اگر گذارتان به این صفحه افتاده، پس احتمالاً نیاز به دانستن بیشتر دربارهی درد کمر و لگن دارید. درد کمر و لگن یکی از دلایل اصلی ناتوانی است که روشهای درمانی گوناگونی دارد. به گفتهی NINDS شایعترین دلیل ناتوانی ناشی از شغل، کمردرد و گاها درد کمر و لگن همراه با هم است. دستکم هشتاد درصد مردم در زندگیشان درد کمر را تجربه میکنند.
تشخیص درد کمر و لگن گاهی بسیار دشوار میشود. زیرا دقیقا مشخص نیست علت و منشاء درد کجاست. آیا دیسک کمر مشکل پیدا کرده و درد تا لگن کشیده شده و یا مفاصل لگنی آسیب دیدهاند و درد را در ناحیه کمر هم منتشر کردند؟ و یک عالمه سوال این چنینی دیگر که تنها پزشک متخصص میتواند به آنها پاسخ دهد. تشخیص علت درد کمر و لگن کمی دشوار است. چراکه هر دو مجموعهای پیچیده از عضلات، استخوانها و رشتههای عصبی تشکیل دادهاند. تنها یک پزشک حاذق و باتجربه میتواند در تشخیص صحیح و درمان، به شما کمک کند.
بنابراین در مواقعی که احساس ناخوشایندی دارید و در قسمت کمر و لگن خود دردی دارید، بلافاصله باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرده و وضعیت خود را شرح دهید.
زیرا برخی از آسیبها مانند دیسک کمر چنان چه در زمان مناسب تشخیص داده نشوند، پیشروی کرده و میتواند موجب بروز عوارض ناخواسته مانند ناتوانی در حرکت، ناتوانی جنسی، بیاختیاری ادرار و مدفوع، فلجی کامل پایینتنه و بهطور کلی افت شدید سیستم اسکلتی-عضلانی بدن شود و شما را از بسیاری فعالیتها باز دارد. آنچه در نوشتهی زیر به آن میپردازیم آناتومی کمر و لگن، درد کمر و لگن، علت درد کمر و لگن، چگونگی تشخیص و راههای درمان درد کمر و لگن است.
در مجموعه ما نیز پزشکان متبحری مشغول به فعالیت هستند که میتوانید با خیال راحت برای معاینه به آنها مراجعه کنید تا با ابزار تشخیصی مدرن، بهترین تشخیص و روش درمان را به شما ارائه دهند.
فهرست مطالب
درد کمر و لگن چیست؟
معمولاً تشخیص عامل درد ایجاد شده در ناحیه کمر و لگن، کار سادهای نیست و برای تشخیص صحیح به ارزیابی های تخصصی پیدرپی نیاز است. خیلی از مردم با احساس درد در کمر و لگنشان گمان میکنند که کمر و لگنشان آسیب دیده است. درحالیکه این احتمال وجود دارد که درد در این دو ناحیه به علت درد مفصل رانشان باشد.
دلیل این اشتباه ناآشنایی مردم با آناتومی کمر و لگن است. از طرفی ممکن است به دلیل آسیبهای جدیتر مانند دیسک کمر این اتفاق افتاده باشد که درد تا لگن، پاها و گاهی حتی تا انگشتان کشیده میشود. گاهی نیز خود مفاصل و بافتهای لگن آسیب دیده و درد را تا کمر گسترش میدهد.
بنابراین درد کمر و لگن درد مبهمی است که تنها یک متخصص ارتوپد باتجربه با انجام معاینات دقیق و آزمایشات لازم میتواند علت اصلی آن را تشخیص دهد. ناگفته نماند به دلیل وجود برخی اندامهای داخلی مانند اندام تولید مثل در ناحیه لگن بخصوص در خانمها بسیاری از دردهای کمر و لگن ناشی از آسیب در این زمینههاست و ربطی به سیستم اسکلتی ندارد. در این صورت پزشک ارتوپد فرد را به متخصص مورد نیازش ارجاع میدهد.
آناتومی کمر و لگن
کمر انسان از استخوانها، ماهیچهها، دیسکها و تاندونها ساخته شده است. اعصاب کمری در این ناحیه قرار دارند. کمر تنها پنج مهره دارد که در بین آنها غضروفهایی با نام دیسک قرار میگیرند. توانایی حرکت ما به چپ و راست، جلو و عقب به خاطر همین دیسکهاست.
