کلمه «رباط» ما را به‌یاد چه می‌اندازد؟ رباط‌ها در بدن، مسئولیت اتصال و برقراری ارتباط بین مفاصل را برعهده دارند و قطع شدن این ارتباط ناشی از آسیب‌دیدگی رباط، عواقب دردناک و جبران‌ناپذیری را به‌دنبال دارد. رباط زانو از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین رباط‌های بدن است؛ چرا که مفصل زانو بزرگ‌ترین مفصل بدن به‌شمار می‌رود و شامل رباط‌های قدامی و خلفی، و رباط‌های جانبی داخلی و خارجی می‌شود. با پارگی رباط زانو، در معرض مشکلاتی همچون درد و تورم شدید،، ناپایداری زانو، محدودیت‌های حرکتی، افزایش خطر آرتروز، پارگی مینیسک و ساییدگی غضروف قرار می‌گیرید. این رباط‌ها از مفصل زانو محافظت می‌کنند و ما نیز باید از آن‌ها محافظت کنیم.
ما در این مقاله، هر چیزی که لازم است درباره یکی از مهم‌ترین اجزای بدن‌تان، یعنی رباط‌های زانو، بدانید را نوشته‌ایم تا با رعایت نکات ایمنی به تقویت این رباط بپردازید و از خطر پارگی و آسیب‌دیدگی آن‌ها پیشگیری کنید.
به منظور آشنایی با رباط زانو و دریافت اطلاعات بیشتر، اکنون تماس بگیرید.
با ما در ارتباط باشید.
فهرست مطالب
نقش رباط صلیبی قدامی در زانو
یکی از پررنگ‌ترین و مهم‌ترین نقش‌ها را در پایداری زانو، رباط صلیبی قدامی یا ACL ایفا می‌کند. در ساختار زانو، این رباط به‌صورت مورب در مرکز قرار گرفته است و از استخوان ران (فمور) تا به استخوان درشت‌نی امتداد دارد و این دو را به هم متصل می‌کند. با این حال، وظیفه اصلی رباط صلیبی قدامی، کنترل حرکت به‌سمت جلو استخوان درشت‌نی نسبت به استخوان ران است. بنابراین نقش مهمی در پایداری زانو، ایستادن و راه رفتن دارد. همچنین، در هنگام چرخش زانو و هر تغییر جهتی، این رباط نقش محافظت را دارد و از حرکات ناخواسته و آسیب‌زا جلوگیری می‌کند.
ویژگی‌های رباط صلیبی قدامی
طول رباط صلیبی قدامی، حدود 32 میلی‌متر است و عرض آن به 7 تا 12 میلی‌متر می‌رسد. بنابراین می‌تواند بسیار حساس و آسیب‌پذیر باشد. مکانیسم اصلی این رباط در جلوگیری از آسیب‌های جدی، محدود کردن حرکات ناگهانی است. این رباط در حالت متقاطع و به‌شکل X نسبت به رباط صلیبی خلفی قرار دارد.
آسیب‌های رایج رباط صلیبی قدامی
ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، اسکی و… شامل حرکات، شامل پرش و فرودهای ناگهانی و شدید هستند و می‌توانند خطر کشیدگی یا پارگی این رباط را افزایش دهند. علائم معمول آسیب‌های این رباط، غالباً شامل احساس خالی شدن زانو و محدودیت‌های حرکتی است. ورزشکارانی که به این ورزش‌ها مشغول هستند، بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی‌های رایج این رباط قرار دارند. پارگی یا کشیدگی رباط نیز می‌تواند علاوه بر ناپایداری و کاهش مقاومت زانو، به درد و تورم شدید منجر شود.
