درد تنگی کانال نخاعی چه علائم و نشانه هایی دارد؟

آیا از دوستان و آشنایان شما کسی هست که به این بیماری مبتلا شده باشد؟ آیا با عوارض و مشکلاتی که از این بیماری ناشی می شود آشنایی دارید؟ تنگی کانال نخاع از دسته امراضی است که درد و ناراحتی فراوانی به همراه دارد و ممکن است با بیماری‌هایی دیگری اشتباه گرفته شود.

آشنایی با علائم این بیماری از اصلی‌ترین مواردی است که به شما کمک می‌کند در مراحل اولیه نسبت به وجود این بیماری مطلع شده و در سریع‌ترین زمان اقدامات لازم را انجام دهید. اگر به دنبال آشنایی با علائم این بیماری هستید، قصد دارید در ارتباط با راه‌های درمان آن اطلاعاتی به دست آورید و می‌خواهید با شناخت علائم آن از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید و در صورتی که از این عارضه رنج می برید از خدمات بهترین فوق تخصص تنگی کانال نخاع بهره ببرید.

 

درد تنگی کانال نخاعی چیست؟

ستون فقرات بدن انسان به گونه‌ای طراحی شده است که به فرد امکان می‌دهد در زوایا مختلف چرخش داشته و حرکت کند. ستون فقرات متشکل از مهره‌هایی است که قابلیت لغزش روی یکدیگر را دارند و نخاع در کانال نخاعی مابین مهره‌ها تعبیه شده است. اعصاب محیطی متشکل از اعصاب نخاعی هستند که از حفره‌های بین مهره‌ای خارج می‌شود.

تنگی اعصاب نخاعی زمانی رخ می‌دهد که اعصاب نخاعی فضای اندکی داشته و تحت فشار قرار بگیرد. در این حالت فرد دچار درد تنگی کانال نخاعی می‌شود که ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن مثل گردن یا کمر پدیدار شده و مشکلاتی برای بدن ایجاد کند.

اعصاب نخاع وظیفه‌ی انتقال پیام و سیگنال‌ها به مغز و سایر قسمت‌های بدن را برعهده دارند و زمانی که دچار تنگی می‌شود عملکرد آن دچار اختلال شده و برای فرد مشکل‌ساز می‌شود. عوامل متعددی نظیر توده یا تومور در ایجاد تنگی کانال نخاعی نقش دارند که در ادامه با جزئیات بیشتری به بررسی این بیماری خواهیم پرداخت.

انواع تنگی کانال نخاع

عموما در دو قسمت ستون فقرات که اندکی انحنا دارند یعنی کمر و گردن، شاهد تنگی کانال نخاعی هستیم که معمولا در قسمت پایین ستون فقرات یعنی کمر ویا در بخش بالای ستون فقرات یعنی گردن اتفاق می‌افتد.

تنگی کانال نخاعی گردن

گردن انسان متشکل از هفت مهره است که مابین این مهره‌ها اعصاب نخاعی گردنی تعبیه شده است. با کاهش فضای بین استخوان‌ها به این اعصاب فشار زیادی وارد می‌شود و فرد دچار درد تنگی کانال نخاعی می‌شود و به این بیماری مبتلا می‌گردد. این نوع تنگی کانال نخاعی چند نوع گوناگون دارد که قادر است اعصاب محیطی، اعصاب مخلوط یا اعصاب مرکزی را درگیر کند.

یکی از علائم آرتروز گردن، تنگی کانال نخاع است که با ایجاد علائم عصبی و درد خودنمایی می‌کند. در مواردی هم ممکن است فرد مبتلا به دیسک گردن باشد و همین موضوع منجر به ایجاد تنگی کانال نخاع شود.

چنانچه درد و ناراحتی شدیدی دارید و در انجام فعالیت‌های روزانه خود دچار مشکل شده‌اید برای اطمینان از اینکه فردی به تنگی کانال نخاع گردنی مبتلا است یا خیر، باید به پزشک مراجعه کنید و تصویربرداری و سایر آزمایشات مربوطه را انجام دهید.

