برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم

برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم؛ تشخیص و درمان علت اصلی آسیب دیدگی ریشه عصبی

درد سیاتیک از دردهای شایع پایین کمر در پی فشردگی عصب بزرگ سیاتیک است که ریشه‌های عصبی مختلف مربوط به اندام تحتانی از آن عبور می‌کند. درواقع درد سیاتیک ناشی از تحریک، التهاب یا فشردگی عصب سیاتیک در قسمت پایین کمر در پی آسیب جدی ستون فقرات مانند فتق، لیزخوردن دیسک یا تنگی کانال نخاعی باشد که به ایجاد فشار روی ریشه عصبی سیاتیک منتهی می‌شود.

بااین‌حال، سؤالی که احتمالاً مطرح شود آن است برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم؟ بی شک یک فوق تخصص عصب سیاتیک روش‌های درمانی را برایتان شرح می‌دهد.

برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

همان‌طورکه در مقدمه نیز به آن اشاره شد، معمولاً دردهای سیاتیکی و تحت تأثیر قرار گرفتن عصب سیاتیک از مشکلات ستون فقرات نشات می‌گیرد.

بنابراین در پاسخی صریح به سؤال برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم باید بگوییم بهترین پزشک متخصص ارتوپدی است که در زمینه ستون فقرات تخصص لازم و کافی را داشته باشد یا به عبارتی بهتر است بگوییم فوق تخصص سیاتیک در تهران یا سایر شهرستان‌ها متخصص ارتوپدی است که دانش و مهارت لازم در تشخیص و درمان دردهای سیاتیکی را داشته باشد.

البته گاهی ممکن است پزشکان ورزشی یا کایروپراکتیک نیز بتوانند در درمان این مشکل به شما کمک کنند ولی باید توجه داشته باشید ازآنجایی‌که معمولاً علت عود کردن دردهای سیاتیکی یک آسیب جدی مانند فتق دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی است که پیش‌رونده هم هستند مهم است که در زمان مناسب توسط یک متخصص ستون فقرات باتجربه و خوب تحت تشخیص و درمان قرار بگیرد. از طرفی روش‌های درمانی سخت مانند جراحی تنها توسط متخصص ستون فقرات قابل انجام است.

اکثر افراد مبتلا به سیاتیک برای درمان نیازی به جراحی ندارند و با گذشت زمان و درمان‌های حمایتی و خودمراقبتی به‌تنهایی بهبود می‌یابند.

عواقب ندانستن پاسخ سؤال برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

شما ممکن است در ابتدا وقتی دردهای سیاتیکی را تجربه می‌کنید حتی به یک پزشک عمومی مراجعه کنید که البته چندان هم بد نیست به‌شرط اینکه به پزشک مورد نظر اعتماد کامل داشته باشید و مطمئن باشید که اگر لازم باشد شما را به یک متخصص ارجاع خواهد داد ولی در کل اگر بعد از چند روز مراقبت‌های لازم در خانه درد شما بهبود پیدا نکرد یا علائم درد و آسیب‌های عصبی مانند بی‌حسی، گزگز، مورمور شدن و … در اندام تحتانی افزایش پیدا کرد، بسیار خطرناک است و عدم مراجعه به یک پزشک مناسب می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری مانند فلج اندام را به دنبال داشته باشد.

بهترین فوق تخصص سیاتیک در تهران چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

با توجه به تعداد زیاد متخصصان ارتوپدی که در پایتخت و کل کشور در حال فعالیت هستند، طبیعی است که بعد از دستیابی به پاسخ سؤال برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم این دغدغه برایتان ایجاد شود که یک فوق تخصص سیاتیک در تهران که بتواند نتایج خوبی را برای تشخیص و درمان بیمار شما ارائه دهد را چطور پیدا کنید؟

برای این کار ما توصیه می‌کنیم قبل از انتخاب یک پزشک وقت کافی بگذارید و تحقیقات لازم را انجام دهید تا پول و زمانتان برای درمان هدر نرود.

