگی و جدی نگرفتن این عارضه علاوهبر ایجاد دردهای آزاردهنده و کم کردن توان حرکتی میتواند موارد زیر را نیز سبب شود:
- وارد شدن فشار بیشازحد به رشتههای عصبی ( این مورد خود در صورت عدم درمان به موقع منجر به فلجی، اختلالات مثانه، روده و جنسی میشود.)
- ایجاد ظاهر نامتوازن در بدن ( متمایل شدن بدن به یک سمت، عدم تقارن شانهها، برآمده شدن دندهها و…)
- بروز مشکلات قلبی و ریوی ( اگر شدت بیماری زیاد باشد، قفسه سینه به قلب و ریه فشار وارد کرده و آنها را دچار مشکل میکنند.)
روشهای درمانی انحراف ستون فقرات کدامند؟
همانطور که پیش از این نیز گفتیم، شدت انحراف ستون فقرات در هر شخصی متفاوت است و به همین دلیل پزشک متخصص ارتوپد طیف درمانی متنوعی را در اختیار دارد. در این بخش به بررسی متداولترین شیوههای درمانی انحراف ستون فقرات میپردازیم. هر کدام از این روش‌ها با تشخیص پزشک و با توجه به طیف و نوع انحراف انتخاب میشود. مراجعه هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص ارتوپدی در بهبود وضعیت بیمار و حصول نتیجه بهتر اهمیت بسزایی دارد.
استفاده از کمربند طبی
بریس یا کمربند طبی میتواند در درمان انحراف خفیف ستون فقرات برای کودکان مفید باشد. کمربند طبی با ثابت نگه داشتن بدن میتواند در صاف شدن ستون فقرات به استخوانهای در حال رشد کودکان کمک کند. البته بزرگسالان نیز برای کاهش درد کمر یا مراقبتهای پس از جراحی میتوانند از بریس استفاده نمایند.
دارو درمانی
مصرف داروهای خوراکی و موضعی کمک خوبی برای کاهش درد و فشار ناشی از انحراف ستون فقرات هستند. این داروها میتوانند مسکنهای بدون نسخه، مسکنهای قویتر، شلکنندههای عضلانی یا پمادهای موضعی باشند. از آنجایی که دارو به‌خودی‌خود نمیتواند ستون فقرات را صاف کند، اغلب بهعنوان یک درمان مکمل از آن استفاده میشود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روشهای درمانی برای انحراف ستون فقرات است که ممکن است به طور مستقل یا مکمل همراه با دیگر درمانها استفاده شود. بسته به شدت انحراف و دیگر ویژگی‌های جسمی بیمار، پزشک متخصص ارتوپد تعداد جلسات و روشهای فیزیوتراپی را مشخص میکند. سپس فیزیوتراپیست با ارائه برنامه تمرینی، ورزشهای اصلاحی، ماساژ و دستگاههای مخصوص، درمان را آغاز مینماید. فیزیوتراپی به شما کمک میکند که فشار کمتری را به دلیل بیماری تحمل کنید و خیلی زود بهبود یابید.
ورزش درمانی
تمرینات ورزشی متعددی برای بهبود وضعیت ستون فقرات وجود دارند. پزشک و فیزیوتراپیست به شما کمک میکنند تا بهترین برنامه ورزشی مختص به خود را پیدا کنید و با انجام آنها مهرهها و عضلات اطراف ستون فقرات را تقویت نمایید. بهتر است تمرینات را در حضور یک کارشناس یا پزشک متخصص ارتوپد در مراکز درمانی معتبر مانند مرکز تخصصی ارتوپدی دکتر میر انجام دهید. چرا که انجام اشتباه تمرینات میتواند نتیجه عکس داشته باشد و حتی به شما آسیب برساند. جهت گرفتن مشاوره از پزشکان باتجربه ما میتوانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید.
جراحی
برای انحرافات بیش از 40 درجه تنها راه قطعی جراحی است. در جراحی انحراف ستون فقرات، فاصله مهرهها و راستای آنها از یکدیگر اصلاح میشود. ریسک این جراحی مربوط به آسیبهای عصبی و نخاعی است. برای به دست آوردن بهترین نتیجه و دوری از چنین عوارضی حتماً نزد یک پزشک حاذق در یک مرکز درمانی معتبر بروید.
سخن آخر
انحراف ستون فقرات عارضهای است که افراد مختلف به دلایل متعدد ممکن است با آن درگیر شوند. پزشکان بسته به شدت این انحراف راهکارهای درمانی متفاوتی را توصیه میکنند که در این نوشتار با آنها آشنا شدید. به خاطر داشته باشید که عدم درمان این عارضه و پیشرفت آن میتواند عوارض ناگواری همچون ناتوانی حرکتی را در پی داشته باشد. پس برای درمان خود درنگ نکنید.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز میتوانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید.
برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
متخصص ارتوپدی، جراح استخوان و مفاصل