دیسک گردن و درد دست راست دو مشکل شایع ستون فقرات گردنی بهشمار میروند. دیسک گردن به فشار و فشرده سازی عصبهای محیطی و عصبهای حسی در ناحیه گردن اشاره دارد که در نتیجه به درد گردن، شانه، بازو و در نهایت دست راست منجر میشود. درد دست راست نیز میتواند به دلیل مشکلات عصبی در ستون فقرات گردنی به وجود آید و در نتیجه دست راست را تحت تأثیر قرار دهد. درمان مناسب دیسک گردن و درد دست بسیار مهم است زیرا تأثیرات منفی جدی بر فعالیت روزمرگی شما دارند. بنابراین باید بدانیم که برای درد دست به چه دکتری مراجعه کنیم زیرا در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح، ممکن است مشکلات شما به تدریج بدتر شده و بر عملکرد روزانه شما تأثیر منفی بگذارد.
فهرست مطالب
- دیسک گردن چیست و با چه علائمی همراه است؟
- علل ایجاد دیسک گردن
- آیا درد دست راست میتواند ناشی از دیسک گردن باشد؟
- چه عواملی به تشدید درد دست راست منجر میشوند؟
- روشهای درمانی مختلف برای درد دست راست و دیسک گردن
- آیا ورزش و تغییر سبک زندگی در کاهش علائم دیسک گردن نقش دارند؟
- آیا میتوان از طب سنتی برای دیسک گردن و درد دست استفاده کرد؟
- علل درد دست راست و دیسک گردن چیست؟
- علل غیر متداول دیسک گردن درد دست
- انواع درمان درد دست و دیسک گردن
- چه زمانی باید برای درمان دیسک گردن و درد دست به پزشک مراجعه کنیم؟
- سخن پایانی
دیسک گردن چیست و با چه علائمی همراه است؟
دیسک گردن به مشکلاتی اشاره دارد که در ناحیه ستون فقرات گردنی رخ میدهد. در ستون فقرات گردنی، بین استخوانهای گردنی (مهرهها)، غضروف فیبری به نام دیسک وجود دارد. دیسک، کار عمده حفاظت از استخوانها، عصبها و بافتهای اطراف را بر عهده دارد. با استفاده مداوم از گردن، دیسکها قدرت و انعطاف خود را از دست میدهند و ممکن است باعث ترکیدگی، بروز آسیب، فشرده شدن و پارگی دیسک شوند.
این موارد میتوانند به علائم و عوارض زیر منجر شوند:
- درد بازو: شامل درد، تحریک و ضعف عضلات بازوها که ممکن است از گردن شروع شده و به دستها گسترش یابد.
- درد دست: شامل درد، تحریک، کندی حرکت و کاهش قدرت در دست راست که ممکن است ناشی از فشرده شدن عصبهای موجود در ناحیه گردن باشد.
- احساس تغییر در حس: شامل احساس موردی در دست راست مانند سوزش، خزش، مشکلات حسی که معمولا تا ناحیه انگشتان یا دستها ادامه دارد.
- ضعف عضلات: ضعف و کاهش قدرت در عضلات گردن، شانه، بازوها و دستها به دنبال فشرده شدن عصبها و تحریک آنها رخ میدهد.
اگر شما این علائم را تجربه میکنید، توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
علل ایجاد دیسک گردن
دیسک گردن میتواند علل مختلفی داشته باشد که مهمترین آن عبارتند از:
- پارگی و ضعف دیسک: با گذشت زمان و استفاده مداوم از گردن، دیسکها تحت فشار قرار میگیرند و ممکن است پارگی و ضعف پیدا کنند. این موضوع میتواند به فتق دیسکی و در نتیجه دیسک گردن منجر شود.
- فشار زیاد بر دیسکها: برخی عوامل مانند فشار زیاد روی گردن، تحریک مکرر گردن و استفاده نادرست از عضلات آن میتوانند فشار زیادی بر دیسکهای گردن ایجاد کنند و در نهایت منجر به دیسک گردن شوند.
