فهرست مطالب
ورم ساق پا؛ تشخیص دقیق علت بروز تورم در ساق پا و درمان به موقع برای جلوگیری از مشکلات جدی
ورم ساق پا و انباشته شدن مواد مایع دلایل زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به وجود تورم در انواع بافت‌ها و مفاصل صدمه دیده و یا یک بیماری خاص اشاره کرد. این نوع التهاب‌ها برعکس التهاب‌های ناشی از صدمه‌دیدگی، در اکثر مواقع با درد همراه نیستند.
احتمال وجود عارضه در جریان خون وریدی، کلیه‌ها و حتی غدد لنفاوی وجود دارد. ورم ساق در تمامی مواقع به معنای وجود عارضه در قلب یا سیستم جریان خون نبوده و دلایل متعددی از جمله این چاقی، عدم تحرک کافی، نشستن و ایستادن برای مدت زیاد، استفاده از شلوارها و حتی جوراب‌های خیلی تنگ و چسبان دارد.
آنچه در این مقاله می خوانید :
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنیعلت ورم ساق پا نشانه چیست؟
احتمال دارد که بسیاری از اشخاص در طول زندگی خود به علت‌های متفاوتی به ورم ساق پا مبتلا شوند. برای درمان باید بدانید ورم ساق پا از چیست تا بتوانید علل بروز آن را به درستی رفع کنید. بعضی از این علت‌ها به دلیل برخی از آسیب دیدگی‌های کم کاملا واضح بوده که در نهایت فرایند درمان آن‌ها نیز سریع‌تر انجام می‌شود.
در صورتی که بعضی از علت‌ها، نشان دهنده‌ی وجود یک عارضه خطرناک و مهم است که می‌بایست هرچه سریع‌تر توسط متخصص معاینه و درمان شود. یکی از نگرانی عمده ما بیماران آن است که برای ورم پا به چه پزشکی مراجعه کنیم، پس از شرح علل مختلف بخوبی می‌دانیم به چه متخصصی مراجعه کنیم.
از جمله عارضه‌های سخت و به اصطلاح آزار دهنده که در اندام‌های پایین بدن رخ می‌دهد، ِادم ساق پا است که دلایل بسیاری سبب بروز آن می‌شود. در برخی مواقع این نوع التهاب با درد و گاهی اوقات بدون هیچ درد همراه است. همچنین این تورم می‌تواند در یک پا یا هر دو پا، به شکل شدید و مزمن نیز به وجود آید.
در برخی مواقع التهاب در ناحیه ساق پا ممکن است با سایر نشانه‌ها همراه شود که در این صورت متخصص را به دلیل اصلی که باعث ایجاد این مشکل شده، هدایت می‌نماید.
درمان ِادم ساق پا به دلایل‌های مهم آن وابسته است. اکثر افرادی که به این مشکل دچار می‌شوند، با انجام برخی از روش‌های ساده اعم از پیاده روی روزانه، گذاشتن پاها بالاتر از سطح قلب و… می‌توانند ورم ساق پا را کم کرده و حتی به صورت کامل آن را برطرف نمایند.
با این وجود دیگر اشخاص مبتلا شده به ِادم ساق پا برای درمان باید از انواع داروهای تجویز شده شده توسط پزشک، آنتی بیوتیک‌های مختلف جهت رفع عفونت، اسپلینت و یا بانداژ به منظور از برطرف کردن پیچ خوردگی و… استفاده نمایند.
لازم است بدانید که درمان سریع جهت ورم ساق پا یا دیگر نواحی دیگر مربوط به پا، بسیار کم اتفاق می‌افتد. البته در بعضی مواقع که ورم در نواحی مختلف پا اعم از ساق و مچ و حتی التهاب موضعی ایجاد شود، به معنای علائم مهم یک بیماری خاص است که در این موقع درمان سریع صورت می‌گیرد.
