دیسک بالشتکهای ژلهای مابین دو مهره است که وظیفه جذب نیروی وارده و ممانعت از سایش مهرهها روی یکدیگر را دارند. بخش درونی دیسک به دلیل نداشتن عروق خونی خاصیت خودترمیمی ندارد و از همین رو در صورت آسیب باید در اسرع وقت به کلینیک درمان دیسک کمر تهران مراجعه شود تا درمان مقتضی اتخاذ گردد. درمان دیسک کمر از آن جهت ضروری است که در صورت سهل انگاری میتواند موجب ناتوانی حرکتی و جنسی و عدم توانایی در کنترل دفع مدفوع و ادرار شود.
فهرست مطالب
شناخت دیسک و آسیبهای آن پیش از مراجعه به کلینیک درمان دیسک کمر تهران
بالشتکهای ژلهای که بین هر دو مهره قرار دارند، دیسک نام داشته که حاوی آب، کلاژن و پروتئین هستند. در دیسک تنها حلقههای بیرونی حاوی رگهای خونی میباشند، به همین دلیل بخش عمده دیسک از خاصیت ترمیم برخوردار نیست.
وظیفه دیسک ایجاد یک فاصله در بین مهرهها برای جذب و انتقال بارها در ستون مهره ای میباشد. این فضا امکان جابهجایی مهرهها برای چرخش به جلو و عقب را فراهم میکند. افزایش سن و فرسایش تدریجی و مستمر دیسکهای بین مهرهای ستون فقرات سبب تضعیف کمر میگردد.
در صورت آسیب دیدگی دیسکهای ستون فقرات، فرد دچار کمر درد شدیدی در عصبهای کشیده شده در امتداد پا خواهد شد. دیسک کمر در برخی موارد بدون هیچ علت مشخصی ایجاد شده و برخی مواقع در اثر بلند کردن اجسام سنگین رخ میدهد.
ممکن است دردها و مشکلات ناشی از دیسک کمر کوتاه مدت بوده و یا بیش از یک ماه ادامه داشته باشند. در این موارد سیستم دفاعی طبیعی بدن آسیبهای ناشی از فرسایش را رفع میکند. درد هنگام حمله کمر درد بر عصبهای مجاور نیز تاثیر گذاشته و سبب گرفتگی و اسپاسم دردناک در ناحیه کمر میگردد.
روشهای درمانی دیسک در کلینیک درمان دیسک کمر تهران
در صورتی که درد فتق دیسک شدید نباشد، کاهش التهاب در بهبود درد موثر خواهد بود. در این موارد استفاده از گرما و سرما درمانی روی قسمت دردناک در تسکین درد و کاهش التهاب موثر است. بهتر است دو بار در روز روی شکم دراز کشیده و یک بالش زیر مفاصل ران قرار دهید.
در صورت عدم بهبودی درد با استفاده از درمانهای خانگی بهتر است به متخصص ارتوپدی در کلینیک درمان دیسک کمر تهران مراجعه شود تا پس از بررسی شرایط و معاینه علت درد تشخیص داده شود.
در کل روشهای درمان دیسکوپاتی کمر به دو شیوه درمان جراحی و درمان بدون جراحی تقسیم میشود.
روشهای درمان دیسک کمر بدون جراحی در کلینیک درمان دیسک کمر تهران
متخصص ارتوپدی در کلینیک درمان دیسک کمر تهران از روش های محافظه کارانه و درمان دیسک کمر بدون جراحی برای شروع روند تسکین درد کمر که شامل موارد زیر هستند استفاده مینماید.
مصرف مسکن
استفاده از داروهایی مانند ایبوپروفن و داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب در کاهش درد موثر خواهد بود. بهتر است داروهای مسکن برای رفع درد، التهاب، درد مفصل طبق دستور پزشک مصرف شوند. داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب برای درمان مشکلات مزمن کمر تجویز نخواهند شد.
کیسه یخ
بهتر است در 48 ساعت اول حمله درد برای رفع التهاب از کیسه یخ استفاده شود. ماساژ با استفاده از یخ در آهسته شدن تکانههای عصبی، رفع التهاب و گرفتگی عضلات موثر میباشد.