از طرفی تشخیص دیرهنگام یا اشتباه می‌تواند شما را مجبور به انجام روش‌های درمانی سخت مانند جراحی کند درصورتی‌که اگر بیماری به‌درستی در زمان خود تشخیص داده می‌شد به‌احتمال‌زیاد با روش‌های غیرتهاجمی یا کم تهاجمی به‌راحتی درمان پیدا می‌کرد.

همچنین هنگام ارزیابی یک فوق تخصص سیاتیک در تهران به نکات مهم زیر توجه داشته باشید و آن‌ها را در پزشک مورد نظر قبل از سپردن سلامتی خود به او ارزیابی کنید:

• داشتن تحصیلات تخصصی لازم در زمینه ارتوپدی و ستون فقرات از دانشگاه‌های معتبر
• داشتن فلوشیپ تخصصی ستون فقرات
• داشتن تجربه روش‌های درمانی مختلف و مهارت در انجام آن‌ها مانند جراحی ستون فقرات
• آشنا بودن به متدهای تشخیصی و درمانی روز دنیا
• فعالیت در یک مرکز تخصصی ارتوپدی کاملاً مجهز مانند مرکز ما
• داشتن صبر و حوصله کافی برای گوش دادن به نگرانی‌های بیمار و تلاش برای رفع آن‌ها و ایجاد آرامش بیشتر برای بیمار
• داشتن رفتاری مؤدبانه و محترمانه با بیمار و خانواده او

برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم تا نوع دردی شناخته شود؟

عصب سیاتیک که از ناحیه باسن و پایین کمر شروع می‌شود تا زیر زانو پایین آمده، سپس به اعصاب دیگر منشعب خواهد شد که به پایین پا و حتی تا انگشتان ادامه پیدا می‌کند؛ بنابراین هرگونه فشردگی و آسیبی که در این عصب ایجاد شود بسته به ناحیه آسیب می‌تواند در مسیر عبور عصب‌ها در اندام تحتانی علائم مختلفی مانند درد، بی‌حسی، سوزش و … را ایجاد کند.

ازآنجایی‌که عصب سیاتیک در ناحیه شروع عصب دهی یعنی ناحیه گلوتئال به دو رشته بزرگ تقسیم می‌شود و هرکدام از این رشته‌ها از یک سمت بدن به پایین حرکت می‌کنند، معمولاً دردهای مربوط به سیاتیک یک طرف بدن را درگیر خواهند کرد و به‌ندرت پیش می‌آید که آسیب‌های عصبی سیاتیک بسیار شدید هر دو طرف را تحت تأثیر قرار دهد.

اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر درد سیاتیک را بررسی کنیم باید بگوییم سیاتیک درد عصبی است که به دلیل آسیب یا تحریک عصب سیاتیک که از ناحیه باسن یا گلوتئال شما منشأ می‌گیرد، رخ می‌دهد. عصب سیاتیک درواقع طولانی‌ترین و ضخیم‌ترین (تقریباً به عرض انگشت) عصب در بدن است که خود از پنج ریشه عصبی تشکیل می‌شود.

این پنج ریشه شامل دو ریشه از ناحیه تحتانی کمر به نام ستون فقرات کمری و سه ریشه از قسمت نهایی ستون فقرات به نام ساکروم منشأ می‌گیرند. این پنج ریشه عصبی در ناحیه‌ای به هم می‌رسند و عصب سیاتیک راست و چپ را تشکیل می‌دهند.

چیزی که در این دردهای سیاتیکی مشترک است، آسیب به یک عصب است. اگر دچار سیاتیک شوید ممکن است درد خفیف تا شدید را در هر نقطه‌ای از مسیر عبوری عصب سیاتیک مانند پایین کمر، از طریق باسن و یا پایین پاها تجربه کنید.

