فهرست مطالب
آرتروز شانه، عارضه ای خطرناک در صورت عدم رسیدگی و درمان آن
یکی از بیماریهای شایع که در افراد میانسال بیشتر دیده میشود آرتروز شانه است. آرتروز شانه معمولاً ناشی از استفاده بیشازحد از شانه، پیری و تحلیل مفصلها و استخوانها و مواردی ازایندست است؛ اما ممکن است درصورتیکه سایر آسیبهای اسکلتی مانند شکستگی شانه و دست بهدرستی درمان نشده باشد نیز بهعنوان یک عارضه ایجاد شود. با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با دلایل، علائم و درمان آرتروز شانه آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید :
نگاهی کوتاه به ساختمان مفصل شانه
استخوانهای تشکیلدهنده این مفصل شامل استخوان کتف (scapula)، استخوان بازو (humerus)و ترقوه ( clavicle) میباشند. استخوان کتف روی ناحیه دنده ۲ تا ۷ را می پوشاند و حدود ۱۷ عضله استخوان کتف به هم می چسبند.
استخوان ترقوه نیز s شکل است که در جلو قفسه سینه قرار دارد و از طرف داخل با جناق (sternum) بصورت مفصل متصل می شود و از خارج با زائده آکرومیون استخوان كتف مفصل آکرومیو کلویکولار را می سازد.
استخوان بازو (humerus) هم یک استخوان بلند است که سر آن گرد و کروی است و با پوشش غضروفی با حفره گلنوئيد مفصل می شوند و مفصل شانه را تشکیل میدهد.
مفصل شانه درواقع مفصلی است که موجب اتصال اندام فوقانی به تنه شده و شانه یک مفصل نیست بلکه ساختار پیچیده ای متشکل از پنج مفصل جداگانه است.
منظور از آرتروز شانه چیست؟
منظور از آرتروز شانه این است که غضروفهایی که داخل این مفاصل هستند به علت استفاده بیش از حد، شکستگیهای استخوانهای مجاور، بیماریهای التهابی، افزایش سن، ضربات، آسیبهای ورزشی، تصادف، سقوط و پارگی لیگامانها مفصل آسیب میبیند و دچار ساییدگی یا آرتروز مفصل میشود.
پس از مشاهده علائم آرتروز دست و شانه باید به پزشک متخصص ارتوپد حاذق و مجرب شهر خود مراجعه کنید. پزشک ارتوپد، بهترین و مناسب ترین روش برای درمان قطعی آرتروز شانه را به شما پیشنهاد می دهد.
آرتروز شانه چگونه ایجاد میشود؟
آرتروز شانه چپ معمولاً به دلیل ساییدگی تدریجی غضروف رخ میدهد. غضروف مادهای است که در تمامی مفصلهای بدن وجود دارد تا به حرکت استخوانها در مجاورت یکدیگر کمک کند. غضروف یک بافت زنده با ضخامت ۲ تا ۳ میلیمتر است که وجود آن در مفصلها باعث میشود تماس بین استخوانها کمتر شده و استخوانها حرکت نرمتری داشته باشند.
اگر غضروف سالم باشد، میتواند حرکتهای چرخشی را بهراحتی انجام دهد، اما در صورت آسیب دیدن حرکتهای چرخشی دردناک میشود و این موضوع خود میتواند یکی از نشانههای آرتروز دست و شانه باشد.
چرا آرتروز شانه ایجاد میشود؟
آرتروز شانه چپ انواع مختلفی دارد که هر کدام از آنها ممکن است به دلایل متفاوتی ایجاد شوند و حتی برخی از علل آرتروز شانه تاکنون ناشناخته مانده است. مهمترین دلایل و انواع آرتروزهای شانه شناخته شده عبارتاند از:
- استئوآرتریت شانه وابسته به سن
این آرتروز بهعنوان بیماری دژنراتیو مفصل نیز شناخته میشود. آرتروز شانه چپ معمولی اغلب با ساییدگی و پیری مرتبط با افزایش سن همراه است. همچنین میتواند مفاصل دیگر را بهغیر از شانه تحت تأثیر قرار دهد و شایعترین نوع آرتروز است.