در صورت مواجه با ِادم ساق پا حتما در اولین فرصت برای معاینه و تشخیص علت این مشکل به نزد متخصص بروید. از این رو برای آگاه‌تر شدن شما در رابطه با این بیماری قصد داریم تا شما را با مهمترین علت ورم ساق پا، علت ورم زانو و ساق، دلیل ورم ساق پای چپ، علت ورم ماهیچه پشت ساق پا، دلیل ورم ساق پا زیر زانو و… آشنا کنیم.
چه عواملی با ورم ساق پا در ارتباط است؟
در برخی مواقع ِادم ساق پا به دلیل کم شدن سرعت گردش خون در رگ‌های اعضای پایین بدن و در نهایت توقف طولانی مدت خود در آن‌ها به وجود می‌آید. در اصطلاح پزشکی به این حالت استاژ گفته می‌شود. از جمله علت‌های رایج استاز می‌توان به نشستن و حتی ایستادن برای مدت زیاد، عدم فعالیت یا فلج بودن اعضای پایین بدن و اضافه وزن زیاد اشاره کرد.
امروزه بسیاری از پزشکان بیان کرده‌اند که عوامل بسیار زیادی با ورم ساق پا مرتبط است، که از جمله عوامل در ارتباط با انباشته شده مواد مایع و تورم در ناحیه ساق پا می‌توان موارد زیر را نام برد:
- نارسایی و نقص شدید کلیه‌ها
- انجام شیمی درمان برای درمان بیماری سرطان
- وجود عارضه در عضلات قلب
- مبتلا بودن به بیماری‌های کلیه
- مشکل سیروز کبدی
- نارسایی و نقص احتقانی قلب
- لخته شدن رگ‌های عمقی
- استفاده از هورمون درمانی
- ایجاد انسداد در دستگاه لنفاوی
- اضافه وزن
- وارد شدن صدمه به رگ‌های خونی در کلیه
- زیاده روی در قرص‌های مسکن اعم از نایروکسن، ایبوپروفن
- باردار بودن
- ورم کردن بافت‌هایی دور قلب
- مصرف انواع داروهای تجویز شده مانند داروهای مصرفی برای بیماری‌های زمینه‌ای
- مبتلا بودن به فشار خون مربوط به ریه
- ایستادن برای ساعت‌های طولانی
- نشستن طولانی
- به وجود آمدن لخته خون در ساق پا
علت تورم در هر دو ساق پا چیست؟
در برخی مواقع احتمال ورم ساق پا، مبتلا بودن به بیماری‌های مختلف اعم از سیستمیک است. سیستمیک به بیماری‌های گفته می‌شود که تمام بدن را در بر می‌گیرند. در این مواقع، دو ساق پا دچار تورم می‌شود. به بیان دیگر می‌توان گفت که ورم ساق در این نوع بیماری‌ها اغلب در سمت بدن رخ می‌دهد. اصلی‌ترین علت‌های تورم در هر دو ساق عبارت اند از:
- مناسب نبودن عملکرد کلیه‌ها
هنگامی که کلیه‌های یک شخص دچار نارسایی شوند و وظیفه خود را به خوبی انجام ندهند، توانایی لازم جهت دفع کردن انواع مایعات وارد شده به بدن را دارند. از این رو این مسئله باعث انباشته شدن مقدار زیادی آب در بدن و در نهایت ورم کردن اندام‌های مختلف می‌شود.
در اصطلاح پزشکی به این نوع تورم ها، ادم گفته می‌شود. از آنجایی که نیروی جاذبه زمین بر اندام‌های پایین بدن تاثیر فراوانی دارد، آب به طرف قسمت‌های تحتانی بدن به ویژه ساق و مچ جذب و جمع می‌شود.
افرادی که از این بیماری رنج می‌برند، می‌توانند با دراز کشیدن آب را در تمامی نواحی بدن پخش کنند و از این رو میزان تورم در ساق پا را کاهش دهند. این دسته از بیماران در اول روز که تازه از خواب بیدار شده اند، میزان تورم کمتری را در ساق پاهای خود مشاهده می‌کنند و البته میزان ورم و پف در صورت آن‌ها بیشتر مشاهده می‌شود.