تنگی کانال نخاعی کمر

زمانی که فاصله‌ی بین مهره‌های پایین کمر کم شده و تنگ می‌شود، فرد دچار تنگی کانال نخاعی کمر می‌شود. در این شرایط به دلیل فشار زیادی که به نخاع وارد می‌شود، فرد درد تنگی کانال نخاعی را احساس می‌کند.

هنگامی که اعصاب محیطی دچار تنگی شده و متحمل فشار می‌شوند، فرد علاوه‌بر احساس درد و ناراحتی با علائم متعددی مواجه می‌شود. یکی از بیماری‌هایی که می‌تواند به اعصاب کمری فشار وارد کند و به تنگی کانال نخاع منجر شود، دیسک کمر است. در این حالت لازم است علت دقیق بروز تنگی این کانال توسط متخصص تشخیص داده شود.

علائم و نشانه‌های درد تنگی کانال نخاعی

درد تنگی کانال نخاعی انواع گوناگونی دارد که متناسب با پیشرفت بیماری نمایان شده و فرد را درگیر می‌کند. در برخی موارد ممکن است فرد به این بیماری مبتلا شده باشد، اما هیچ علامت و دردی احساس نکند. آنچه اهمیت دارد این است که تنگی کانال نخاعی در گذر زمان در ستون فقرات فرد ایجاد می‌شود و نشانه‌های آن زمانی خود را نشان می‌دهند که بیماری پیشرفت کرده است.

نشانه‌های این بیماری اغلب مجموعه‌ای از علامت‌های عصبی هستند. گردن و کمر درد از نشانه‌های اولیه‌ی این بیماری هستند و محل ایجاد درد به قسمتی که در آن تنگی کانال نخاعی رخ داده، بستگی دارد.

اصلی‌تری و شایع‌ترین علائم این بیماری شامل احساس تیر کشیدن در محل وقوع تنگی کانال نخاعی، دردی مشابه برق گرفتگی و شوک، دردهایی که مدتی هستند و مدتی ناپدید می‌شوند، دردهای نامفهومی که محل وقوع آنها قابل تشخیص نیست، احساس سنگینی در پاها، درد سیاتیک، داشتن احساس ضعف در ساق و پاها، دردی که به دراز کشیدن یا نشستن تسکین می‌یابد، از دست رفتن کنترل ادرار و مدفوع در موارد پیشرفته بیماری، احساس گزگز و سوزن سوزن شدن در ناحیه بازوها و دست‌ها، داشتن احساس وارد شدن فشار به دست‌‌ها، نداشتن تعادل، وجود درد در ناحیه شکم و از بین رفتن کنترل دست‌ها و پاها می‌باشد.

چنانچه شاهد این علائم در خود یا نزدیکان‌تان هستید، پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی تخصصی به پزشک مراجعه کنید تا در زمان درست درمان را آغاز کنید.

علت درد تنگی کانال نخاعی چیست؟

بروز بیماری تنگی کانال نخاعی می‌تواند براثر عوامل متعددی رخ داده و علت‌های گوناگونی داشته باشد. در اغلب موارد بسیاری از بیماری‌های مرتبط با ستون فقرات و استخوان‌ها علت بروز تنگی کانال نخاعی هستند، اما در موارد نادر علت بروز این بیماری ناشناخته است مانند تومور یا توده سرطانی. شایع‌ترین دلایل بروز درد تنگی کانال نخاعی عبارتند از:

• آرتروز

آرتروز یکی از بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با ستون فقرات است که در آن غضروف‌ها از دست می‌روند. برای اینکه مهره‌های استخوانی روی یکدیگر ساییده نشده و باهم تماس نداشته باشند، بین آنها غضروف تعبیه شده تا از بین نروند. حال زمانی که براثر عوامل مختلف این غضروف‌ها نابود شوند، استخوان‌ها براثر سایش روی یکدیگر از بین می‌روند.

در چنین حالتی بدن دست به کار شده و استخوان‌سازی را آغاز می‌کند، اما این فرآیند چندان خوشایند نیست، زیرا با بزرگ‌تر شدن استخوان فضای بین مهره‌ها کاهش می‌یابد و فضای موجود برای اعصاب نخاعی باریک و تنگ می‌شود.