آرتروز مفصل اصولا با استفاده بیش از حد از آن مفصل ارتباط مستقیم دارد و به همین علت است که با افزایش سن احتمال بروز آرتروز شانه افزایش پیدا میکند اما به این معنا نیست که آرتروز شانه چپ فقط مخصوص سالمندان میباشد.
فلذا جوانانی که دچار آسیب ورزشی، تروما، ضربه، شکستگی، پارگی لیگامان یا دررفتگی شانه دارند؛ ممکن است در سنین پایینتر علائم آرتروز دست و شانه در این افراد شروع شود.
- التهابهای مفصل یا آرتریت شانه مانند آرتریت روماتوئید شانه
آرتریت روماتوئید یک اختلال خود ایمنی است، یعنی زمانی رخ میدهد که بدن شما به اشتباه به سلولهای سالم خود حمله میکند و ممکن است در این حمله پوشش داخلی مفصل را نیز از بین ببرد. این آرتریت التهابی میتواند بهطور همزمان در هر دو شانه ایجاد شود.
- آرتروز شانه پس از سانحه
اگر شانه شما دچار سوانحی مانند شکستگی، دررفتگی یا جراحت دیگری شده باشد، ممکن است در صورت عدم مراجعه بهموقع برای درمان قطعی آرتروز شانه و یا درمان نادرست در مراکز نامعتبر ارتوپدی، دچار آرتریت پس از سانحه شوید.
- آرتروپاتی پارگی روتاتور کاف
آرتروپاتی پارگی روتاتور کاف نیز نوعی آرتریت شانه است که میتواند پس از پارگی عظیم و طولانیمدت روتاتور کاف ایجاد شود. چهار تاندون روتاتور کاف در شانه شما در اطراف قسمت توپ مفصل شانه پیچیده شده و آن را در جای خود نگه میدارند.
اگر یک یا چند تاندون بهشدت پاره شود، میتواند باعث شود که سر استخوان اصلی به سایر استخوانها مالیده شود و آرتروز ایجاد گردد.
- آرتریت شانه به دلیل نکروز عروقی
نکروز آواسکولار به اختلال در خونرسانی به ناحیهای از بدن اشاره دارد که منجر به مرگ آن ناحیه (نکروز) میشود. در شانه، سر استخوان (توپ مفصل شانه) ممکن است خونرسانی خود را به دلیل بیماری، آسیبهای ناشی از ضربه و علل دیگر از دست بدهد.
در این صورت خونرسانی در این ناحیه بهخوبی انجام نمیشود و استخوان به آرامی فرو میریزد و ناهموار میشود که نتیجه آن از بین رفتن غضروف و آرتروز شانه چپ است.
- علائم آرتروز دست و شانه
میزان آسیب و از دست دادن غضروف در افراد مختلف متفاوت است و به همین ترتیب افراد مبتلا به این عارضه، نشانه آرتروز دست و شانه متفاوتی را تجربه میکنند که عبارتاند از:
- درد در ناحیه آسیبدیده
درد در مفصل شانه علامت اصلی آرتروز شانه است. این درد میتواند در جلو، پهلو یا پشت شانه ایجاد شود. برخی از افراد حتی درحالیکه از بازوی خود استفاده نمیکنند، درد دارند و برخی فقط هنگام استفاده از آن درد را احساس میکنند.
درد آرتروز میتواند در هر زمان از روز رخ دهد و میتواند با یا بدون سفتی شانه همراه باشد. اغلب درد با بلند کردن، حمل اجسام سنگین یا بعد از ورزش بدتر میشود. این درد ممکن است به بازو یا در صورت شدید شدن تا آرنج و مچ دست نیز کشیده شود.
- سفتی مفصل
یکی دیگر از علائم پیشرفت آرتروز در شانه سفتی مفصل است. ممکن است سفتی را به شکل از دست دادن دامنه حرکتی در شانه تجربه کنید. در این شرایط کارهای کمتری را میتوانید با بازوی خود انجام دهید.