- عدم کارکرد صحیح قلب
مبتلا بودن به بیماری نارسایی قلبی از دیگر علت‌های ِادم ساق پا البته هر دو پا است. قلبی که توانایی خود برای انجام فعالیت‌های مختلف را از دست بدهد، قادر به پمپاژ کردن مناسب و صحیح خون وریدی نمی‌باشد. در نهایت خون این رگ‌ها در ناحیه پشت قلب انباشته شده و در تمامی بدن عقب زده می‌شود.
به دلیل وجود نیروی جاذبه زمین، ناحیه‌ای که مقدار زیادی از این خون در آن تجمع می‌یابد، ساق و البته مچ پاها است. این گروه از بیماران می‌توانند برای کمتر شدن ورم ساق پاهای خود، دراز بکشند و همچنین پاهای خود را بر روی یک میز که بالاتر از سطح قلب می‌گیرد، بگذارند.
- کم شدن میزان پروتئین خون
مهمترین دلیل کم شدن پروتئین خون، مبتلا بودن به بیماری‌های مختلف اعم از سندرم نفروتیک در کلیه ها، عدم تغذیه مناسب، بیماری‌های دستگاه گوارش و وجود نارسایی کبد می‌باشد. زمانی که میزان پروتئین خون کم شود، مقدار بیشتری سرم از درون مویرگ‌ها به محل میان سلول‌ها وارد می‌شود و در نهایت این مسئله سبب تورم در تمامی نقاط بدن اعم از ورم ساق پا می‌گردد.
- مبتلا بودن به انواع بیماری‌های مزمن ریوی
آمفیزم و بیماری برونشیت از جمله بیماری مزمن ریوی هستند که منجر به تورم ساق در هر دو پا می‌شوند. در این دسته از بیماری‌ها میزان فشار رگ‌های ریه افزایش یافته و به همراه آن احتمال دارد که این زیاد شدن فشار به رگ‌های پیش از قلب انتقال داده و در نهایت باعث ایجاد تورم شوند.
- کم خونی بدن
- استفاده از انواع داروهای ضد تورم اعم از بروفن و برخی دیگر از داروهای ضد بیماری فشار خون
- کم کار بودن غده تیروئید
- مبتلا شدن به فشار خون در دوران بارداری
بارداری بر ورم ساق پا زیر زانو چه تاثیری دارد؟
در صورتی که در سه ماه پایان حاملگی و یا بعد از زایمان، پاهای شما دچار تورم زیاد شد و همراه آن تنگی نفس نیز دارید، در اولین فرصت با متخصص خود در رابطه با شرایط پیش آمده که اغلب با عنوان کاردیومیوپاتی زمان زایمان معروف است، مشورت کنید. کاردیومیوپاتی در اصل یک نوع بیماری نارسایی قلبی در دوران حاملگی می‌باشد.
لازم است است بدانید که در سه ماه آخر حاملگی، جنین با سرعت بیشتری رشد می‌کند و از این رو فشار زیادی به رگ‌های پا وارد می‌شود. این مسئله باعث کاهش جریان خون شده و همچنین موجب انباشته شدن مواد مایع و التهاب کم می‌گردد. در صورت مشاهده سایر نشانه ها، می‌بایست با پزشک خود مشورت نمایید؛ چرا که ممکن است خانم باردار به یک بیماری مهم و خطرناک با عنوان پره اکلامپسی دچار شده باشد. مهمترین این علائم عبارت‌اند از:
- ورم بسیار زیاد به ویژه دور چشم
- سردردهای ناگهانی شدید
- تغییرات مربوط به بینایی از جمله تار شدن دید، حساس شدن به نور
علت ورم ساق پا در یک طرف چیست؟
همانطور که در قسمت‌های قبل بیان کردیم، ورم کردن ساق پا احتمال دارد که سریع و کوتاه یا طولانی، همراه درد یا بدون هیچ درد، به شکل یک طرف یا حتی دو طرفه به وجود آید. اغلب در وضعیتی که دلیل اصلی التهاب ساق، مسائل مربوط به سیاهرگ و عروق لنفی باشد، تورم در یک سمت رخ می‌دهد.