کمپرس سرد سبب انقباض رگها شده و هنگامی که کمپرس برداشته میشود، خون مجدد ناحیه دردناک را پر خواهد کرد و تسکین درد و التیام بافت آسیب دیده سریع تر اتفاق میافتد.
شل کنندههای عضلانی
به عنوان درمان دیسک کمر بدون جراحی موقت پزشک متخصص ارتوپدی برای دوره کوتاهی مصرف داروهای شل کننده عضلانی را تجویز خواهد کرد. از رایجترین داروهای شل کننده های عضلانی باکلوفن، کلرزوکسازون، سیکلوبنزاپرین، دانترولن، دیازپام و متاکسالون میباشند.
گرما درمانی
استفاده از کیسه آب گرم و حتی حمام آب داغ در 48 ساعت اول درد در رفع گرفتگی عضلات موثر خواهد بود. گرما سبب کشیده شدن بافتهای نرم و کاهش سیگنالهای درد شده و به این ترتیب درد و ناراحتی بهبود پیدا خواهد کرد.
گرما درمانی و سرما درمانی متناوب
گرما درمانی و سرما درمانی به صورت متناوب در فرآیند بهبود دیسک موثر میباشد. معمولا به بیماران انجام فعالیتهای سبک جهت جلوگیری از درد و خشکی مفصل توصیه میشود. تزریق داروهای استروئید جهت تسکین دردهای دیسک ناحیه کمر توصیه میشود.
تحقیقات نشان داده است تزریق داروهای استروئید در افرادی که به دلیل دیسک ناحیه کمر و تنگی کانال نخاعی دچار درد سیاتیک میباشند، موثر میباشد. در صورتی که فرد کمر درد مزمن داشته باشد، ممکن است پزشک متخصص روشهای مدیریت درد غیر تهاجمی را جهت درمان عارضههای مزمن توصیه نماید.
دقت در حرکات
از دیگر روشهای درمان دیسک کمر بدون جراحی میتوان به ورزش اشاره کرد.
در مشکلات کمر کاهش فشار روی دیسک از اهمیت زیادی برخوردار است. پرهیز از پوشیدن کفش پاشنه بلند و نشستنهای طولانی در کاهش فشار دیسک موثر خواهد بود. بهتر است هنگام بلند کردن اجسام سنگین از زانوها و لگن کمک گرفته و از خم شدن پرهیز شود.
ورزش
انجام تمرینهای کششی جهت تسکین دردهای فتق دیسک موثر میباشد. متخصص فیزیوتراپی برای انجام این تمرینها به فرد آموزشهای لازم را میدهد تا فشار کمتری به دیسک وارد شده و فشار اضافی از روی ستون فقرات برداشته شود.
با قوی تر شدن عضلات ستون فقرات، فشار کمتری به دیسک وارد و سبب بهبود دیسک خواهد شد. معمولا کمر درد بیماران با مراجعه به فیزیوتراپی کاهش یافته و فیزیوتراپیست برای باز آموزی بدن انجام تمریناتی را به بیمار توصیه میکند.
ماساژ برای تسکین درد دیسک
آزاد سازی میوفاسیال و یا ماساژ در کاهش دردهای دیسک موثر خواهند بود. در برخی موارد ممکن است درد میوفاسیال علت اصلی درد ستون فقرات نباشد، اما میتواند منبع ثانویه درد از فتق دیسک ناحیه کمر و دیگر نواحی بدن باشد.
در صورت داشتن سبک زندگی بی تحرک و داشتن حالت بدنی بد ممکن است این درد تشدید گردد. علاوه بر تمرین ایستادن و نشستن و آزاد کردن میوفاسیال، روشهای دیگری در خانه وجود دارند که فرد میتواند برای بهبود دیسک ناحیه کمر انجام دهد.
به این منظور میتوان از یک توپ لاکروز یا عصای مخصوص ماساژ برای قرار دادن فشار روی نواحی حساس کمر استفاده کرد. سپس در نقطه حساس، فشار را به مدت یک تا دو دقیقه ادامه داده تا به آزاد شدن عضله در آن ناحیه کمک شود.