نقش رباط زانو نوع صلیبی خلفی در زانو
رباط صلیبی خلفی یا PCL برای تثبیت و کنترل حرکات زانو، به کمک رباط صلیبی قدامی می‌آید. این رباط نیز از استخوان ران آغاز می‌شود و به استخوان درشت‌نی یا تیبیا می‌رسد و نقشی حیاتی در حفظ ثبات زانو دارد. اما این رباط چگونه از ساختار زانو محافظت می‌کند؟ اگر این رباط عملکرد مناسب را نداشته باشد، مخصوصاً در مواقعی که زانو و ران در زاویه 90 درجه قرار دارند، احتمال جابه‌جایی استخوان‌های ران و درشت‌نی وجود دارد. این رباط از این جابه‌جایی جلوگیری می‌کند. این خصوصیت رباط صلیبی خلفی باعث می‌شود که زانو در برابر نیروها و فشارهایی که رو به عقب وارد می‌شوند، مقاومت کافی داشته باشد. علاوه بر این، این رباط از لغزش قسمت انتهایی پا نسبت به قسمت فوقانی آن جلوگیری می‌کند. این رباط مخصوصاً در زمانی که زانو خم می‌شود از آسیب‌های جلوگیری می‌کند.
ویژگی‌ها رباط صلیبی خلفی
رباط صلیبی خلفی در داخل زانو قرار دارد. ضخامت رباط صلیبی خلفی تقریباً دو برابر ضخامت رباط صلیبی قدامی است. همچنین طول این رباط تقریباً 38 میلی‌متر و قطر آن 13 میلی‌متر می‌باشد. ابعاد و ضخامت این رباط باعث می‌شود که برای تحمل فشارها به ساختار و مفصل زانو، مقاوم‌تر باشد. این رباط دارای دو باندل است که نسبت به رباط صلیبی قدامی در حالت ضربدری قرار دارد و به همین دلیل آن‌ها را رباط صلیبی نامیده‌اند.
آسیب‌های رایج رباط صلیبی خلفی
لازم به‌ذکر است که آسیب‌های این رباط به‌اندازه آسیب‌های رباط صلیبی قدامی شایع نیستند و تنها در شرایطی رخ می‌دهند که در هنگام خم شدن زانو، فشار زیادی وارد شود. برای مثال تصادفات و مصدومیت‌های شدید ورزشی می‌توانند باعث آسیب‌دیدگی یا پارگی این رباط شوند. علائم آسیب‌دیدگی این رباط نیز شامل تورم، درد و احساس بی‌ثباتی زانو است که در موارد خفیف با روش‌های غیرجراحی قابل درمان است و در موارد شدید، به جراحی نیاز دارد.
به منظور آشنایی با رباط زانو و دریافت اطلاعات بیشتر، اکنون تماس بگیرید.
با ما در ارتباط باشید.
رباط زانو جانبی داخلی چه نقشی در ساختار زانو دارد؟
رباط زانو جانبی داخلی یا MCL که یکی دیگر از چهار رباط اصلی زانو است، نیروی کمکی دیگری در حفظ و پایداری مفصل زانو به‌شمار می‌رود. این رباط در قسمت داخلی زانو قرار دارد و به همین دلیل به این شکل نامگذاری شده است. رباط جانبی داخلی نیز مانند سایر رباط‌های زانو، از استخوان ران به استخوان درشت‌نی متصل می‌شود. لازم به‌ذکر است که این رباط نقش اصلی مهارکننده را ایفا می‌کند و از حرکات ناگهانی و آسیب‌زای زانو به داخل جلوگیری می‌کند. فشارهای خارجی زانو به جهت داخل، اگر این رباط عملکرد مناسب را نداشته باشد، به مشکلات متعددی در پایداری زانو منجر می‌شود. این رباط به تثبیت زانو در برابر نیروهای جانبی کمک می‌کند و به‌خوبی در برابر آسیب‌ها از خود مقاومت نشان می‌دهد.
ویژگی‌ها رباط جانبی داخلی
این رباط یک نوار بافتی مستحکم است و در سمت داخلی زانو قرار دارد. بین 8 تا 10 سانتی‌متر طول دارد و از حرکات والگوس (حرکت زانو به داخل) جلوگیری می‌کند. رباط MCL از بافت‌های فیبری همبند محکم تشکیل شده است و عمدتاً حاوی مولکول‌های کلاژن است.