همچنین این درد می‌تواند منجر به ضعف عضلانی شود و علائمی مانند بی‌حسی در ساق پا و احساس سوزن‌سوزن شدن ناخوشایندی در ساق پا یا انگشتان را ایجاد نماید.

نشانه های درد سیاتیک چیست؟

درد سیاتیک خود یک نشانه است و بیماری محسوب نمی‌شود و فوق تخصص سیاتیک در تهران هنگام معاینه شما درواقع به دنبال علت ایجاد نشانه های درد سیاتیک می‌باشد تا با درمان آن بتواند علائم سیاتیک را نیز بهبود دهد.

با توجه به اینکه کدام یک از ریشه‌های عصبی تشکیل دهنده عصب بزرگ سیاتیک دچار آسیب و فشردگی شده باشد ممکن است نشانه های درد سیاتیک متفاوت باشد و بیماران بسته به علت ایجاد درد ممکن است آن را به روش‌های مختلف شرح دهند.

به‌عنوان‌مثال، برخی بیماران درد سیاتیک را به‌صورت دردی تیز و تیرکشنده در پایین کمر و باسن توصیف می‌کنند. گاهی نیز درد سیاتیک می‌تواند مانند حالت خنجر زدن یا شوک الکتریکی باشد. از طرفی درد ممکن است به‌صورت دائمی باشد یا به شکل رفت و برگشتی بیمار را آزار دهد.

به‌علاوه، درد معمولاً در ساق پاها در مقایسه با قسمت پایینی کمر شدیدتر است. اغلب، افرادی که به درد سیاتیک مبتلا هستند اگر برای مدت طولانی بایستند یا بنشینند، اگر بایستند و بالاتنه‌ خود را بچرخانند، درد بیشتری را احساس می‌کنند.

در موارد شدید برخی از حرکت‌های اجباری و ناگهانی بدن مثل سرفه یا عطسه هم می‌تواند نشانه های درد سیاتیک را بدتر کند. همان‌طورکه در قسمت‌های قبلی گفتیم علاوه بر درد، فشردگی عصب سیاتیک می‌تواند علائم دیگر آسیب‌های عصبی مانند بی‌حسی در پا، احساس مورمور شدن، شوک الکتریکی، احساس سوزش و … را نیز در طول اندام‌های تحتانی یعنی مسیر عبوری عصب‌های سیاتیک ایجاد نماید.

دلایل ایجاد نشانه های درد سیاتیک چیست؟

سیاتیک می‌تواند ناشی از بیماری‌های جدی باشد که عبارت‌اند از:

• فتق یا لغزش دیسک

این آسیب می‌تواند باعث فشار روی ریشه عصبی سیاتیک شود و شایع‌ترین علت سیاتیک است. دیسک‌ها بخشهای شبیه بالشت محافظی بین مهره‌های ستون فقرات هستند. فشار مهره‌ها می‌تواند باعث بروز برآمدگی (فتق) مرکز ژله ای طور دیسک از طریق ضعف در دیواره بیرونی آن شود. هنگامی‌که فتق دیسک برای مهره‌های کمر شما اتفاق می‌افتد، بسته به دیسک فتق شده می‌تواند بر روی عصب سیاتیک نیز فشار وارد کند.

• بیماری دژنراتیو دیسک

این بیماری به معنی ساییدگی طبیعی دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات می‌باشد. فرسودگی دیسک‌ها درواقع منجر به کاهش ارتفاع آن‌ها شده و به باریک شدن مسیرهای عصبی یا تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند. تنگی کانال نخاعی نیز می‌تواند ریشه‌های عصب سیاتیک را در حین خروج از ستون فقرات دچار فشردگی و ایجاد علائم نماید.

