حفظ سلامت پا از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ ولی گاهی اوقات ممکن است مشکلاتی برای این عضو حیاتی پیش آید که فرد مجبور شود برای درمان تن به عمل جراحی بدهد؛ اما تا به اینجا مشکل خاصی وجود ندارد و مشکل از جایی آغاز می‌شود که عارضه‌های بعد از عمل جراحی پا فرد را درگیر می‌کنند. یکی از مهم‌ترین عوارض، ورم پا بعد از عمل جراحی است. در این مقاله قصد داریم به صورت مفصل درباره علت ورم پا بعد از عمل جراحی و اینکه برای ورم پا به چه پزشکی مراجعه کنیم؟ بحث کنیم؛ به رغم اینکه بعضی از علل ورم پا بعد از عمل جراحی گذرا هستند و خطرناک محسوب نمی‌شوند و مشکل جدی ایجاد نمی‌کنند؛ ولی عللی هم وجود دارند که در صورت کوتاهی در بررسی و مراجعه به پزشک ممکن است جان بیمار را به خطر بیندازند؛ مثلاً ورم پا بعد از جراحی ممکن است به دلیل لخته خون باشد که با افزایش احتمال آمبولی ریه همراه است یا به دلیل عفونت باشد که هر دو بسیار خطرناک هستند. برای جلوگیری از این عوارض توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید.
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنیفهرست مطالب
ورم پا بعد از جراحی
ورم پا پس از جراحی یک مشکل رایج است که ممکن است در بسیاری از افراد رخ دهد. این ورم معمولاً به علت تجمع مایع در ناحیه پا ایجاد می‌شود و بعضاً می‌تواند باعث عدم توانایی در حرکت و درد شدید شود. عوامل مختلفی مانند عفونت، آسیب به عروق خونی ممکن است باعث ایجاد این ورم شوند. برخی از روش‌های درمانی که در بخش‌های بعدی به بررسی کامل آنها می‌پردازیم به درمان ورم کمک می‌کنند. به صورت کلی ورم پا بعد از جراحی یک عارضه طبیعی محسوب می‌شود و برای طیف گسترده‌ای از مردم رخ می‌دهد. همان‌طور که گفتیم این عارضه می‌تواند برای افراد دردناک باشد و آنها را از کارهای روزمره خود بازدارد؛ به همین دلیل پیدا کردن روش‌های مناسب برای مقابله با ورم مچ پا بعد از عمل جراحی، امری حیاتی و مهم است. برای مقابله با این عارضه بهتر است ابتدا درباره علل ورم پا بعد از عمل جراحی اطلاعات کافی به دست آورید تا با دید بازتری نسبت به درمان ورم پا بعد از جراحی بپردازیم.
علل ورم پا بعد از عمل جراحی
در حین جراحی، معمولاً پوست بیمار شکافته می‌شود. پزشک اقدامات خاصی را روی بدن بیمار انجام می‌دهد، اگر تزریقی لازم باشد آن را انجام می‌دهد و بعد در نهایت، دوباره پوست را بخیه می‌زند. در لابه‌لای این عملیات‌ها احتمال از بین رفتن تعادل شیمیایی درون سلول‌ها و بافت‌ها وجود دارد و بدن واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهد تا تعادل از دست رفته را به سلول‌ها بازگرداند.
مورد دیگری که می‌توان درباره علل ورم پا بعد از عمل جراحی به آن اشاره کرد، مصرف داروهایی است که پزشک تجویز می‌کند. گاهی اوقات بدن انسان بعد از مصرف این داروها واکنش‌هایی نسبت به آن نشان می‌دهد که یکی از شایع‌ترین نشانه‌ها کبودی و ورم پا بعد از جراحی است. تورم پا بنا به هر دلیلی که اتفاق بیفتد طبیعی است و جای نگرانی خاصی وجود ندارد؛ تنها در صورتی باید نگران شد که به طور چشمگیری افزایش یابد و تا مدت زیادی بعد از عمل باقی بماند! در این صورت باید فوراً به یک پزشک و متخصص برای پیدا کردن علت مراجعه کرد.