در این مرحله فرد مبتلا به تنگی کانال نخاعی می‌شود. از سوی دیگر بیماری آرتروز می‌تواند منجر به این شود که رباط ها ضخیم و کلفت شوند که این موضوع هم عاملی برای ایجاد تنگی کانال نخاعی خواهد بود.

• دیسک گردن و دیسک کمر

اعصاب براثر ابتلا به دیسک کمر یا گردن آسیب دیده و فشار زیادی متحمل می‌شود. در این حالت فضای لازم برای عصب نخاعی وجود ندارد ، فاصله‌ی بین مهره‎‌ها کم شده و فرد با تنگی کانال نخاعی مواجه می‌شود.

• فتق دیسک

نوعی بیماری است که در آن مایع درون دیسک خارج می‌شود و یکی از علت‌های شایع ابتلا به دیسک گردن است که در صورت عدم درمان می‌تواند به تنگی کانال نخاعی منجر شود.

• آسیب و شکستگی ستون مهره‌ها

گاهی ممکن است براثر یک اتفاق مثل تصادف یا زمین خوردن، ستون مهره‌های فرد بشکند و در طول فرآیند بهبودی به دلیل خروج مایع نخاعی، اعصاب تنگ شده و فرد به تنگی کانال نخاعی مبتلا شود.

• کیست ستون مهره‌ها و کیست نخاعی

کیست‌ها و توده‌ها ممکن است در هرجایی از بدن رشد کند که یکی از این قسمت‌ها ستون مهره‌هاست. به دلیل رشد کیست فضا برای اعصاب نخاعی تنگ شده و فرد به بیماری تنگی کانال نخاعی مبتلا می‌شود.

• تنگی کانال نخاعی مادرزادی

توجه داشته باشید که برخی  اشخاص به صورت مادرزادی به بیماری تنگی کانال نخاعی دچار هستند و همراه با این عارضه متولد می‌شوند. در نتیجه از بدو تولد با درد و مشکلات زیادی روبرو هستند که معمولا بهترین راه درمان برای این افراد، جراحی است.

چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم ؟

برای اینکه بفهمید به بیماری تنگی کانال نخاعی مبتلا هستید یا نه، اولین کاری که باید انجام دهید این است که نسبت به علائم، نشانه‌ها و تغییرات بدن خود دقیق باشید. در صورت درد تنگی کانال نخاعی و داشتن علائمی که به آنها اشاره شد، لازم است در اولین فرصت با متخصص ارتوپد یا مغز و اعصاب مشورت کرده و علائم خود را با آنها در میان بگذارید. پزشک پس از بررسی علائم بالینی و سابقه پزشکی بیمار، آزمایشات متعددی برای بیمار تجویز می‌کند.

تصویربرداری روشی است که به کمک اشعه ایکس از استخوان‌ها عکس‌برداری شده تا پزشک بتواند از طریق آن تنگی کانال نخاعی را تشخیص دهد.

تصویربرداری ام‌آرآی قابلیت نشان دادن تومورها، دیسک‌ها و تمامی اعصاب ناحیه مورد نظر را دارد و به پزشک امکان می‌دهد شرایط بیمار را با دقت بالایی بررسی کند. سی‌تی اسکن نوع دیگری از تصویربرداری است که تصاویر دقیقی از ناحیه مورد بررسی ارائه می‌دهد.

شیوه های درمان درد تنگی کانال نخاعی

به منظور درمان و تسکین درد تنگی کانال نخاع اولین گام شناسایی علت بروز این مشکل در ستون فقرات بیمار است. زمانی که پزشک با معاینه بیمار و بررسی نتایج آزمایشات متوجه علت اصلی ایجاد تنگی کانال نخاعی می‌شود، می‌تواند بهترین روش درمان را شروع کند.

در مراحل اولیه بیماری که فرد شدت درد زیادی نداشته و با مشکلات جدی روبرو نیست ممکن است پزشک به کمک درمان‌های دارویی و انجام ورزش و فیزیوتراپی به بهبود و کاهش درد بیمار کمک کند.