لگن در زیر ناف قرار دارد. رحم، تخمدانها، مثانه و روده در آن قرار دارند. معمولاً درد لگن از این اندامها آغاز میشود. همچنین ممکن است این درد به استخوانهای لگن، ماهیچهها، رگهای خونی و مفصلهای مجاور آن مربوط باشد. در دو سوی بدن استخوانهای ران با لگن با مفصلی به هم متصل میشوند که در صورت آسیب میتواند باعث درد در لگن شده و به کمر کشیده شود.
احساس درد در کمر و لگن چگونه است؟
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم درد کمر و لگن درد مبهمی است که یکی از علتهای دشوار بودن تشخیص آن نیز همین مورد میباشد. اگر فرد درد را در مفصل رانش احساس میکند، ممکن است در کشالهی ران همان سمت بدن نیز درد را احساس کند. در برخی مواقع درد کمر و لگنی که در فردی حس میشود، با حرکات روزانه، این درد افزایش مییابد. گاهی این درد در هنگام استراحت از بین میرود و در صورت بروز آسیب شدید و جدی ممکن است در حالت استراحت نیز فرد را اذیت کند.
اگر دلیل درد کمر و لگن، مفصل ران باشد معمولاً حرکات این مفصل محدود میگردد. فرد مبتلا بیشتر این درد را هنگام نشستن و برخاستن حس میکند.
گاهی ممکن است ملتهب بودن کیسههای مفصلی دلیل درد در دو سوی لگن موجب درد شده باشد و دلیل این التهاب ممکن است ضعف ماهیچهی دورکننده، تفاوت درازای دو پا یا پوسیدگی جدی و زودهنگام مفصل ران به خاطر کارکرد بیش از اندازهی آن باشد.
دلایل ایجاد درد کمر و لگن
درد کمر و لگن دلایل بسیار متفاوتی دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
دیسک کمر
درد کمر و لگن میتواند ناشی از آسیبدیدگی دیسک کمر باشد. فتق دیسک یا پاره شدن دیسک کمر دردهای مزمن و ناراحت کنندهای را به وجود میآورد که میتواند تا لگن، پاها و حتی انگشتان پا نیز کشیده شود. آسیب دیسک کمر بسیار جدی است و هرچه سریعتر توسط متخصص تشخیص داده شود بهتر کنترل و مدیریت میشود و پزشک میتواند با استفاده از سایر روشهای درمانی احتمال نیاز به جراحی را به حداقل برساند.
آرتروز
آرتروز علت مهم دیگر درد کمر و لگن است که در اکثر افراد به دلیل بالا رفتن سن و تحلیل رفتن بافتها و استخوانها اتفاق میافتد و میتواند به یک درد مزمن همیشگی تبدیل شود. اما هرچه زودتر توسط متخصص تشخیص داده شود، بهتر کنترل شده و از پیشروی آن جلوگیری خواهد شد. در موارد خفیف با استفاده از دارو و برخی حرکتها این درد تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
شکستگی ها
انواع شکستگیها در ناحیه کمر و لگن نیز میتواند عامل درد کمر و لگن شود که معمولا بر اثر حادثه تصادف، ضربه شدید در برخی ورزشها، ضربه سبک در افراد مبتلا به پوکی استخوان، سقوط و … رخ میدهد. توجه داشته باشید که گاهی شکستگی کمر و لگن را درمان میکنید، اما به دلیل عدم درمان مناسب و صحیح توسط یک پزشک باتجربه بعد از مدتها شما درد کمر و لگن را حس میکنید که ناشی از همان درمان ناقص یا نادرست است.
تاندونیت و بورسیت
تاندونهای اطراف لگن ماهیچهها را به مفاصل متصل میکنند. این تاندونها ممکن است در اثر استفادهی بیش از حد و یا انجام فعالیتهای شدید ورزشی یا کاری، ملتهب شده و باعث ایجاد درد کمر و لگن شوند.
بیماریهای زنان و مردان
همانطور که پیشتر گفتیم برخی از احشای داخلی مانند روده، مثانه، رحم، تخمدان و … در ناحیه لگن قرار دارند که در صورت آسیب در مردان و زنان موجب دردهای لگنی میشوند که تا کمر هم کشیده میشود. از جمله این آسیبها میتوان به انواع عفونتها، آندومتریوز، پیچ خوردگی تخمدان در خانمها، مشکلات بیضه در آقایان و … اشاره کرد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به درد کمر و لگن قرار دارند؟
درد کمر و لگن یک درد بسیار گسترده در سراسر دنیاست. افراد در هر سنی ممکن است این درد را داشته باشند، اما بزرگسالان بالای سیوپنج سال بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. البته کودکان، نوجوانان و جوانانی که ورزشهای خاصی مانند کشتی، فوتبال و … را انجام میدهند نیز ممکن است در اثر ضربه، انجام نادرست حرکتها و … دچار دردهای کمر و لگن شوند.
