بررسی علت ورم پا بعد از عمل قلب باز

قلب، مهم‌ترین عضو بدن انسان است که وظیفه خون‌رسانی به بدن را بر عهده دارد. مراقبت از قلب به قدری حیاتی است که در صورت احساس کوچک‌ترین دردی، لازم است تا به پزشک مراجعه کنید. در صورت حاد بودن مشکل، پزشک عمل جراحی را تجویز می‌کند. احتمال بهبود بعد از انجام عمل بالاست؛ ولی آیا همیشه همه چیز بر وقف مراد پیش می‌رود؟ متأسفانه بسته به شرایط بیمار ممکن است عوارضی از جمله ورم پا بعد از عمل پیش بیاید؛ اگر شما هم به دنبال علت ورم پا بعد از عمل قلب باز هستید، پیشنهاد می‌کنم تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید. در این مقاله قصد داریم به صورت موشکافانه به علت ورم پا بعد از جراحی قلب باز و همچنین راه‌های مقابله با آن اشاره کنیم و بگوییم برای ورم پا به چه پزشکی مراجعه کنیم؛ بنابراین تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

درباره ورم پا بعد از عمل قلب باز

ورم پا یکی از عوارض شایع پس از عمل قلب باز است. این ورم معمولاً در پاها و پاشنه پا ظاهر می‌شود. ورم پا بعد از عمل قلب باز مشکل چندان حادی نیست و خیلی جای نگرانی وجود ندارد. تنها وقتی باید نگران شد که ورم پا بعد از عمل قلب باز تا طولانی مدت باقی بماند. در چنین وضعیتی باید فوراً به پزشک و متخصص برای جلوگیری از عوارض بیشتر این بیماری مراجعه کرد؛ اگر شما هم دچار ورم پا پس از عمل قلب باز شدید، بهتر است به کلینیک ما مراجعه کنید. کلینیک ما از متخصصان و کارشناسان حرفه‌ای تشکیل شده است که آماده امدادرسانی و ارائه راهنمایی‌های لازم درباره مدیریت ورم پا هستند. در بخش بعد یک نگاه کلی به علت ورم پا بعد از جراحی قلب باز خواهیم داشت.

علت ورم پا بعد از عمل قلب باز چیست؟

در این بخش قصد داریم درباره علت ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز یک توضیح اجمالی ارائه دهیم تا سؤالات و ابهامات رفع شوند.

اگر بخواهیم به این سؤال که علت ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز چیست پاسخ دهیم، باید بگوییم که دلایل مختلفی می‌توانند باعث این عارضه شوند. یکی از مهم‌ترین علل آن می‌تواند به دلیل تجمع مایعات در بافت‌های پا باشد. در طول عمل جراحی، پزشک جراح بسته به شرایط بیمار ممکن است رگ‌های متصل به قلب را نیز زیر تیغ جراحی ببرد! این موضوع می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در جریان خون شود. علاوه بر اختلال در خون‌رسانی به پا‌ها، بعد از عمل قلب احتمال آسیب به سیستم لنفاوی بدن زیاد است. آسیب این سیستم حیاتی و مهم در بدن نیز به منزله از بین رفتن تعادل در مایعات درون رگ‌های  لنفاوی است. همین عدم تعادل در نهایت می‌تواند علت ورم انگشتان پا بعد از جراحی قلب باز باشد. در چنین حالتی، مایع زیر پوست جمع و باعث ایجاد تورم و بادکردگی در قسمت پا‌ها می‌شود.

گاهاً ممکن است این تورم، تنها به بادکردگی پوست ختم نشود. احتمال ایجاد عفونت‌های پوستی نیز وجود دارد؛ اگر شک دارید که آیا پای شما دچار عفونت شده یا خیر، یکی از ساده‌ترین راه‌های آن چک کردن بوی پاست! اگر پای شما دائماً دارای بوی بد است، احتمال ایجاد عفونت در پا‌ها به شدت زیاد است. قرمزی پوست نیز یک نشانه دیگر است که فرد باید برای درمان فوراً به پزشک مراجعه کند.

یکی دیگر از مهم‌ترین علل ورم پا بعد از عمل جراحی، DVT یا به اصطلاح لخته در سیاهرگ‌های عمقی است. DVT‌ها معمولاً در سیاهرگ‌های عمقی زیر زانو تشکیل می‌شوند؛ ولی گاهاً دیده شده است که حتی در ناحیه ران پا نیز ممکن است رخ دهد. از علائم شایع آن می‌توان به تورم یک طرفه پا اشاره کرد. از دیگر علائم این عارضه می‌توان به قرمز و گرم بودن پوست پا اشاره کرد.