عمل جراحی یکی از روش‌های درمان تنگی کانال نخاعی است که معمولا در مراحلی که شدت پیشرفت بیماری زیاد است و بیمار علائم شدیدی نظیر درد بسیار شدید و غیر قابل تحمل، دشواری در راه رفتن و نداشتن تعادل و عدم کنترل ادرار و مدفوع دارد، جراحی برای بیمار اعمال می‌شود.

زیرا در این حالت جراحی بهترین درمان خواهد بود، پیش از اینکه به نخاع آسیب جدی وارد شود. عمل جراحی از دسته روش‌های تهاجمی است و تنها زمانی توسط پزشک توصیه می‌شود که هیچ روش دیگری برای بیمار موثر نباشد. روش دیگر درمان جراحی به کمک لیزر است که در مقایسه با روش جراحی باز تهاجم کمتری دارد.

زمانی که تنگی کانال نخاعی وارد فاز پیشرفته نشده باشد، درمان‌های گیاهی می‌توانند موثر واقع شوند، به شرطی که توسط پزشک متخصص تایید شده باشند.

ماساژ ناحیه درد با استفاده از روغن‌های گیاهی نظیر روغن بنفشه و سیاه دانه، استفاده از عرقیجاتی مثل خارخاسک و نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مثل دمنوش آویشن از جمله راهکارهای درمان گیاهیی توصیه شده در طب سنتی هستند.

روش دیگر برای درمان درد تنگی کانال نخاعی استفاده از طب سوزنی است. در این روش درمان برای کاهش و بهبود درد بیمار سوزن‌های ظریفی بکار می‌گیرند که بسیار موثر و نتیجه بخش است.

حرکات اصلاحی و پیاده‌روی برای درمان درد تنگی کانال نخاعی

برای درمان و تسکین درد تنگی کانال نخاع یکسری حرکات ورزشی خاص وجود دارند، که بیمار با انجام منظم و صحیح آنها می‌تواند، درد خود را کاهش دهد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. زمانی می‌توانید چنین تمرینات و حرکت ورزشی را انجام دهید که توسط پزشک یا فیزیوتراپیست تایید شده باشند.

بهترین ورزش‌های اصلاحی برای درمان و کاهش درد شما، آنهایی خواهند بود که مورد تایید متخصص قرار گرفته باشند. یکی از تمرینات برای بهبود تنگی کانال نخاعی این است که دو زانوی خود را داخل شکم جمع کرده و چند ثانیه نگه دارید، سپس رها کنید و مجددا حرکت را تکرار کنید.

یکی دیگر از روش‌های بسیار موثر برای درمان تنگی کانال نخاعی، پیاده روی منظم برای تقویت عضلات کمر است. با این کار استخوان‌ در مکان صحیح خود قرار خواهند گرفت و برای درمان دیسک گردن و کمر نیز موثر بوده و می‌تواند به درمان این افراد کمک کند. به علاوه با پیاده‌روی می‌توانید انعطاف بدن خود را افزایش و درد این ناحیه را کاهش دهید.

از دیگر روش‌های درمان درد تنگی کانال نخاعی روش ” کایروپراکتیک” است که با حرکت دست درمانگر ارتباط دارد. در این روش بیمار روی تخت پزشکی خوابیده و متخصص کایروپراکتیک با فشار دست خود تلاش می‌کند ستون فقرات را در مکان صحیح خود قرار دهد. این روش نه تنها درد را کاهش داده و به بهبود تنگی کانال نخاع کمک می‌کند، بلکه مشکلات ناشی از انحراف ستون فقرات را هم برطرف می‌کند.

درمان‌های دارویی و خوراکی برای درد تنگی کانال نخاعی

درمان‌های دارویی عموما شامل مسکن‌های ضدالتهاب، استامینوفن، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی، داروهای ریلکس‌کننده و شل‌کننده‌ی عضلانی و مسکن‌های قوی نیازمند نسخه هستند که عمده کارایی آنها کاهش درد بیمار است.