این روش ممکن است در ابتدا سبب تشدید درد شود زیرا روی عضلات ملتهب فشار وارد میشود. بنابراین بهتر است پس از پایان کار از سرما درمانی استفاده شود. باید توجه داشت که این روش ممکن است برای همه افراد موثر نبوده و ممکن است تا زمان پیدا کردن بهترین روش زمان خاصی نیاز باشد.
طب سوزنی برای درمان دیسکوپاتی کمر
طب سوزنی یکی از روشهایی است که برای بهبود دیسک ناحیه کمر توصیه میشود. طب سوزنی سبب بهبود درد در نقاط خاصی از بدن میگردد. در صورتی که دیسکی بعد از یک ماه با روشهای درمان غیر جراحی مانند طب سوزنی بهبود پیدا نکند، پزشک متخصص ستون فقرات در کلینیک درمان دیسک کمر تهران عمل جراحی را توصیه خواهد کرد.
لیزر درمانی دیسک در کلینیک
در صورتی که سایر روشهای درمانی در درمان دیسکوپاتی کمر موثر واقع نشوند، ممکن است پزشک متخصص اشعه لیزر که از راه سوراخ بین مهرهای وارد فضای دیسک میشود توصیه نماید. اشعه لیزر وارد فضای دیسک شده و در داخل دیسک یک حفره ایجاد میکند فشار داخل دیسک کم گردد.
در برخی موارد با ایجاد فشار منفی، هسته پاره شده دیسک به محل اولیه خود بازگردانده میشود. در بیشتر موارد بیماران با استفاده از درمانهای غیر جراحی بهبود مییابند. در صورتی که بیمار با درمانهای غیرجراحی بهبود نیابد، نیاز به جراحی خواهد بود.
اوزون درمانی دیسک در کلینیک
اوزون درمانی یکی از جدیدترین روشهای کنترل و درمان دیسکوپاتی کمر در کلینیک درمان دیسک کمر تهران میباشد. پس از اوزون درمانی، این گاز اکسیژن آزاد کرده و انرژی آزاد شده سبب کنترل درد دیسک خواهد شد. اوزون درمانی برای همه افراد در سنین مختلف و حتی بیماران مبتلا به دیسک ناحیه کمر نیز قابل استفاده خواهد بود.
درمان قطعی دیسک کمر به روش جراحی
در بیشتر موارد فتق دیسک از طریق فیزیوتراپی و درمانهای غیرجراحی به خوبی بهبود پیدا خواهد کرد. روشهای تهاجمی یا جراحی در موارد بسیار شدید و در صورت مراجعه دیر هنگام به کلینیک درمان دیسک کمر تهران به عنوان درمان قطعی دیسک کمر مورد استفاده قرار میگیرند.
بسیاری از روشهای جراحی دیسک ناحیه کمر کمتهاجمی بوده و با موفقیت بالایی همراه هستند. در صورتی که عمل جراحی انجام شود، جهت توانبخشی عضلات ستون فقرات و بهبود عملکرد مفاصل ستون فقرات فیزیوتراپی تجویز میشود تا بیمار به طور کامل بهبود پیدا کند.
در صورتی که پزشک عمل جراحی را توصیه نماید، بهتر است بیمار در مورد نقاط قوت و ضعف عمل و خطرهای احتمالی کاملا آگاه شده باشد. روشهای جراحیهای زیر برای درمان قطعی دیسک کمر توصیه میشوند:
- دیسککتومی: در این روش جراح بخشی از دیسک آسیب دیده یا تمام آن را برداشته تا فشار روی عصبهای نخاعی از بین رود. عمل دیسککتومی به دو روش باز یا بسته با کمترین تهاجم انجام میشود.
- لامینکتومی: در این روش جراح قسمتهایی از مهره که لامینا گفته میشود را برداشته تا فضای عصبهای ستون فقرات افزایش یابد و با رفع فشار از، درد نیز بهبود یابد.
- فیوژن ستون فقرات: در این روش جراح دیسک را برداشته و مهرهها را به هم جوش خواهد داد تا حرکت ستون فقرات کاهش یابد. فیوژن ستون فقرات که با خشک کردن مهرهها همراه است سبب پایداری ستون فقرات خواهند شد.