از علل دیگر تورم پا دی‌وی‌تی یا لخته در سیاهرگ‌های عمقی است که یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین علل محسوب می‌شود. در افرادی که جراحی‌های بزرگ شکم و لگن را تجربه می‌کنند یا جراحی‌های اندام تحتانی مانند تعویض مفصل ران، شکستگی یا دررفتگی مفصل ران دارند یا تصادف کرده‌اند تورم پا مشاهده می‌شود. در واقع دی‌وی‌تی در افرادی که بعد از جراحی بی‌تحرک هستند بیشتر شکل می‌گیرد. معمولاً دی‌وی‌تی‌ها در سیاهرگ‌های عمقی زیر زانو شایع‌تر هستند؛ ولی ممکن است در ران هم اتفاق بیفتند.
از جمله علائم دی‌وی‌تی تورم یک‌طرفه است؛ یعنی تورم در یک پا ایجاد می‌شود، تورم دردناک است، یک مرتبه ایجاد می‌شود پوست آن گرم و ظاهر پوست قرمز است. الزامی است که این افراد به پزشک مراجعه کنند؛ چون این لخته ممکن است حرکت کند و تکه‌تکه شود و در عروق و شریان‌های خیلی باریک ریه گیر کند و فرد دچار آمبولی ریه شود.
علت دیگر ورم پا بی‌تحرکی افراد است مایعات تزریق‌شده هنگام جراحی مانند سرم‌هایی که تزریق شده‌اند در پاها تجمع می‌یابند و ورم پا را شکل می‌دهند. در جراحی‌هایی که در کمر و لگن انجام میشوند ممکن است به رگ‌ها آسیب وارد شود و تخلیه مایع لنف از پا دچار مشکل و لنف و ادم ایجاد شود. علت دیگر تورم، بیماری‌های زمینه‌ای است، فردی که نارسایی قلبی و کلیوی و کبدی دارد ممکن است این عارضه را مشاهده کند.
علت دیگر عفونت است. عفونت‌ها به ویژه در افراد دیابتی باید به سرعت بررسی شوند؛ اگر عفونت منتشر شود متأسفانه دیگر درمانی ندارد و می‌تواند کشنده باشد. از جمله علائم هشداری که فرد باید با مشاهده آنها فوراً به پزشک مراجعه کند شامل تغییر رنگ پوست، تورم پیش‌رونده، ناتوانی فرد در اینکه پای خود را روی زمین قرار دهد، خروج چرک، ترشحات چرکی بدبو از زخمی که متورم شده است، داشتن نارسایی‌های قلبی و عروقی، داشتن بیماری‌های زمینه‌ای کلیوی و کبدی و دیابت است.
علت دیگر اینکه بعد از جراحی، الویشن (Elevation) پاها توصیه می‌شود به این معنا که فرد پاهایش را از سطح قلب بالاتر قرار دهد. افرادی که این نکته را مراعات نمی‌کنند دچار تورم میشوند. برخی از داروهای کنترل فشار خون نیز می‌توانند باعث ایجاد تورم شوند.
چه مواردی علل ورم پا بعد از عمل جراحی را تشدید می‌کنند؟
گفتیم که ورم پا بعد از جراحی اتفاقی طبیعی است. درباره علت ورم مچ پا بعد از عمل جراحی نیز توضیحاتی ارائه دادیم. در این بخش قصد داریم تا درباره مواردی که باعث تشدید علل ورم پا بعد از عمل جراحی میشوند، گفت‌وگو کنیم.
- انجام فعالیت‌های سنگین بعد از عمل
- حمام کردن با آب داغ
- راه رفتن بدون کفش
- عدم رعایت رژیم غذایی مناسب که پزشک تجویز کرده است.