- فرآیند طبیعی پیری: با پیر شدن، دیسکها تحت تأثیر فرآیند طبیعی پیری قرار میگیرند. این موضوع میتواند منجر به ضعف و تخریب آنها شود و احتمال دیسک گردن را افزایش دهد.
- ضربه و آسیب مستقیم: ضربههای شدید و آسیب مستقیم به ناحیه گردن نیز میتوانند به ایجاد دیسک گردن منجر شوند.
- عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی و وراثتی نیز میتوانند نقشی در بروز دیسک گردن داشته باشند. برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی از قبیل ساختار و ضعف طبیعی دیسکها، احتمال بیشتری برای دیسک گردن دارند.
آیا درد دست راست میتواند ناشی از دیسک گردن باشد؟
بله، درد دست راست میتواند ناشی از دیسک گردن باشد. دیسک گردن، که بین استخوانهای گردنی قرار دارد، ممکن است در صورت فشرده شدن یا فشار زیاد بر عصبهای محیطی و عصبهای حسی در ناحیه گردن، منجر به درد دست راست شود.
وقتی دیسک گردن فشار بیشتری روی عصبها و اعصاب حسی در ناحیه گردن ایجاد میکند، ممکن است درد و احساس ناحیه دست راست بیشتر شود. این درد ممکن است از ناحیه گردن شروع شده و به سمت شانه، بازو و در نهایت دست راست گسترش یابد.
چه عواملی به تشدید درد دست راست منجر میشوند؟
در زیر عواملی که میتوانند در تشدید درد دست راست ناشی از دیسک گردن تأثیرگذار باشند، آمده است:
- فشار و فشرده سازی عصب: دیسک گردن میتواند فشار زیادی بر عصبهای محیطی در ناحیه گردن ایجاد کند و این فشار میتواند به تشدید درد دست راست منجر شود.
- التهاب عصب: وجود دیسک گردن ممکن است منجر به التهاب عصبها در ناحیه گردن شود. این التهاب میتواند علائمی نظیر درد، تحریک و سوزش در دست راست ایجاد کند.
- تحریک عصبها: فشار و فشرده سازی دیسک گردن ممکن است منجر به تحریک و تخریب عصبهای محیطی در ناحیه گردن شود. تحریک عصبها میتواند به تشدید درد دست راست بیانجامد.
- عوامل التهابی: دیسک گردن به رهایی مواد التهابی مانند سیتوکینها و پروستاگلاندینها از دیسک منجر میشود. این عوامل التهابی عصبهای حسی را تحریک کرده و به تشدید درد دست راست منجر میشود.
- فعالیتهای روزمره: برخی فعالیتها و حرکات روزمره که نیازمند استفاده بیشتر از گردن و بازوها هستند، میتوانند فشار بیشتری روی دیسکهای گردن ایجاد کنند و در نتیجه به تشدید درد دست راست منجر شوند.
روشهای درمانی مختلف برای درد دست راست و دیسک گردن
برخی از روشهای درمانی رایج برای دیسک گردن و درد دست شامل موارد زیر میشوند:
درمان به کمک دارو
- استفاده از داروهای ضد درد برای تسکین درد میتواند مفید باشد.
- استراحت و کاهش فعالیتهای جسمانی میتواند به کاهش فشار بر دیسکها کمک کند.
درمان به کمک فیزیوتراپی
فیزیوتراپی بهعنوان یک روش غیرجراحی و غیردارویی، میتواند در کاهش درد، بهبود عملکرد و افزایش کیفیت زندگی مرتبط با دیسک گردن و درد دست تأثیرگذار باشد. برخی از روشها و تکنیکهای فیزیوتراپی که ممکن است در این درمان مورد استفاده قرار بگیرند
- تمرینات قویسازی که به تقویت عضلات گردن، شانه و بازوها کمک میکنند.
- تمرینات کشش عضلانی و انعطافپذیری میتوانند در کاهش فشار بر دیسکها و بهبود علائم موثر باشند.
- ماساژ عضلات گردن و نواحی دردناک میتواند به کاهش تنش عضلانی و درد کمک کند.
- استفاده از گرما و سرما درمانی برای کاهش التهاب و تسکین درد
- استفاده از تمرینات در آب (استخر) میتواند فشار و وزن بدن را کاهش داده و بهبود حرکت و قدرت عضلات را تسریع کند.