برای درمان دیسک کمر چه بخوریم
در صورت ابتلا به بیرون زدگی دیسک و درد شدید بهتر است از مصرف بعضی از مواد غذایی پرهیز شود. سوالی که مطرح میشود این است که برای درمان دیسک کمر چه بخوریم کاهش وزن موضوعی است که در درمان دیسکوپاتی کمر باید به آن توجه شود. بنابرین مصرف غذاهای کربوهیدرات یا قندی مانند برنج سفید، ماکارونی و نوشابهها در افراد ابتلا به دیسک توصیه نمیشود.
این مواد ممکن است سبب افزایش وزن و چاقی گردند. اضافه وزن سبب تشدید درد کمر خواهد شد. در این موارد بهتر است غذاهای شیرین کنندههای مصنوعی نیز پرهیز شود زیرا ممکن است سبب ایجاد التهاب شوند. بنابراین مصرف غذاهای قندی در افراد ابتلا به بیماری دیسک ناحیه کمر توصیه نمیشود.
1- روغنهای گیاهی
بیشتر روغنهای گیاهی دارای اسیدهای چرب امگا 6 میباشند. معمولا این اسیدهای چرب مضر نخواهند بود. اما در صورتی که میزان اسیدهای چرب امگا 6 بیش از اسیدهای چرب امگا 3 در بدن باشند، ممکن است التهاب ایجاد نمایند. به طور مثال روغن زیتون یکی از سالم ترین روغنها برای طبخ غذا میباشد.
۲- غلات تصفیه شده یا بدون پوست و سبوس
بهتر است در رژیم غذایی غلات کامل و سبوس جایگزین غلات تصفیه شده و بدون سبوس شوند. معمولا غلات سوپر مارکتها و نانهای سفید از از غلات تصفیه شده و بدون سبوس تهیه میشوند. غلات پوست کنده یا بدون سبوس، ممکن است سببب ایجاد ترشح ناگهانی و شدید انسولین شده که در نهایت سبب التهاب خواهند شد.
۳- محصولات لبنی مانند شیر و سایر فرآوردههای شیر
معمولا لبنیات در یک رژیم غذایی سالم وجود دارند. اما در برخی موارد، محصولات لبنی ممکن است در سبب ایجاد التهاب گردند. بسیاری از افراد دچار کمبود لاکتوز هستند. کمبود لاکتوز به این معنا است که بدن آنها به سختی فرآوردههای شیری را هضم خواهد کرد.
۴- ذرت فرآوری شده
ذرت یک غذای خوب و سالم میباشد. اما در صورتی که پردازش و فرآوری شود دیگر سالم نخواهد بود. ممکن است ذرت فرآوری شده سبب ایجاد یک اسپایک یا ترشح ناگهانی و شدید انسولین در بدن و در نهایت واکنش التهابی گردد. بهتر است از مصرف ذرت فرآوری شده پرهیز شود.
۵- گوشت قرمز
گوشت قرمز یک منبع غنی پروتئین میباشد، اما در صورت داشتن کمر درد بهتر است از مصرف گوشت قرمز پرهیز شود. گوشت قرمز دارای یک ماده به نام Neu5GC میباشد که سبب تشدید التهاب خواهد شد.
۶- غذاهای حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده
در صورت ابتلا به بیرون زدگی دیسک بهتر است از مصرف غذاهای حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده پرهیز گردد. غذاهای حاوی افزودنیها و مواد نگهدارنده مواد سالمی برای بدن نبوده و سبب واکنش التهابی خواهند شد. معمولا مواد کنسروی و نیمه آماده حاوی مواد نگه دارنده و مضر برای بدن میباشند.
- مواد مفید برای دیسک کمر
تغذیه نقش مهمی در سلامت ستون فقرات و در بهبود دیسکها و اختلالات ستون فقرات خواهد داشت. در ادامه به توصیههایی در خصوص اینکه برای درمان دیسک کمر چه بخوریم که توسط پزشکان کلینیک درمان دیسک کمر تهران توصیه میشوند اشاره میکنیم.