آسیب‌های رایج رباط جانبی داخلی
آسیب‌های رایجی که ممکن است ساختار زانو را به‌طور کامل از پایداری خارج کند، شامل آسیب‌های تماسی، آسیب‌های پیچشی و حرکات ناگهانی مانند تغییر جهت سریع هنگام دویدن است. بنابراین ورزشکاران نیز آن دسته از افرادی هستند که در معرض خطرات آسیب‌های این رباط قرار دارند. به‌ویژه زمانی که ضربه یا تغییر جهتی شدید و ناگهانی به سمت بیرونی زانو وارد شود، فرد احتمالاً حساسیت به لمس، بی‌ثباتی و احساس در تکان خوردن مفصل زانو را تجربه خواهد کرد. البته، با توجه به شدت ضربه، آسیب‌دیدگی می‌تواند از پیچ‌خوردگی خفیف تا پارگی کامل متغیر باشد. با این حال، شما در صورت آسیب‌دیدگی این رباط درد و تورم خفیف یا شدید را تجربه خواهید کرد.
رباط زانو نوع جانبی خارجی یا LCL
همان‌طور که گفته شد، مفصل زانو بزرگ‌ترین و یکی از مهم‌ترین مفاصل بدن است. به همین دلیل، علاوه بر سه رباط مهمی که پیش‌تر در این مقاله درباره نقش و اهمیت آن‌ها توضیح دادیم، یک مفصل اصلی دیگر در زانو وجود دارد، که به‌عنوان رباط زانو جانبی خارجی یا LCL شناخته می‌شود. این رباط در قسمت بیرونی زانو قرار دارد و به کندیل خارجی استخوان راه و سر استخوان نازک‌نی (فیبولا) متصل می‌شود. با این حال، رباط جانبی خارجی درست مانند رباط جانبی داخلی در نگهداری و محافظت از کپسول مفصلی زانو نقش دارد. درست است که این رباط، در قسمت خارجی زانو قرار دارد؛ اما با این حال، از اجزای داخلی زانو مانند غضروف‌ها و مینیسک‌های داخلی در برابر آسیب‌های بیرونی محافظت می‌کند. علاوه بر این، این رباط در این‌که حرکات روان و بدون درد داشته باشیم، نقش به‌سزایی را ایفا می‌کند.
ویژگی‌ها رباط جانبی خارجی
همان‌طور که رباط جانبی داخلی از حرکت غیرطبیعی زانو به داخل جلوگیری می‌کرد، رباط جانبی خارجی نیز با همان مکانیسم از حرکات آسیب‌زای زانو به خارج جلوگیری می‌کند. این رباط ثبات لازم زانو را در هنگام فعالیت‌های مختلف مانند راه رفتن، دویدن و چرخش را فراهم می‌کند. علاوه بر این، حفظ تعادل یکی دیگر از وظایف خاص این رباط است. این رباط به کمک سایر رباط‌ها و عضلات زانو، به حفظ عضلات بدن کمک می‌کند.
آسیب‌های رایج رباط جانبی خارجی
اگر این رباط آسیب ببیند، احتمال از دست دادن تعادل و زمین خوردن مدام فراوان است. با ضربات مستقیم به زانو، انحراف شدید و حرکات ناگهانی، احتمال آسیب‌دیدگی، پارگی و شکستگی این رباط وجود دارد. به‌ویژه ورزش‌هایی که در آن‌ها به تغییر جهت ناگهانی و حرکات سریع نیاز است، خطر آسیب‌دیدگی این رباط وجود دارد.
به منظور آشنایی با رباط زانو و دریافت اطلاعات بیشتر، اکنون تماس بگیرید.
با ما در ارتباط باشید.
فرق رباط زانو با تاندون زانو چیست؟
رباط و تاندون زانو هر دو از بافت همبند تشکیل شده‌اند و این امر از معدود نقاط اشتراک آن‌ها است؛ چرا که اساساً تفاوت‌های زیادی بین عملکرد و ساختار آن‌ها وجود دارد. رباط‌ها دو استخوان را کنار یکدیگر قرار می‌دهند و منجر به ثبات مفاصل می‌شوند. در حالی که تاندون‌ها مسئولیت اتصال عضلات به استخوان‌ها را برعهده دارند.¬از طرفی دیگر، رباط‌هغا حاوی الیاف الاستیک هستند که باعث می‌شود با افزایش انعطاف‌پذیری در برابر کشش مقاوم باشند. در حالی که، تاندون‌ها از رشته‌های کلاژن تشکیل شده‌اند و با قرار گرفتن در حالت موازی، می‌توانند در برابر نیروی کششی زیاد تحمل داشته باشند.