- ایجاد خراش روی سطح پوست
- عدم رعایت روتین پوستی و در نهایت ایجاد عفونت
این موارد به نوبه خود باعث تشدید علل ورم پا بعد از عمل جراحی میشوند و قطعاً عدم رعایت آنها باعث ایجاد عوارض ناگواری می‌شود. شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مواردی که باعث تشدید ورم پا میشوند به کلینیک ما مراجعه کنید و با دریافت مشاوره با دید بازتری نسبت به ورم پا بعد از جراحی پیش بروید.
علت ورم پا بعد از عمل جراحی کیسه صفرا
کیسه صفرا بخش مهمی از بدن است. عملکرد دقیق و بی‌نقص آن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ ولی در مواردی که دیگر نمی‌تواند عملکرد سابق خود را داشته باشد، مجبور به عمل جراحی این عضو از بدن هستیم؛ از طرفی کیسه صفرا و مایع لنفاوی داخل بدن ارتباط تنگاتگی با یکدیگر دارند؛ به گونه‌ای که اختلال در کیسه صفرا می‌تواند باعث ایجاد اختلال در مایه لنفاوی فرد شود.
اما این موضوع چه ارتباطی با دلیل ورم پا بعد از عمل جراحی کیسه صفرا دارد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که بعد از عمل جراحی کیسه صفرا، تعادل در مایع لنفاوی بدن بر هم می‌ریزد. گاهاً مایع لنفاوی بعد از عمل در زیر پوست پاها جمع می‌شود و در نهایت باعث ورم و بادکردگی در ناحیه پا می‌شود؛ پس در واقع می‌توان گفت که دلیل ورم پا بعد از عمل جراحی کیسه صفرا، آسیب دیدن مسیر‌های لنفاوی بدن و در نهایت تجمع مایع لنف در زیر پوست است. این عارضه بسیار خطرناک است و درمان آن به تخصص خاص خود نیازمند است. در صورت مشاهده این نوع از تورم و بادکردگی باید فوراً برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
روش‌های درمان ورم پا بعد از عمل جراحی
مواردی که در ادامه آورده شده‌اند به عنوان اصلی‌ترین درمان‌های ورم پا بعد از عمل جراحی یاد میشوند:
- استراحت به مقدار کافی: عموماً بعد از عمل پا اولین موردی که پزشک به آن اشاره می‌کند، استراحت کافی است. استراحت کافی، کلید اصلی سرعت بخشیدن بهبودی است. در موارد خاص که دوران نقاهت طولانی مدت است، پزشک با ذکر نکات ایمنی به شما می‌گوید که بعد از مدتی می‌توانید روی پای خود بایستید و به روال سابق زندگی خود بازگردید؛ ولی در کنار این موضوع، به روش طی کردن این دوران نیز اشاره می‌کند. پزشک مجوز کار کردن را به شما می‌دهد؛ ولی باید طبق یک اصول و روال خاصی انجام شود تا بدن دچار آسیب جدی نشود.
- استفاده از خواص سرما و کمپرس یخ: از کمپرس یخ برای کاهش تورم بدن استفاده می‌شود به طور مثال می‌توان از کمپرس یخ برای ورم مچ پا استفاده کرد. در محل تورم و بادکردگی باعث می‌شود تا خون‌رسانی به محلی که دچار ورم شده کند شود. کم شدن خون‌رسانی به محلی که دچار ورم شده باعث کاهش بادکردگی می‌شود؛ البته از این روش باید به قاعده استفاده کرد. استفاده بیش از حد از کمپرس یخ و سرما در درازمدت می‌تواند عوارض بدتری برای فرد به ارمغان بیاورد. استفاده از کمپرس یخ در روزهای ابتدایی عمل تأثیر زیادی می‌گذارد.