۱- گلوکوزامین که به صورت طبیعی در بدن یافت شده و برای نگهداری و تعمیر کلاژن ها ضروری میباشد. کلاژن در حفظ و نگهداری غضروف مفصل نخاعی موثر است. بدن از گلوکوزامین سولفات جهت تشکیل مواد شیمیایی مورد نیاز برای تعمیر غضروف، تاندونها و رباطها و مایع سینوویال کمک میگیرد.
۲- آنتی اکسیدانها مانند زردچوبه سبب پیشگیری از تخریب کلاژن میگردند.
۳- اسیدهای چرب امگا ۳ نیز دارای خواص تشکیل کلاژن بوده که بدن برای تعمیر و جلوگیری از آسیب به غضروف و دیسک به آن ها نیاز دارد.
۴- غذاهای غنی از گوگرد سبب افزایش تولید پروتئین و کلاژن خواهند شد.
۵- سویا حاوی Genistein و ایزوفلاون میباشد که سبب تولید کلاژن میشود. همچنین آنزیمهایی که باعث شکستن شدن مولکولهای کلاژن میشوند را مهار خواهد کرد.
۶- فیبرها در هضم غذا و جلوگیری از نفخ شکم موثر بوده و به صورت غیرمستقیم از افزایش قوس کمر جلوگیری خواهند کرد.
۷- غذاهای دریایی مانند صدف، خرچنگ، میگو، ماهیها، ماهی قزل آلا و ماهی تون
۸- سبزیجات تیره مانند اسفناج، کلم و آسپاراگوس
9- میوهها و سبزیجات قرمز رنگ مانند فلفل قرمز، چغندر، گوجه فرنگی، بلوبری و انگور قرمز
۱0- زیتونهای سیاه و روغن زیتون
۱1- انواع لوبیا
۱2- آب به عنوان یکی از مهمترین مواد در ترمیم دیسک شناخته میشود. بنابرین بهتر است آب زیاد و تدریجی نوشیده شود و همیشه بدن هیدراته نگه داشته شود.
13- شیر، پنیر و ماست کم چرب
سخن پایانی
بهترین و پایدارترین شیوه درمان عمل جراحی و برداشتن قسمت پاره شده برای ترمیم دیسک خواهد بود. هر چه عمل جراحی کم تهاجمیتر باشد بهتر خواهد بود. بنابراین معمولا متخصص ارتوپدی در کلینیک درمان دیسک کمر تهران، روشهای درمانی آندوسکوپی یا عمل جراحی دیسک با لیزر را برای بیمار تجویز مینماید.
اما باید توجه داشت که این روش ها در موارد خاصی قابل استفاده هستند. در برخی بیماران لازم است که عمل جراحی باز برای درمان قطعی دیسک کمر در کلینیک انجام گیرد. معمولا در بیمارانی که تمایل به انجام جراحی دیسک ندارند، روش تزریق بر روی ریشه عصبی و یا اطراف ریشه عصبی که تزریق اپیدورال نام دارد توصیه خواهد شد.
چنان چه بیمار به انجام این روش هم راضی نباشد یا توانایی مالی آن را نداشته باشد، فیزیوتراپی و داروهای ضد التهاب دیسک کمر توصیه خواهد شد. دیسک در مراحل اولیه، با کمک روش های کم تهاجمی قابل درمان می باشد.
در صورتی که دیسک کمر به درمان مقاوم باشد یا بیمار درد شدیدی داشته باشد، متخصص ارتوپدی با تخصص خود در این زمینه از روشهای درمانی غیر تهاجمی برای بهبود دیسک ناحیه کمر استفاده میکند. باید توجه داشت در صورتی که فرد مبتلا به بیرون زدگی دیسک زود هنگام به کلینیکهای تخصصی مراجعه نماید، این مشکل با روشهای غیر تهاجمی قابل درمان خواهد بود.
اما در صورت مراجعه دیر هنگام روند درمان طولانی تر و در برخی موارد منجر به انجام عمل جراحی خواهد شد. بنابراین بهتر است در صورت داشتن دردهای کمر سریعا به کلینیک درمان دیسک کمر تهران مراجعه شود.
متخصص ارتوپدی، جراح استخوان و مفاصل