در جدول زیر نقاط تفاوت تاندون و رباط زانو را با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم:
ویژگی‌ها رباط زانو تاندون زانو
تعریف تشکیل‌شده از بافت همبند فیبروالاستیک تشکیل‌شده از بافت همبند فیبر و کلاژن
نقش اصلی تثبیت و پایداری مفصل زانو انتقال نیرو از عضله به حرکت
موقعیت و محل قرارگیری اطراف مفصل زانو انتهای عضلات
عملکرد پیشگیری از حرکات آسیب‌زا به مفصل کمک به حرکت مفصل و ذخیره انرژی
مکانیسم آسیب کشیدگی یا پارگی پارگی یا آسیب‌های دیگر
انواع رباط صلیبی قدامی و خلفی و… تاندون پاتلا، تاندون چهارسر و…
سوالات متداول
چگونه می‌توان آسیب‌های رباط زانو را تشخیص داد؟
با معاینه فیزیکی و تصویربرداری MRI میزان آُسیب و پارگی رباط قابل تشخیص است.
آیا در صورت آسیب‌دیدگی رباط، احتمال ترمیم خودبه‌خود وجود دارد؟
رباط صلیبی به‌دلیل عدم خونرسانی موثر و کافی، نمی‌تواند در صورت آسیب‌دیدگی خود را ترمیم کند.
مدت زمان بهبودی پس از جراحی چقدر است؟
معمولاً بعد از جراحی، تا بهبودی کامل به 7 تا 9 ماه زمان نیاز است. البته به شدت آسیب‌دیدگی بستگی دارد.
آیا با پارگی رباط صلیبی پاره می‌توان راه رفت؟
راه رفتن با پارگی رباط صلیبی غیرممکن نیست؛ با این حال با درد و محدودیت زیادی همراه است.
روش‌های غیرجراحی پارگی رباط صلیبی چیست؟
در موارد کشیدگی و پیچ‌خوردگی رباط، می‌توان علائم آن را با فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی و استفاده از زانوبند تسکین داد.
عوارض عدم درمان پارگی رباط صلیبی چیست؟
با عدم درمان پارگی کامل رباط صلیبی، خود را در معرض خطراتی همچون بی‌ثباتی زانو، آرتروز و آسیب‌دیدگی مینیسک و… قرار می‌دهید.
به منظور آشنایی با رباط زانو و دریافت اطلاعات بیشتر، اکنون تماس بگیرید.
با ما در ارتباط باشید.
سخن پایانی
رباط زانو از مهم‌ترین رباط‌های بدن است؛ چرا که از بزرگ‌ترین مفصل بدن، که مفصل زانو است محافظت می‌کند. چهار رباط اصلی زانو، شامل رباط صلیبی قدامی، رباط صلیبی خلفی، رباط جانبی داخلی و رباط جانبی خارجی هستند و تمام آن‌ها در حفظ کنترل و پایداری زانو نقش دارند و از آسیب‌های شدید جلوگیری می‌کنند. این رباط‌ها هر کدام وظیفه خود را دارند و در قسمت‌های مختلف زانو قرار دارند. بنابراین با کشیدگی یا پارگی هر کدام، علائم دردناکی را تجربه می‌کنید که در حفظ تعادل و تثبیت زانو اختلال ایجاد می‌کند و به درد و تورم شدید، لق‌شدگی زانو، خطر افزایش آرتروز زانو و… را منجر می‌شود.
ما در کلینیک میرکلینیک خدمات پزشکی روز دنیا را متناسب با هر آسیب‌دیدگی انواع رباط زانو را ارائه می‌دهیم. شما را برقراری تماس با ما و رزرو نوبت با پزشکان، می‌توانید خطر آسیب‌های شدید را به حداقل برسانید و به بهترین نحو از رباط‌های زانو مراقبت کنید.