تزریقات موضعی
کورتیکواستروئیدها میتوانند به تسکین درد و بهبود التهاب کمک کنند.
روشهای فیزیک درمانی
- الکتروتراپی: استفاده از جریان الکتریکی برای تسکین درد و بهبود علائم.
- لیزر درمانی: استفاده از نور لیزر برای کاهش التهاب و تسکین درد.
روشهای جراحی
جراحی دیسک گردن تنها در موارد خاص و شدید که درمانهای غیرجراحی نتیجهای نداشتهاند، ضروری است.
اگر پس از انجام درمانهای غیرجراحی مانند داروها، فیزیوتراپی و تزریقات موضعی، بهبودی حاصل نشد، پزشک ممکن است جراحی را به عنوان آخرین گزینه درمانی در نظر بگیرد.
اگر دیسک فشار شدیدی روی عصبهای حسی و تحریک آنها ایجاد کرده و علائم شدیدی مانند درد شدید، ضعف عضلات و اختلال در حرکت را تجربه میکنید، جراحی میتواند تنها راهحل ممکن باشد.
آیا ورزش و تغییر سبک زندگی در کاهش علائم دیسک گردن نقش دارند؟
بله ورزش و تغییرات در سبک زندگی میتوانند در کاهش علائم دیسک گردن و دست درد مؤثر باشند. در واقع، بهبود سبک زندگی و اعمال تغییرات مناسب میتواند به تقویت عضلات، کاهش فشار بر دیسکها و بهبود علائم مرتبط کمک کند. در ادامه برخی از تغییرات سبک زندگی و ورزشهایی که میتوانند مفید باشند، ذکر شده است:
- تمرینات تعادل و استقامت: تمریناتی که به تعادل و استقامت بدن کمک میکنند، میتوانند بهبود کنترل و پایداری ناحیه گردن و دست و کاهش خطر از دست دادن تعادل و سقوط را تسریع کنند.
- فعالیتهای آروبی: فعالیتهای آروبی مانند پیادهروی، شنا و دوچرخهسواری میتوانند به بهبود عملکرد قلب و عروق، افزایش جریان خون و کاهش التهاب کمک کنند.
- حفظ وزن سالم: کاهش وزن در صورت لزوم میتواند فشار بر دیسکها و ناحیه گردن را کاهش داده و علائم آن را تسکین دهد.
- اصلاحات در حالت نشستن و خوابیدن: اصلاحات در حالت نشستن و خوابیدن میتواند فشار روی ناحیه گردن را کاهش داده و بهبود علائم را تسریع کند. به عنوان مثال، استفاده از صندلی با پشتیبانی مناسب.
آیا میتوان از طب سنتی برای دیسک گردن و درد دست استفاده کرد؟
بله، برخی افراد میتوانند از روشهای طب سنتی یا جایگزین به عنوان یک گزینه درمانی برای دیسک گردن و درد دست استفاده کنند. هرچند، قبل از استفاده از هرگونه روش جدید، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و نظر و راهنمایی او را دریافت کنید. در زیر برخی از روشهای طب سنتی که میتواند در درمان دیسک گردن و درد دست موثر باشند، ذکر شده است:
- تکنیک طب سنتی چینی: با قرار دادن سوزنهای نازک در نقاط خاص بدن، به تسکین درد و تعادل انرژی بدن کمک میکند.
- گیاهان دارویی: استفاده از گیاهانی مانند آلوئهورا، آرنیکا و روغنهای گیاهی میتواند به تسکین التهاب و درد کمک کند.
- استفاده از روغنهای طبیعی با خواص ضد التهاب و آرامشبخش: مانند روغن لاوندر، روغن کامومیل و روغن زنجبیل میتواند به تسکین درد و بهبود علائم کمک کند.
- مکملهای غذایی: برخی مکملهای غذایی مانند گلوکوزامین و روغن ماهی ممکن است در بهبود وضعیت غضروفی و کاهش التهاب مورد استفاده قرار بگیرند.
توصیه میشود همزمان با استفاده از روشهای طب سنتی یا جایگزین، همکاری با پزشک تخصصی را حفظ کرده و نتایج و علائم خود را به او گزارش کنید.