به علاوه در هر سنی امکان بروز تصادفات شدید، سقوط و دچار شدن به درد کمر و لگن ناشی از آنها برای فرد وجود دارد. همچنین خانمها به دلیل ضعیفتر بودن استخوانها و مسائلی مانند بارداری بیشتر دچار این نوع دردها میشوند.
موارد زمینهساز درد کمر و لگن چیست؟
برخی از مسائل روزمره هستند که میتوانند احتمال بروز درد کمر و لگن را افزایش دهند، از جمله:
- نشستن دراز مدت
- شغلهای پرتنش
- سیگار کشیدن
- کار های سنگین فیزیکی
- سبک زندگی کمتحرک
- افسردگی
- اضطراب
- چاقی و اضافهوزن
- درست انجام ندادن ورزشهای سنگینی مانند وزنهبرداری
- سن (کودکان و نوجوانان بسیار کمتر از میانسالان و سالمندان به درد کمر و لگن دچار میشوند.)
تشخیص دقیق علت درد کمر و لگن
پزشک معمولا ابتدا یک سری سوال در مورد موارد اتفاق افتاده مثل حوادث، سن، وجود بیماریهایی مانند پوکی استخوان، دیابت و … میپرسد و سپس یک معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد. سپس برای تشخیص نهایی از برخی آزمایشات استفاده میکند. عکسبرداری با پرتو ایکس استخوانها را بهطور دقیق نشان میدهد و امکان تشخیص شکستگی یا آرتروز را فراهم میکند.
با ام آر ای یا سیتیاسکن نیز میتوان مشکلات مربوط به عصبها، بافتها، تاندونها، رباطها، رگهای خونی، استخوانها و ماهیچهها یا بیرونزدگی دیسک را به طور دقیقتر تشخیص داد. چنان چه پزشک به عفونت خون شک کند، ممکن است آزمایش خون را نیز تجویز کند.
چگونگی درمان درد کمر و لگن
درمان درد کمر و لگن به علت آن بستگی دارد. معمولا در ابتدا پزشک داروهای ضد التهاب را تجویز میکند تا درد تا حدودی تسکین یابد. این درد را میتوان با برخی ورزشها و کاهش وزن نیز تا حد زیادی کاهش داد. هر چند این موارد ممکن است درمان قطعی نباشد و درمان نیاز به روند پیچیدهتری داشته باشد.
اگر درد بسیار شدید و طاقت فرسا باشد ممکن است پزشک داروهای استروئیدی تزریقی و یا اوزون تراپی را برایتان تجویز کند. همچنین معمولا در کنار تمامی این روشها شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع میدهد تا با یک برنامه حرکتی مناسب به کاهش درد شما کمک کند. پزشک تمام سعی خود را میکند تا نیازی به جراحی نباشد. اما در صورتی که هیچ کدام از موارد کارساز نبوده و شرایط بیمار از نظر بیماریهای زمینهای و سن اجازه دهد، پزشک دستور جراحی را صادر میکند.
جمعبندی
درد کمر و لگن به دلایل گوناگونی ازجمله بیماریهای عفونی، فشار و نگرانی، کمتحرکی، تغییرات هورمونی، آسیبهای عصبی، مشکلات گوارشی و مشکلات اسکلتی- عضلانی رخ میدهند. به علت شباهت نشانههای این دردها با بیماریها و مشکلات دیگر گاه تشخیص علت درد بسیار دشوار میشود.
اما مهمترین علت آن را میتوان مشکلات ساختاری در ستون فقرات دانست. به همین علت برای درمان درد کمر و لگن اولین قدم مراجعه به یک متخصص ارتوپد کاربلد است تا بتواند به طور دقیق تمام ارزیابیها را انجام داده و تشخیص درستی بدهد. سپس شما نیز باید با همکاری کامل با پزشک و انجام مو به موی دستورات او به درمان خود کمک کنید. در صورت مشاهده درد کمر و لگن پایدار، مراجعه به پزشک را به تأخیر نیندازید. عدم رسیدگی به درد کمر و لگن میتواند موجب عوارض دشواری همچون ناتوانی حرکتی، جنسی و اختلال در سیستم دفع ادرار و مدفوع شود.
در مجموعه ما نیز پزشکان متبحری مشغول به فعالیت هستند که میتوانید با خیال راحت برای معاینه به آنها مراجعه کنید تا با ابزار تشخیصی مدرن، بهترین تشخیص و روش درمان را به شما ارائه دهند.
متخصص ارتوپدی، جراح استخوان و مفاصل