- استفاده از روش فشرده‌سازی: هدف از یخ‌درمانی و استفاده از کمپرس یخ، کاهش خون‌رسانی به ناحیه‌ای است که دچار تورم شده است. در این روش نیز هدف ما کم کردن خون‌رسانی به ناحیه مورد نظر است. این امر می‌تواند با استفاده از باندهای الاستیک، باندهای ثابت و جوراب‌های فشاری که در داروخانه‌ها نیز موجود است، تحقق یابد. بعضاً ممکن است به دلیل فشار زیاد که به پاها وارد می‌شود، عوارض بدتری فرد را تهدید کند. علاوه بر این موضوع، شما با توجه به میزان فشاری که به پاهای‌تان وارد می‌شود باید تصمیم بگیرید که آیا فشاری که در حال حاضر به پاها وارد می‌شود کافی است یا خیر! اگر فشار واردشده زیاد بود، طبیعتاً باید بانداژ را شل کرد.
- قرار دادن مچ پا در ارتفاع بالاتر: بعد از عمل، مایعاتی درون پا جمع میشوند. برای عدم جمع شدن بیشتر مایع درون پاها لازم است که پاها نسبت به سطح قلب بالاتر قرار بگیرند. این موضوع نقش حیاتی در کاهش تورم پا بعد از عمل دارد. نکته جالب ماجرا اینجاست که بالاتر قرار دادن پاها نسبت به قلب از اقدامات الزامی بعد از عمل است؛ اگر به این توصیه توجه نکنیم مایع جمع‌شده در پاها رفته‌رفته افزایش می‌یابد و در نهایت باعث ایجاد درد بیشتر در ناحیه مچ پا می‌شود.
- کمک گرفتن از دستگاه برای حرکت راحت‌تر: بهتر است برای کاهش فشار واردشده به پاها از دستگاه‌هایی استفاده شود که فشار را کاهش می‌دهند؛ از جمله این دستگاه‌ها می‌توان به عصای زیر بغل، زانو واکر و متحرک الکتریکی تداخلی خانگی اشاره کرد. هر یک از دستگاه‌های ذکرشده به نوبه خود باعث کاهش تورم و التهاب موجود در پاها میشوند که در ادامه به بررسی مفصل این موارد می‌پردازیم.
- عصای زیر بغل: عصاهای زیر بغل با توجه به ساختاری که دارند، بعد از مدتی باعث ایجاد درد در دست‌ها و زیر بغل میشوند که این موضوع می‌تواند یک امتیاز منفی برای این گروه از عصاها باشد. با استفاده از این عصاها عملاً وزن خود را روی دست و بازوهای خود رها می‌کنید؛ به همین دلیل چنین مشکلاتی پیش می‌آید. علاوه بر این موارد، هنگام بالا رفتن از پله‌ها احتمال افتادن وجود دارد؛ ولی با این حال، این دسته از عصاها به دلیل مقرون به صرفه بودن، به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- زانو واکر: با استفاده از دستگیره و هندل‌هایی که در زانو واکر تعبیه شده است فرد می‌تواند فشار واردشده را در کل این دستگاه تقسیم کند. این دستگاه با توجه به مکانیزمی که ارائه می‌دهد از امنیت بیشتری برخوردار است و هنگام راه رفتن، خطر کمتری برای فرد ایجاد می‌کند. علاوه بر این موارد، دیگر خبری از دردهایی که در عصای زیر بغل احساس می‌شد، نیست.
- متحرک الکتریکی تداخلی خانگی: این وسیله که باید حتماً توسط پزشک تجویز شود از چهار الکترود که به ژل آغشته شده‌اند تشکیل شده است و باعث کاهش ورم بعد از عمل پا می‌شود. قبل از استفاده باید توجه داشت که سر الکترودها به ژل آغشته باشند. با استفاده از این دستگاه شوک‌های الکتریکی کوچکی به پاها و ناحیه‌ای که دچار ورم شده وارد می‌شود. استفاده از یخ بلافاصله بعد از این روش می‌تواند سرعت بهبودی را افزایش دهد. استفاده سر خود از این دستگاه می‌تواند عوارض بدی برای فرد به همراه داشته باشد. شکل زیر نمونه متحرک الکتریکی تداخلی خانگی است.