به یاد داشته باشیم در مواردی که به استفاده از دارو منجر می شود، پزشک متخصص است که با توجه به وضعیت بیمار به تجویز دارو اقدام خواهد نمود و از هر گونه استفاده سرخود از دارو باید جلوگیری کنید .

در شرایطی که می‌خواهید درد تنگی کانال نخاعی با سرعت بیشتر بهبود پیدا کند ، می‌توانید با نظر پزشک در کنار سایر روش‌های درمانی، توصیه‌های ذکر شده در این بخش را جدی گرفته و انجام دهید.

برای نمونه عرقیجات موثر برای درمان این درد را با عسل مصرف کنید، دمنوش شاه‌تره، آویشن و بومادران بنوشید، از گوشت، سوسیس و کالباس را در رژیم غذایی خود کاهش دهید و به جای آن نرم‌تنان صدف‌دار، سویق جو، سبزیجات تیره، پیاز قرمز و حبوبات را در رژیم غذایی‌تان وارد کنید، از میوه‌ها و آجیل‌ها بیشتر استفاده کنید و ماهی‌های چرب با طبع سرد نخورید.

چنانچه روش‌غیر تهاجمی مثل طب سوزنی، زالو درمانی، دارو درمانی، ورزش و فیزیوتراپی و کایروپراکتیک برای بیمار تاثیرگذار نباشد و علائم او تغییری نکند، به احتمال زیاد پزشک به سراغ راهکارهای جراحی می‌رود.

برای تشخیص و درمان تنگی کانال نخاعی به چه دکتری مراجعه کنیم؟

درد تنگی کانال نخاعی از دسته بیماری‌هایی است که با استخوان‌ها و اعصاب ارتباط دارد، در نتیجه برای تشخیص اصولی بیماری لازم است بیمار علاوه‌بر پزشک ارتوپد، توسط متخصص مغز و اعصاب نیز معاینه شود. بنابراین اگر یک یا چند مورد از علائم این بیماری را داشتید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

درد سیاتیک، گردن درد و کمر درد، داشتن ضعف در پاها، احساس درد در حین راه رفتن و ایستادن و دردهای شکمی از جمله مواردی هستند که باید نسبت به آنها حساس بوده و در صورت مواجه شدن با آن به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که عمده دردهای شما مربوط به دردهای استخوانی است به ارتوپد مراجعه کنید.

عموما برای درمان تنگی کانال نخاعی لازم است تیمی از پزشکان شامل متخصص ارتوپد، پزشک مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب، دکتر کایروپراکتیک و فیزیوتراپیست در ارتباط با وضعیت بیمار مبتلا به تنگی کانال نخاعی تصمیم‌گیری کنند تا بتوانند با بهترین روش درمان بیمار را انجام دهند. ممکن است در طول درمان به انجام حرکات اصلاحی نیاز داشته باشید که در این زمان حضور فیزیوتراپیست یا دکتر کایروپراکتیک الزامی خواهد بود.

 

جمع‌بندی

تنگی کانال نخاعی بیماری است براثر وارد شدن فشار از سمت استخوان به اعصاب ایجاد می‌شود که ممکن است عوامل متعددی نظیر رشد استخوان یا بیرون زدگی دیسک دلیل بروز آن باشند. برخی افراد به دنبال پاسخ این سوال هستند که آیا تنگی کانال نخاع درد دارد یا خیر؟ باید بدانید این بیماری ممکن است با علائمی همچون درد و تیر کشیدن نمایان شود و در مراحل پیشرفته فرد احساس گز گز شدن در دست و پا تجربه کند و عدم تعادل داشته باشد.

در این مطلب بطور کامل در ارتباط با درد تنگی کانال نخاعی صحبت کردیم و علائم و عوارض این بیماری را مورد بررسی قرار دادیم. اما فراموش نکنید که برای تشخیص دقیق هر بیماری بهترین و درست‌ترین راه مراجعه به پزشک متخصص است تا بتواند با بررسی کامل شرایط شما بهترین تصمیم را اتخاذ کند.