علاوه بر این التهابی که در ساق به علت وارد شدن ضربه یا عفونت به وجود آمده باشد، نیز یک طرفه خواهد بود.
در واقع ورید به رگ‌های گفته می‌شود که خون تیره رنگ را از بافت‌های مختلف بدن گردآوری کرده و سپس آن را به ناحیه قلب بازمی گرداند. رگ‌های لنفی به رگ‌های گفته می‌شوند که وظیفه دارند مایع میان بافتی را انباشته کنند و سپس این مایع را به گردش خون برگردانند.
در ادامه این مطلب قصد داریم مهمترین دلایل التهاب در یک سمت ساق را برای شما ذکر کنیم. قبل از بیان این دلایل، بدانید که در برخی موارد احتمال دارد که در اثر این نوع بیماری‌ها تورم در دو طرف ایجاد شود. رایج‌ترین این علت‌ها به شرح زیر است:
- حاملگی
در دوران بارداری، به دلیل بزرگ شدن رحم و فشار زیادی که رحم بر روی رگ‌های لگن وارد می‌کند، ممکن است باعث توقف بیشتر خون در رگ‌های ساق پا و در نهایت التهاب ساق شود.
- نارسایی رگ‌های وریدی در ساق
ساق پا دارای دو ساختار وریدی مختلف است که یکی از آن‌ها کالا سطحی و یکی دیگر عمیق می‌باشد. معمولا نارسایی رگ‌های وریدی سطحی ساق پا باعث ایجاد بیمار واریس و همچنین نارسایی رگ‌های وریدی عمیق ساق پا سبب تورم خواهند شد.
- سرطان لگن و مسدود شدن رگ‌های وریدی وناکاوا زیرین
از جمله بیماری‌هایی که سبب بسته شدن راه برگشت خون رگ‌های وریدی اعضای پایینی به قلب می‌شود و منجر به ورم ساق پا می‌گردد، دو بیماری تومور لگن و بسته شدن ورید وناکاوا زیرین می‌باشد.
- انعقاد خون
بستن خون در وریدهای عمقی واقع شده در ساق پا، احتمال دارد که سبب بسته شدن وریدها و در نهایت التهاب ساق پا شوند. این نوع بیماری اغلب به شکل سریع و کوتاه شروع می‌شود و در بیشتر مواقع با درد در ناحیه ساق همراه می‌باشد.
اگر درمان این بیماری به موقع و به شکل مناسب صورت گیرد، درد و التهاب ایجاد شده، رفع می‌شود. البته در برخی از بیماران هنگام برطرف شدن لخته خون، التهاب ساق برای مدت طولانی وجود دارد.
- لنف ادم به دلیل بسته شدن رگ‌های ورید لنفاوی
بسته شدن وریدهای لنفاوی اغلب به همراه انواع بیماری و عارضه‌ها اعم از تومور، عفونت‌های طولانی، عدم رشد کامل ساختار لنفاوی، بیماری فیلاریازیس، انواع عمل‌های جراحی و… به وجود می‌آید.
- انواع مشکلات مادرزادی
به بسیاری از اختلال‌های مادرزادی اعم از وصل بودن کوتاه و نادرست میان رگ وریدی و شریان‌ها در اصطلاح پزشکی شانت گفته می‌شود. این اختلال‌ها سبب زیاد شدن فشار رگ‌های وریدی و در نهایت ورم کردن ساق پا خواهد شد.
علت ورم زانو و ساق پا چیست؟
ورم ساق پا و زانو را نمی‌توان با یک روش عمومی و تعیین شده درمان کرد؛ زیرا دلایل بسیاری سبب ایجاد این مشکل می‌شود و از این رو ابتدا باید علل به وجود آورنده این عارضه شناسایی شود و سپس ار درمان مناسب استفاده گردد.