علل درد دست راست و دیسک گردن چیست؟
درد دست و دیسک گردن میتواند به علل مختلفی برگردد. در زیر، برخی از علل شایع درد دست راست و دیسک گردن آورده شده است:
- دیسک گردن: دیسکهای بین مهرههای گردن (کمربند فقرات) میتوانند از مکان خود خارج شده یا ترک بخورند و فشار عصبهای حسی و حرکتی در ناحیه گردن را تحمل نکنند. این مسئله میتواند منجر به درد دست و دیسک گردن شود.
- سندرم تونل کارپال: در این حالت، عصب میانی کف دست (عصب میانی که به دسترسی برخی از انگشتان دست، شانه و بازو کمک میکند) در تونل کارپال (تونلی در کف دست) تحت فشار قرار میگیرد. این فشار ممکن است ناشی از التهاب، تورم یا تغییر در ساختار تونل باشد و باعث درد و تحلیل دست راست شود.
- آرتروز: آرتروز مشکل مربوط به مفاصل است که میتواند در مفاصل گردن و دست ایجاد شود و به درد و محدودیت در حرکت دست راست منجر شود.
- عفونت: عفونتها میتوانند در مفاصل و بافتهای اطراف آنها ایجاد شود و به درد دست راست و ناحیه گردن منجر شوند.
- آسیب عصبی: آسیب به عصبهای گردن و دست راست، مانند آسیب ناشی از تروما، فشار یا تحمیل مستقیم بر عصبها میتواند به درد و اختلال در عملکرد دست منجر شود.
- سایر عوامل: عوامل دیگری مانند تغییرات تودهای مانند تومورها، انحرافات ستون فقرات، التهابات مفصلی، بیماریهای روماتیسمی میتوانند نیز علت درد دست راست و دیسک گردن باشند.
- بیماری تورتیکول: یک حالت ناهنجاری که گردن به صورت ناخواسته به یک طرف خم میشود و نمیتوان آن را به حالت طبیعی برگرداند. این حالت ممکن است در برخی افراد با دیسک گردن و دست درد همراه باشد. هرچند رابطه میان تورتیکولی، دیسک گردن و دست درد در برخی موارد مشاهده شده است. تورتیکولی به صورت عمده یک مشکل عصبی است و ممکن است ناشی از نقصهای عصبی، اختلالات عضلانی یا ترکیبی از این دو باشد. در بعضی موارد، تورتیکولی ممکن است ناشی از تحریک ریشههای عصبی گردن باشد که به علائمی مانند درد و ضعف در دست و اندام فوقانی میانجامد. اما برای تأیید دقیق ارتباط بین تورتیکولی و دیسک گردن و درد دست، نیاز به مشاوره و ارزیابی توسط پزشک متخصص است.
- بیماری رادیکولوپاتی: علت عصبی که در نتیجه فشار یا تحریک ریشههای عصبی در ناحیه نخاعی ظاهر میشود. این ریشههای عصبی از نخاع فراگیر در ناحیه گردن به سمت دستها و اندامهای فوقانی انتشار مییابند. وقتی ریشههای عصبی در ناحیه گردن فشرده، تحریک یا آسیب میبینند، ممکن است باعث درد، ضعف عضلانی و کاهش حس در نواحی که ریشههای عصبی به آنها متصل هستند (مانند دست راست) شود. این علایم را میتوان به عنوان رادیکولوپاتی توصیف کرد.
علل غیر متداول دیسک گردن درد دست
علل نادری که ممکن است باعث درد دست راست ناشی از دیسک گردن شوند عبارتند از:
- دیسک گردن برجسته سینستسی: در این حالت، دیسک گردن به صورت ناگهانی و شدید به سمت کانال نخاع فرو میرود و فشار روی ریشههای عصبی افزایش مییابد. این عارضه ممکن است باعث درد شدید و تحریک ریشههای عصبی در ناحیه گردن و دست شود.
- تشکیل پروتروژن درونی: در برخی موارد، پروتروژن دیسک گردن به داخل کانال نخاع گردنی حاصل میشود و فشار روی ریشههای عصبی را افزایش میدهد که ممکن است به درد دست راست و علائم رادیکولوپاتی منجر شود.