کم‌تحرکی پا‌ها یکی از مهم‌ترین دلایل رخداد این عارضه است؛ همچنین افرادی که بیماری‌های بزرگی مانند عمل لگن و شکم انجام داده‌اند، می‌توانند در معرض ابتلا به DVT باشند. افراد بسیار چاق نیز به احتمال بسیار بالا‌تری به DVT مبتلا می‌شوند. متأسفانه بیماری DVT دارای قابلیت انتقال بسیار بالایی دارد و می‌تواند در صورت ایجاد شدن از طریق رگ‌های خونی به ریه‌ها منتقل شود و فرد به آمبولی دچار شود. خطر مرگ در این صورت بسیار بالاست.

از جمله علل شایع این عارضه، وارد شدن مایعات داخل سرم‌ها حین عمل جراحی است. عامل دیگر رخداد این عارضه، وارد شدن آسیب به رگ‌های خونی در حین عمل است که هم سیاهرگ‌ها و هم رگ‌های لنفی را شامل می‌شود. این عارضه در نهایت به ادم یا خیز منجر می‌شود.

افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی، کبدی، کلیوی، دیابت و … در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

آیا فرد بعد از عمل قلب باز دچار پا درد می‌شود؟

در مواردی ممکن است پزشک برای انجام عمل، یک رگ از رگ‌های پا را به قلب پیوند بزند. این موضوع باعث آسیب به رگ‌های پا می‌شود. گروه دیگری از بیماران نیز بعد از آنژیوگرافی دچار درد در ناحیه پا می‌شوند. این گروه از افراد درد غیر قابل تصوری در ناحیه پا تجربه می‌کنند که در این صورت باید فوراً برای درمان به پزشک مراجعه کنند؛ البته این عوارض بعد از عمل احتمالی‌اند و لزوماً هر فردی که عمل قلب باز انجام می‌دهد، دچار این مشکلات نمی‌شود. نکته حائز اهمیت این است که خود درمانی در این بیماری اصلاً توصیه نمی‌شود و صرفاً هم با استراحت مشکل حل نخواهد شد! پزشک باید با توجه به وضعیت جسمانی شما دارو‌های خاصی را تجویز کند تا روند بهبودی طی شود. با ما همراه باشید تا یک توضیح اجمالی درباره درمان ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز داشته باشیم.

با درمان علت ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز آشنا شوید

بعد از عمل جراحی قلب باز، بسیاری از بیماران با مشکل ورم پا روبه‌رو می‌شوند. همان‌طور که گفتیم، این ورم ممکن است به علت انسداد لنفاوی، تجمع مایع در بافت‌ها یا عوامل دیگری ایجاد شود؛ اما راهکار چیست؟ آیا درمان ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز وجود دارد؟ ما را همراهی کنید تا پاسخ سؤال خود را بیابید.

بعد از جراحی قلب، احتمال رخداد عوارضی از جمله تورم و بادکردگی در ناحیه پا وجود دارد. قاعدتاً نمی‌توان این عارضه را نادیده گرفت؛ به ویژه در شرایطی که تورم در درازمدت در ناحیه پا باقی مانده باشد. در این بخش به بررسی روش‌‌های درمان ورم ساق پا بعد از عمل جراحی قلب باز می‌پردازیم.