• اسپوندیلولیستزیس

این بیماری به معنی لغزش یک مهره از ستون فقرات است به‌طوری‌که با مهره بالای آن خارج می‌شود و دهانه‌ای را که از آن عصب خارج می‌شود را باریک می‌کند. استخوان ستون فقرات کشیده شده در این شرایط میتواند عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد.

• آسیب ترومایی به ستون فقرات کمری یا عصب سیاتیک

برخی آسیب‌های محیطی شدید مانند تصادف یا سقوط نیز می‌تواند منجر به آسیب ستون فقرات و درنتیجه فشردگی عصب سیاتیک و علائم آن شود.

• سندرم پیریفورمیس

این سندرم درواقع وضعیتی است که زمانی ایجاد می‌شود که عضله پیریفورمیس، یعنی یک عضله کوچک که در ناحیه عمیق باسن قرار دارد، دچار سفتی یا دچار اسپاسم می‌شود. این شرایط می‌تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند و آن را نیز تحریک نماید. سندرم پیریفورمیس به‌عنوان یک اختلال عصبی عضلانی غیرشایع است.

• سندرم دم اسبی

این بیماری نیز یک بیماری نادر ولی کاملاً جدی است که روی اعصاب انتهای طناب نخاعی به نام دم اسبی تأثیر می‌گذارد. این سندرم می‌تواند باعث درد در ساق پا، بی‌حسی در اطراف مقعد و از دست دادن کنترل روده و مثانه شود.

سیاتیک چگونه توسط فوق تخصص سیاتیک در تهران تشخیص داده می‌شود؟

فوق تخصص سیاتیک در تهران ابتدا سابقه پزشکی شما را بررسی خواهد کرد و بعد از شما می‌خواهد تا علائم را به‌طور کامل شرح دهید. توصیف دقیق احساساتی که از درد دارید، می‌تواند کمک بزرگی به پزشک در تشخیص علت سیاتیک نماید.

در طول معاینه فیزیکی، همچنین از شما خواسته می‌شود که کمی راه بروید تا پزشک بتواند ببیند ستون فقرات شما چطور وزن را تحمل می‌کند. ممکن است از شما خواسته شود که روی انگشتان پا و پاشنه پا نیز راه بروید تا قدرت عضلات ساق پا ارزیابی شود.

پزشک شما همچنین ممکن است یک آزمایش بلند کردن پای مستقیم را برایتان انجام دهد. برای این آزمایش، باید به پشت دراز بکشید و پاهای خود را صاف کنید. پزشک به آرامی هر کدام از پاها را بالا می‌آورد و نقطه شروع درد شما را یادداشت می‌کند.

این آزمایش به تشخیص دقیق اعصاب آسیب‌دیده کمک می‌کند و مشخص می‌کند که آیا دیسک‌های شما دچار مشکل شده‌اند یا خیر؟ همچنین با برخی آزمایش‌ها میزان انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات شما سنجیده می‌شود.

بسته به آنچه متخصص شما در طول معاینه فیزیکی شما کشف می‌کند، ممکن است تصویربرداری و سایر آزمایش‌ها مانند ام آر آی نیز برای تشخیص و درمان دقیق‌تر انجام شود.

درمان سیاتیک در خانه چگونه انجام می‌شود؟

به‌طورکلی هدف از درمان سیاتیک کاهش درد و افزایش تحرک شما است. بسته به علت، بسیاری از موارد سیاتیک به‌مرورزمان با برخی درمان‌های خود مراقبتی ساده به‌عنوان درمان سیاتیک در خانه از بین می‌روند. ازجمله این درمان‌ها عبارت‌اند از:

• استفاده از یخ و یا کیسه داغ

ابتدا در 72 ساعت اولیه شروع درد، از کیسه یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. البته این کار را به‌صورت غیرمستقیم و پیچیدن یخ در یک حوله انجام دهید تا پوستتان آسیب نبیند. باید به مدت 20 دقیقه، چند بار در روز استفاده این کار را انجام دهید. بعد از چند روز اول با کیسه گرم یا پد گرم‌کن همین کار را انجام دهید.