- تومورهای نادر: تومورهای نادری مانند تومورهای خوشخیم یا بدخیم در ناحیه گردن میتوانند به ریشههای عصبی فشار آورده و باعث تحریک آنها شوند و علائمی مانند درد دست راست را ایجاد کنند.
- عفونت: عفونت نادری مانند عفونت دیسک (دیسکیت) در ناحیه گردن ممکن است باعث فشار و التهاب روی ریشههای عصبی شود و به علائمی مانند درد دست راست منجر شود.
- تروما و آسیب مکانیکی: آسیب مستقیم به دیسک گردن ناشی از تروما یا آسیب مکانیکی میتواند باعث فشار و تحریک ریشههای عصبی شود و علائم درد دست راست را ایجاد کند.
انواع درمان درد دست و دیسک گردن
درمان درد دست و دیسک گردن بستگی به علت اصلی و شدت علائم دارد. در زیر، برخی از روشهای درمانی شایع برای درد دست دیسک گردن آورده شده است:
درمان غیرجراحی
- استراحت و تغییر در الگوی فعالیت: اجتناب از فعالیتهایی که درد را تشدید میکنند و ایجاد تغییر در الگوی فعالیت روزانه میتواند بهبود علائم را تسریع کند.
- داروها: مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی آنتیدردها ممکن است به کاهش التهاب و درد کمک کند. ممکن است پزشک شما تزریقات موضعی آنتیالتهابی یا استروئیدها را نیز توصیه کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات قویسازی عضلات گردن و شانه، تمرینات کشش عضلانی و تمرینات استقامتی میتوانند به کاهش درد و بهبود عملکرد دست کمک کنند.
- تزریقات: تزریق کورتیکواستروئیدها و تزریقهای آنالژزیک به نواحی متأثر میتواند در تسکین درد مؤقت کمک کند.
فیزیک درمانی
- ماساژ: ماساژ ملایم و تکنیکهای مانند ماساژ با دست و استفاده از ابزارهای مخصوص میتوانند به کاهش تنش عضلانی و درد کمک کنند.
- تمرینات تقویتی و انعطافپذیری: تمرینات مختلفی که به تقویت عضلات گردن، شانه و دست کمک میکنند، میتوانند بهبود عملکرد دست و درد را تسریع کنند.
- الکتروتراپی: استفاده از جریانهای الکتریکی میتواند در تسکین درد کمک کند.
جراحی
در موارد شدید و غیرقابل تحمل، هنگامی که درمانهای غیرجراحی نتیجهای نداشتهاند، جراحی ممکن است تحویز شود. در اصل جراحی برای تخلیه فشار روی عصبها، ترمیم دیسکها و تثبیت ناحیه گردن میشود.
بهتر است که قبل از شروع هرگونه درمان، با پزشک خود مشورت کنید. او میتواند بر اساس وضعیت شما، علت درد و دیسک گردن و سایر عوامل را تشخیص داده و روشهای مناسبی را برای شما توصیه کند. همچنین، روشهای جراحی در موارد شدید و غیرقابل تحمل که بهبود با روشهای غیرجراحی خاصل نمیشود، مورد استفاده قرار میگیرند. در زیر، برخی از روشهای جراحی معمول درمان دیسک گردن و درد دست آورده شده است:
- دیسکتومی: این روش جراحی شامل برداشت قسمتی یا کلیه دیسک آسیبدیده است. در این روش، با استفاده از روش باز یا روباز (با ایجاد برش در پوست) یا روشهای مینیمالیینوازیونی (با استفاده از سوراخهای کوچک و دستگاههای فشاری)، دیسک آسیبدیده از بین برده میشود و فشار بر ریشههای عصبی کاهش مییابد.
- لامینکتومی: در این روش، بخشی از لامینا (قسمت پشتی استخوان فقرات) برای آزادسازی فضای مورد نیاز برای ریشههای عصبی برداشته میشود. این روش معمولاً برای تسکین فشار بر ریشههای عصبی و ایجاد فضای کافی برای برداشتن دیسک استفاده میشود.