تورم در قسمت زانو که در اصطلاح به آن ب آوردن زانو می‌گویند، احتمال دارد در قسمت‌های گوناگون مفصل مانند غشای سینویال، انواع رباط‌ها و بورس‌ها نیز به وجود آید. به همراه این وضعیت، انواع دیگر مواد مایع مانند عفونت، خون و… قادر هستند. در ناحیه مفصل زانو انباشته شوند و سبب تورم زانو و آب آوردن آن شوند. بدانید که اغلب زانوهای ورم کرده با درد همراه هستند.
البته به صورت خاصی هنگامی که تورم به دلیل تجمع مواد مایع در زانو رخ داده باشد، امکان دارد که آب آوردن این قسمت از بدن با درد ظاهر شود و شخص توان لازم جهت خم و راست کردن زانوی خود را نداشته باشد. همچنین ممکن است که بیمار در زمان ایستادن که وزن زیادی بر روی زانو قرار می‌گیرد، حس درد و ناراحتی داشته باشد. البته در برخی مواقع شخص هیچ درد را حس نخواهد کرد.
از این رو در حالت‌هایی که دردی وجود ندارد، نیاز به درمان نبوده و تنها باید جهت پیگیری دلیل عارضه ایجاد شده با پزشک خود مشورت نمایید. پس از مشورت پزشک یک برنامه درمان به شما ارائه می‌دهد که شما باید از این برنامه جهت درمان وضعیت‌های مختلف اعم از آرتروز عفونی پیروی کنید.
زمانی که شما به دلیل ورم ساق پای چپ یا هر دو پا به نزد پزشک می‌روید، ابتدا توسط پزشک مورد نظر معاینه شده و سپس پرسش‌هایی از شما پرسیده می‌شود و با توجه به پاسخ‌ها شما، پزشک می‌تواند دلیل اصلی ورم کردن ساق پا را تشخیص دهد و درمان را آغاز نماید.
از دیگر علت‌های ورم ساق پا زیر زانو می‌توان به وجود چرک شدید یا خفیف در پوست عضله یا استخوان‌های ساق پا، آسیب دیدن کیستی به نام بیکر که اغلب با نشانه‌های مختلف مانند لختگی خون در رگ‌های وریدی عمیق ساق ظاهر می‌شود، آلرژی فراوان که با کهیر و التهاب پوست ساق همراه است، اشاره کرد.
در برخی مواقع موارد بسیاری سبب التهاب در زانو و ساق پا می‌شود. در برخی مواقع ورم ساق پا و زانو می‌تواند در اثر وارد شدن ضربه و صدمه‌های شدید هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی و حرکت‌های مختلف ایجاد شود که از اصلی‌ترین این صدمه‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- پاره شدن تاندون آشیل
- پاره شدن انواع عضله‌های ساق پا
- التهاب در زیر زانو و یک سمت ساق
- شکستن ساق پا
سخن پایانی
ورم ساق پا نشانه‌های مختلفی دارد که برخی از آن‌ها در مدت کوتاه برطرف شده و برخی دیگر برای طولانی مدت باقی می‌مانند و باید طی مصرف دارو درمان شوند. ما در این مطلب به صورت کلی در رابطه با علل ورم ساق پا، علت ورم ماهیچه پشت ساق پا، دلیل التهاب در یک ساق و علت ورم در دو ساق پا توضیحات و مباحث مهمی را ذکر کردیم که شما با مطالعه این مقاله می‌توانید اطلاعات بسیاری را در رابطه با این مشکل به دست آورید.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که برای مدتی با مشکل ورم در قسمت ساق پا مواجه شده اید، حتما در اولین فرصت برای معاینه و تشخیص علت این مشکل به نزد پزشک بروید و این مشکل را برطرف نمایید؛ زیرا در برخی مواقع‌عدم توجه به ورم در قسمت ساق پا و دیگر نواحی عوارض جدی به همراه دارد که بهتر است در همان مراحل اولیه درمان و برطرف شود.