- صدا دادن مفصل، کلیک مفصل شانه (کریپتوس)
این علائم نیز ممکن است احساس شود، زیرا سطح غضروف با آرتریت نامنظم میشود. صدای کلیک ممکن است با درد همراه باشد یا تنها یک صدا باشد. همچنین گاهی اوقات ممکن است شانه قفل شود یا به دلیل ناصاف بودن غضروف ناگهان شانه دچار حالت لغزش شود.
تشخیص و علائم آرتروز دست و شانه
برای تشخیص و درمان قطعی آرتروز شانه باید به یک متخصص ارتوپد باتجربه مراجعه کنید تا با معاینه فیزیکی و گرفتن شرح حال کامل در مورد علائم و سابقه پزشکی شما بتواند آرتروز شانه را تشخیص دهد. میزان آسیب و شدت آرتروز در حفره را میتوان با اشعه ایکس یا در صورت نیاز با سیتیاسکن ارزیابی و تأیید کرد.
اهمیت مراجعه به متخصص ارتوپد و رسیدگی به آرتروز شانه
آرتروز شانه، بیماری پیشرونده است و بسیار مهم است که بهمحض مشاهده نشانههای آرتروز دست و شانه به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید تا اقدامات درمانی لازم هرچه زودتر آغاز شود.
چون اگر تشخیص و درمان قطعی آرتروز شانه به تاخیر بیافتد یا درست انجام نشود مفصل شانه دچار آسیب جدی میشود و متاسفانه ساختار شانه به طوری است که اگر آسیب جدی ببیند شما علاوه براینکه درد شدید و ناتوانکننده را بایستی تحمل کنید؛ همچنین دیگر نمیتوانید از بازو و دست درگیر استفاده بکنید.
درمان قطعی آرتروز شانه
روشهای مختلفی برای درمان آرتروز شانه وجود دارد و آخرین روش در صورت عدم ایجاد نتایج مطلوب با سایر روشها، جراحی است. اینکه کدام روش برای شما انتخاب میشود به نوع و میزان آسیب بستگی دارد که متخصص شما آن را مشخص خواهد کرد. بهترین روشهای درمانی آرتروز شانه عبارتاند از:
- اصلاح سبک زندگی
درمان پزشکی مفید دیگر اجتناب از مواردی است که علائم درد را بیشتر میکند. بهطورکلی، از هر چیزی که باعث درد میشود باید اجتناب شود، بهخصوص اگر درد زندگی شما را مختل کرده باشد.
بهعنوانمثال اگر بهطور حرفهای گلف بازی میکنید و بعد از آن درد شدیدی در شانه دارید باید جلسات خود را کاهش دهید. همچنین باید از یک رژیم غذایی مقوی و انجام تمرینات کششی در برنامه خود استفاده کنید.
- تمرینات دامنه حرکتی
درمان اولیه آرتروز شانه، درمان دارویی همراه با تمرینات دامنه حرکتی است. اگر دامنه حرکتی شما تحت تأثیر قرار نگرفته باشد نیز این روند در درمان شما با هدف این که از پیشروی آرتروز جلوگیری کنید، وجود خواهد داشت.
از دست دادن حرکت در مفصل شانه به دلیل آرتروز اغلب تدریجی است و توجه به آن سخت است. با سفت شدن مفصل، درد و توانایی فعال شدن نیز بدتر میشود.
به همین دلیل در صورت وجود آرتروز توصیه میشود هر روز دو تا سه دقیقه کشش انجام دهید. حتی اگر آرتروز هم نداشته باشید انجام این حرکتها از ابتلا به آن جلوگیری میکند.
- کنترل درد
شما میتوانید با روشهایی مانند استفاده از کمپرس سرد و گرم بهصورت متناوب میزان علائم آرتروز شانه را کاهش دهید. همچنین در صورت خفیف بودن درد میتوانید از برخی داروها استفاده کنید.
میتوانید استامینوفن را شروع کنید، زیرا عوارض جانبی کمی دارد. بااینحال، اگر در دوزهای بالا استفاده شود، میتواند روی کبد تأثیر بگذارد، بنابراین در مورد بهترین دوز با پزشک خود مشورت کنید. ایبوپروفن و ناپروکسن نیز از داروهای بدون نسخه ضدالتهاب هستند که میتوانند برای کنترل درد آرتروز شانه مفید باشند.