- جایگزینی دیسک: در برخی موارد، جراحی جایگزینی دیسک میتواند مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، دیسک آسیبدیده با دیسک مصنوعی یا با استفاده از مواد جایگزین ساخته شده از موادی مانند تیتانیوم جایگزین میشود. این روش معمولاً برای حفظ پایداری ستون فقرات و بهبود درد استفاده میشود.
- تزریق استروئید نخاعی: یکی از روشهای درمانی مورد استفاده در برخی موارد درد گردن و دست راست است. با تزریق استروئید نخاعی میتوان التهاب و بیماریهای التهابی را کنترل کرد. تزریق استروئید نخاعی به نخاع گردنی تزریق میشود تا به کاهش التهاب و تحریک ریشههای عصبی و در نتیجه به تسکین درد کمک کند.
تزریق استروئید نخاعی ممکن است به صورت موقت درد را تسکین دهد. استفاده از استروئیدها میتواند به کاهش التهاب و تحریک عصبی در ناحیه مورد نظر منجر شود و در نتیجه به تسکین درد کمک کند. اما باید توجه داشت که اثرات تسکیندهنده ممکن است به مدت محدودی باشد و نیاز به تکرار تزریقات داشته باشد.
تزریق استروئید نخاعی همچنین ممکن است با عوارض و محدودیتهای خود همراه باشد. برخی از عوارض ممکن شامل عفونت، خونریزی، عوارض عصبی، نفخ و کاهش عملکرد غدد درونریز و سیستم ایمنی است. همچنین، تزریق استروئید نخاعی معمولاً برای بیمارانی که دچار عفونت هستند مناسب نیست.
چه زمانی باید برای درمان دیسک گردن و درد دست به پزشک مراجعه کنیم؟
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک در صورت داشتن درد گردن و درد دست وجود علائم نگران کننده و تشدیدکننده آن است. در زیر شرایطی آورده شده است که ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک را الزامی کند:
- درد شدید و مداوم: اگر درد گردن و درد دست راست شما شدید است و به صورت مداوم ادامه دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- احساس ضعف و کاهش عملکرد: اگر در نتیجه درد گردن و درد دست راست، احساس ضعف عضلانی کرده و کاهش عملکرد در کارهای روزمره را تجربه میکنید، پزشک میتواند ارزیابی و درمان لازم را انجام دهد.
- تغییرات عصبی: اگر علائم عصبی مرتبط با درد گردن و درد دست راست مانند تنمل، خنثیت، ضعف عضلانی، کاهش حس یا اختلال در کنترل حرکت را تجربه میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- تشدید شدن درد با فعالیت: اگر درد شما به صورت واضح با فعالیتهای روزمره نظیر خم شدن، بلند شدن یا حرکت گردن تشدید میشود، باید به پزشک مراجعه کنید.
- تغییرات در کنترل مثانه و مدفوع: اگر تغییرات در کنترل ادرار و مدفوع را تجربه میکنید مانند ادرار غیر ارادی، ترشحات ناخواسته یا ناتوانی در کنترل حرکت روده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
دیسک گردن و درد دست راست کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار میدهد. علاوه بر مراجعه به پزشک، از راهکارهایی مانند فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی، استفاده از روشهای غیرجراحی، تغییرات در سبک زندگی و تمرکز بر بهبود نگهداشت وضعیت استخوانی و عضلانی خود استفاده کنید. در نهایت، اگر هرگونه تغییر در علائم یا وضعیت خود مشاهده میکنید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما میتواند تغییرات را ارزیابی کند و برنامه درمانی را براساس وضعیت شما تنظیم کند. همچنین، سعی کنید فشار و استرس روزمره را کاهش دهید. و خواب کافی، تغذیه سالم و ورزش منظم را سرلوحه اغییرات مثبت در سبک زندگی خود قرار دهید. از تکنیکهای مدیتیشن، تمرین تنفس عمیق و روشهای مدیریت استرس استفاده کنید. برای حفظ سلامتی دیسک گردن و و جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر، به عادتهای استفاده صحیح از وسایل کامپیوتری و موبایل روی آورید.