- استفاده از قرص: بسته به شرایطی که بیمار دارد، پزشک ممکن است برای درمان ورم مچ پا بعد از عمل جراحی، داروهایی تجویز کند که فرد در ساعات مشخصی آنها را مصرف کند. یکی از اصلی‌ترین این قرص‌ها، قرص‌هایی با نام NASIDهاست. عملکرد و مکانیزم این گروه از قرص‌ها به گونه‌ای است که در نهایت باعث کاهش التهاب و تورم میشوند. ناگفته نماند که داروهای مکمل مانند ویتامین D3، K2، اسید‌های چرب و زردچوبه نیز ممکن است برای بیمار تجویز شوند تا التهاب و ورم بعد از عمل جراحی هر چه سریع‌تر از بین برود.
آیا برای ورم مچ پا بعد از عمل باید به پزشک مراجعه کنیم؟
همان‌طور که بیان شد یکی از شایع‌ترین عوارض بعد از عمل پا، ورم مچ پاست. درباره علت ورم مچ پا بعد از عمل جراحی به صورت مفصل بحث کردیم؛ ولی سؤال مهمی که پیش می‌آید این است که چه موقع باید نگران ورم مچ پا شد؟ چه موقع زنگ خطر به صدا درمی‌آید و باید برای درمان هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد؟
در پاسخ به این سؤال که ورم مچ پا بعد از عمل جراحی، چه موقع خطرناک است باید گفت که موارد زیادی می‌تواند نشانه این موضوع باشد. اولین و مهم‌ترین نشانه آن، باقی ماندن ورم تا مدت‌ها بعد از عمل است. اگر بعد از گذشت چند هفته از عمل، همچنان مچ پای‌تان متورم ماند باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک معالج خود مراجعه کنید تا علت را ریشه‌یابی کند.
مورد بعدی، هنگامی است که پای شما دائماً بوی بد بدهد. این یک زنگ خطر واضح است که محلی که تورم دارد، دچار عفونت شده است و باید فوراً برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
نشانه سوم، چرکی شدن محل ورم است. این مورد نیز به نوعی به عفونت در ناحیه تزریق بازمی‌گردد. مورد آخر که واضح‌ترین نشانه نیز محسوب می‌شود، احساس درد در ناحیه متورم‌شده است. ممکن است بعد از عمل، علاوه بر ورم‌های ایجادشده فرد درد بدی در آن ناحیه احساس کند. در چنین شرایطی باید فوراً به یک پزشک برای درمان مراجعه کرد.
به طور کلی، علت ورم پا بعد از جراحی واضح است و برای هر فردی پیش می‌آید؛ ولی همواره باید خطرات احتمالی را در نظر داشت. به محض بروز علائم ذکرشده باید برای درمان و جلوگیری از عوارض بدتر به پزشک مراجعه کرد.
سخن پایانی
در این مقاله بیان کردیم که احتمال اینکه ورم مچ پا بعد از عمل جراحی اتفاق بیفتد بسیار زیاد است. خوشبختانه در حالت عادی، این عارضه چندان نگران‌کننده نیست و خطر خاصی برای فرد به حساب نمی‌‌آید؛ ولی بعضاً ممکن است تورم در ناحیه پا تا مدت‌ها باقی بماند یا اینکه پاها بعد از گذشت مدتی، بوی بدی بگیرند. در چنین شرایطی، احتمال ایجاد عفونت در بدن و پای فرد بسیار زیاد است و باید فوراً برای درمان به کلینیک پزشکی مراجعه کند. درباره راه‌های درمانی علت ورم پا بعد از عمل جراحی توضیحات کاملی ارائه دادیم. با رعایت و عمل به روش‌های ذکرشده در سریع‌ترین زمان ممکن می‌توانید به زندگی عادی بازگردید و دوران نقاهت خود را به پایان برسانید؛ همچنین برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر درباره علت ورم مچ پا بعد از عمل جراحی، می‌توانید به کلینیک پزشکی ما مراجعه کنید. منتطرتان هستیم!