• مصرف داروهای بدون نیاز به تجویز و نسخه

داروهای آزاد مسکن برای کاهش درد و تورم و التهاب را می‌توانید مصرف کنید. ازجمله این داروها می‌توان به ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد.

• انجام حرکات کششی ملایم

انجام برخی حرکات کششی مناسب با مشورت فیزیوتراپ نیز در خانه می‌تواند مفید باشد.

سایر گزینه‌های درمانی پزشکی عبارت‌اند از:

• داروهای تجویزی
• فیزیوتراپی
• تزریقات ستون فقرات مانند تزریق کورتیکواستروئید، اوزون‌تراپی، پی آر پی یا پلاسما درمانی، کورتون و …
• درمان‌های جایگزین مانند دستکاری ستون فقرات توسط متخصص کایروپراکتیک، یوگا یا طب سوزنی و ماساژ درمانی
• جراحی در صورت عدم تأثیر روش‌های دیگر و احتمال بروز خطر آسیب‌های عصبی دائمی مانند اختلالات در اختیار ادرار، عدم تعادل حرکتی، بی‌حسی پا و …

سؤالات متداول در مورد برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

علاوه بر سؤال برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم سؤالات بی‌شمار دیگری در مورد سیاتیک هر روزه توسط مراجعین به مرکز تخصصی ما از متخصصان ستون فقرات پرسیده می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• آیا سیاتیک هر دو پا را درگیر خواهد کرد؟

سیاتیک در ناحیه پایین کمر به دو انشعاب تقسیم می‌شود که هرکدام از یک پا عبور می‌کنند. درنتیجه معمولاً فقط یک پا یا یک طرف را در یک زمان درگیر می‌کند. بااین‌حال، ممکن است در برخی شرایط سیاتیک در هر دو پا رخ دهد و این موضوع بیشتر به این بستگی دارد که آسیب دقیقاً در کدام قسمت ایجاد شده باشد.

• آیا سیاتیک کم‌کم ایجاد می‌شود یا به‌طور ناگهانی؟

سیاتیک می‌تواند هم به صورت ناگهانی و هم به‌صورت تدریجی ظاهر شود که باز هم بستگی به علت ایجاد آن دارد. به‌عنوان‌مثال، فتق دیسک کمری می‌تواند درد ناگهانی ایجاد کند ولی آرتریت در ستون فقرات درد سیاتیک را به‌طور تدریجی ایجاد خواهد کرد.

• عوامل خطر ابتلا به بیماری سیاتیک چیست؟

موارد مختلفی می‌تواند احتمال دردهای سیاتیک و آسیب به این عصب را در شما زیاد کنند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• آسیب‌دیدگی یا آسیب‌های قبلی

آسیب به هر نقطه از کمر یا ستون فقرات می‌تواند شما را در معرض خطرات بیشتری برای سیاتیک قرار دهد.

• روند طبیعی افزایش سن

با افزایش سن به‌صورت طبیعی، بافت استخوانی و دیسک‌های ستون فقرات کم‌کم دچار فرسودگی و کاهش تراکم می‌شوند. پیری طبیعی می‌تواند ریشه‌های عصبی مانند سیاتیک را نیز در معرض خطر آسیب‌دیدگی یا فشردگی ناشی از تغییرات و جابجایی‌های استخوان، رباط‌ها و دیسک‌ها قرار دهد.

• داشتن اضافه وزن و یا چاقی

ستون فقرات در بدن مانند یک جرثقیل عمودی کار می‌کند. عضلات شما وزنه تعادل این جرثقیل هستند. وزنی که در جلوی بدن حمل می‌شود همان چیزی است که ستون فقرات (جرثقیل) باید بلند کند. درنتیجه هرچه وزن بیشتر باشد، عضلات کمر باید بیشتر کار کنند که می‌تواند منجر به کشیدگی کمر، درد و سایر مشکلات کمری مانند سیاتیک شود.