- فیزیوتراپی
فیزیوتراپی روش درمانی دیگری است که درصورتیکه آرتروز شانه دامنه حرکتی را محدود کرده باشد، تجویز خواهد شد. معمولاً تقویت شانه با آرتروز توصیه نمیشود، زیرا در برخی موارد میتواند باعث درد بیشتر شود. بااینحال، اگر تمرینات شانه شما را اذیت نمیکنند، انجام آنها بسیار خوب است.
- روش تزریق برای آرتروز شانه
در حال حاضر چند نوع تزریق وجود دارد که میتواند درد آرتروز شانه را بهخوبی و سریع تسکین دهد. نوع اول تزریق کورتیزون یا کورتون است. بهطورمعمول، کورتیزون با یک ماده بیحسکننده مخلوط میشود و در ناحیه درد تزریق خواهد شد.
در صورت انجام درست این روش، تزریق باعث تسکین فوری درد میشود. هنگامی که داروی بیحسی از بین رفت، مفصل ممکن است تا زمانی که کورتیزون وارد بدن شود، درد داشته باشد.
به همین دلیل بهتر است بعد از تزریق حتماً تا ۲۴ ساعت از کمپرس یخ استفاده کنید. تزریق کورتیزون به شانه آسیب نمیرساند، اما اکثر جراحان در بیشتر موارد آرتروز آنها را به چند مورد در سال محدود میکنند.
داروی دیگری که میتواند به آرتروز شانه کمک کند، هیالورونیک اسید مصنوعی است. این ماده نوعی روان کننده طبیعی در بدن انسان است که تزریق آن برای شانه گاهی تا دو سال به تسکین درد کمک میکند.
روش دیگر تزریق گاز اوزون یا به عبارتی اوزون تراپی است که عوارض سایر داروهای تزریقی کاهش درد و التهاب را ندارد و بهخوبی میتواند نشانه آرتروز دست و شانه را سریعاً کم کند.
خوشبختانه در مجموعه تخصصی ارتوپدی دکتر میر تمامی این تزریقها توسط افرادی ماهر در این زمینه انجام میشود. شما نیز در صورت تجویز تزریق میتوانید با استفاده از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما ارتباط گرفته و جهت انجام تزریق در این مرکز تخصصی ارتوپدی نوبت بگیرید.
- جراحی شانه
درصورتیکه درمانهای غیر جراحی دیگر جواب نداد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. گزینههای جراحی متفاوتی برای شانه وجود دارند که بسته به سن شما و میزان آرتروز شانه توسط متخصصتان انتخاب میشوند.
سخن آخر
آرتروز یکی از بیماریهای ارتوپدی پیشرونده است که بهطور طبیعی با افزایش سن برای بسیاری از افراد اتفاق میافتد؛ اما ممکن است در جوانان نیز در اثر استفاده بیشازحد یا ضربه و درمانهای نادرست بعد از شکستگیها اتفاق بیفتد.
بههرحال آنچه مهم است این است که این بیماری هرچه زودتر تشخیص داده شود، بهتر قابل کنترل و درمان است و نیاز به جراحی کاهش پیدا میکند. بنابراین در صورت بروز علائم گفته شده در این مقاله برای آرتروز شانه، در اسرع وقت به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید تا در صورت تشخیص آرتروز هرچه زودتر روند درمانی برایتان شروع شود.
باید توجه کنیم که شانه مفصل بسیار مهم و حائز اهمیتی است و سپردن آن به دست پزشک بیتجربه که دانش و مهارت جراحی یا رسیدگی به مشکلات شانه را ندارد میتواند برای شما عواقب گاها جبرانناپذیری بههمراه داشته باشد.
مفتخریم در مرکز تخصصی ما خدمات ارتوپدی خود را به دست حاذقترین و با تجربهترین پزشکها بسپارید تا بهترین خدمات و مشاوره را در این زمینه به شما ارائه داده و همچنین جراحیهای بدون دغدغه برای شما انجام شود. جهت گرفتن نوبت از این مرکز میتوانید از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
متخصص ارتوپدی، جراح استخوان و مفاصل