• یک شغل بیش‌ازحد فعال و فیزیکی داشته باشید.

مشاغلی که دائماً به بلند کردن اجسام سنگین نیاز دارند یا کارهایی که به نشستن طولانی‌مدت نیاز دارند، ممکن است خطر ابتلا به مشکلات کمری مانند سیاتیک و استفاده از کمر را افزایش دهند.

• عدم وضعیت بدنی مناسب در طول فعالیت‌های روزانه

حتی اگر از نظر بدنی مناسب و فعال هستید، اگر در طول وزنه‌برداری یا سایر تمرینات قدرتی وضعیت بدنی مناسبی نداشته باشید و حرکتی را اشتباه انجام دهید، باز هم ممکن است به سیاتیک مبتلا شوید.

• ابتلا به دیابت

دیابت کنترل نشده احتمال آسیب‌های عصبی شما مانند دردهای سیاتیک را افزایش می‌دهد.

• ابتلا به آرتروز

آرتروز یکی از بیماری‌های مربوط به آسیب‌های مفصلی است که می‌تواند ستون فقرات و اعصاب مجاور آن مانند سیاتیک را تحت تأثیر قرار دهد و درد سیاتیک را ایجاد کند.

• سبک زندگی غیرفعال

نشستن‌های طولانی‌مدت بدون حرکت و ورزش نکردن، انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات را کاهش داده و احتمال سیاتیک را افزایش می‌دهد.

• کشیدن مواد مخدر مانند تنباکو

نیکوتین موجود در تنباکو می‌تواند بافت ستون فقرات را دچار آسیب کند، استخوان‌ها را ضعیف نماید و فتق دیسک را تسریع کند. درنتیجه می‌تواند عامل سیاتیک نیز باشد.

علت ایجاد سیاتیک در زنان باردار چیست؟

با اینکه سیاتیک در بارداری شایع است، افزایش وزن دلیل اصلی آن نیست. توضیح بهتر این است که برخی از هورمون‌های بارداری باعث شل شدن رباط‌های آن‌ها می‌شود. رباط‌ها مهره‌ها را کنار هم نگه می‌دارند، از دیسک‌ها محافظت می‌کنند و ستون فقرات را ثابت نگه می‌دارند.

لق شدن رباط‌ها می‌تواند باعث ناپایداری ستون فقرات شود و ممکن است باعث لغزش دیسک‌ها شود که منجر به فشرده شدن اعصاب و ایجاد سیاتیک می‌شود. وزن و موقعیت کودک نیز می‌تواند به عصب فشار بیاورد.

سخن آخر

همان‌طورکه مشخص است در پاسخ به سؤال برای درد سیاتیک به چه دکتری مراجعه کنیم بهترین انتخاب یک متخصص ارتوپد باتجربه و دانش کافی در زمینه ستون فقرات است که می‌تواند به‌طور کامل ارزیابی‌های لازم را برای تشخیص علت سیاتیک انجام دهد و بهترین درمان را ارائه نماید.

خوشبختانه درد سیاتیک در صورت تشخیص به‌موقع علت آن، با روش‌های مراقبتی غیرتهاجمی قابل درمان است و کمتر پیش می‌آید که برای درمان نیاز به جراحی باشد ولی در صورت سهل‌انگاری و عدم پیگیری درمان احتمال بروز خطرات زیادی مانند فلج اندام نیز وجود دارد.

ما در مرکز تخصصی ارتوپدی خود متخصصان باتجربه و ماهری در این زمینه داریم که به کمک ابزار و تجهیزات پزشکی بروز دنیا می‌توانند بهترین ارزیابی، تشخیص و درمان را برایتان انجام دهند. راه‌های ارتباطی ما در سمت چپ همین صفحه آمده است.

فرزاد مریخ بیات