• استراحت کافی: استراحت بعد از عمل از الزامات دوران ریکاوری است. در صورت کافی بودن استراحت، سرعت بهبودی خود را به حداکثر مقدار خود برسانید و دوران نقاهت را در سریع‌ترین زمان سپری کنید. بعضاً ممکن است که عمل قلب سنگین باشد. در چنین شرایطی قاعدتاً فرد به استراحت بیشتری نیاز دارد؛ ولی در عین حال، فرد نمی‌تواند تمام وقت خود را به استراحت بگذراند و از زندگی روزمره خود باز بماند. در چنین شرایطی پزشک با ارائه یک روتین و الگوی خاص، به شما این اجازه را می‌دهد که بعد از گذشت چند روز به زندگی عادی خود بازگردید؛ ولی حتماً باید به مواردی که پزشک به آنها اشاره می‌کند، توجه کافی داشته باشید تا مشکل خاصی برای شما پیش نیاید.
• مصرف دارو: با توجه به شرایط بیمار، پزشک ممکن است دارو‌هایی را برای کاهش التهاب و تورم برای بیمار تجویز کند. این داروها که خاصیت ضد التهابی دارند، حتماً باید توسط پزشک تجویز شوند. در صورت مصرف خودسرانه این داروها، عوارض ناگواری برای فرد به وجود می‌آید؛ همچنین زمان مصرف این داروها بسیار مهم است و نباید با تأخیر مصرف شود.
• کمپرس یخ: یک علت ورم پا بعد از عمل جراحی، تجمیع مایعات در بافت‌های زیر پوست است. این موضوع می‌تواند به دلیل خون‌رسانی شدیدی که در ناحیه وجود دارد ایجاد شود؛ به همین دلیل یکی از راه‌‌های کاهش تورم، کاهش خون‌رسانی به ناحیه مد نظر است. از طرفی یکی از راه‌های کاهش خون‌رسانی، استفاده از یخ و سرما در ناحیه متورم شده است. با استفاده از کمپرس یخ، به کاهش خون‌رسانی به محلی که دچار تورم شده کمک می‌کنید؛ البته توجه داشته باشید که نباید کاهش خون‌رسانی به قدری باشد که در نهایت به مرگ سلول‌ها منجر شود. معمولاً 2 بار و هر بار حدود 15 دقیقه از کمپرس یخ استفاده می‌شود. استفاده بیشتر از این مدت زمان می‌تواند عوارض خطرناکی برای فرد به ارمغان بیاورد.
• بالاتر قرار دادن پا‌ها بعد از عمل جراحی قلب: همان‌طور که در مورد قبل ذکر شد، یکی از بهترین راهکار‌ها برای کاهش تورم در پا‌ها، کاهش خون‌رسانی به ناحیه مورد نظر و بالاتر قرار دادن پا‌ها نسبت به سطح قلب است. با این کار، در واقع به کاهش تورم و بادکردگی در ناحیه پا کمک می‌کنید؛ البته باید توجه داشت که همان‌طور که قبلاً گفتیم، درست است که کاهش خون‌رسانی باعث کاهش تورم می‌شود؛ ولی اگر کاهش خون‌رسانی شدید باشد، در نهایت به مرگ سلولی و بافتی منجر می‌شود.
• کاهش فشار روی پا: تا آنجا که امکان دارد باید سعی کرد از انجام کار‌های سنگین دوری کرد؛ مثلاً بلند نکردن اجسام سنگین می‌‌تواند نمونه بارز این موضوع باشد. سعی کنید کار‌های خانه را تقسیم کنید تا بدن بتواند استراحت کافی داشته باشد و دوران نقاهت را به سرعت پشت سر بگذارد.
• رعایت رژیم غذایی مناسب: بعد از عمل، عوارض گوناگونی از جمله ورم پا به سراغ فرد می‌آید. عوارض دیگری نیز ممکن است فرد را درگیر کند. رعایت یک رژیم غذایی سالم و تحت نظر پزشک، می‌تواند از این عوارض بکاهد. قطعاً پزشک یک رژیم غذایی مناسب را معرفی می‌کند؛ ولی به صورت کلی، رعایت رژیم غذایی به سبک زیر می‌تواند کمک زیادی به کاهش عوارضی از جمله تورم بعد از جراحی قلب کند.

موارد زیر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

1. کم کردن مصرف مواد غذایی پر چرب مانند فست‌فود و سرخ کردنی
2. کاهش مصرف نمک و سدیم
3. افزایش مصرف سبزیجات معطر خشک شده
4. کاهش مصرف غذا‌های آماده مانند کنسرو
5. افزایش مصرف حبوبات
6. کاهش مصرف الکی
7. کاهش استعمال دخانیات

موارد ذکرشده غالباً درباره رعایت یک رژیم غذایی سالم بود؛ البته 2 مورد آخر به صورت کلی درباره سبک زندگی بعد از عمل جراحی بود؛ ولی به صورت کلی، رعایت موارد بالا تا حد زیادی به درمان عوارض بعد از عمل از جمله درمان ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز کمک می‌کند.

درمان ورم پا بعد از عمل جراحی قلب باز به صورت خانگی و صرفاً با رعایت چند نکته، تنها وقتی کارآمد است که عوارض بعد عمل قلب، چندان عود نکرده باشد! در شرایطی که مشکل بیمار حاد باشد، حتماً باید به یک متخصص برای درمان مراجعه کرد.

آیا ورم پا بعد از عمل قلب باز می‌تواند زنگ خطر باشد؟

گفتیم که احتمال رخداد تورم در ناحیه پا بعد از عمل قلب، یک اتفاق شایع است که ممکن است برای افراد اتفاق بیفتد؛ ولی آیا همیشه می‌توان ساده از کنار آن گذشت؟ آیا همواره می‌توان با اکتفا به این موضوع که این عارضه شایع است، نسبت به آن بی‌تفاوت بود؟! پاسخ قطعاً منفی است! همان‌طور که می‌دانید، قلب وظیفه پمپاژ خون به قسمت‌های مختلف بدن را دارد. بعد از عمل ممکن است قلب نتواند خون کافی را به اعضای بدن از جمله پا‌ها پمپاژ کند. در این صورت مواد زائد در اندام‌ها جمع می‌شوند و در نهایت منجر به ایجاد ورم در پا‌ها می‌شود. همان‌طور که دیدید در این شرایط، مشکل تورم، صرفاً یک عارضه شایع بعد از عمل نیست! در اینجا قلب عملاً از کارایی طبیعی خود باز مانده و در صورت عدم درمان به‌موقع می‌تواند عوارض به مراتب بدتری برای فرد به جای بگذارد. این بیماری که در آن قلب نمی‌تواند به حالت طبیعی، خون را پمپاژ کند، بیماری عروق کرونر می‌گویند.

تورم بیش از حد پا‌ها می‌‌تواند نشان از بیماری دیگری به نام سرخرگ محیطی باشد. در صورت رخداد این بیماری، فرد عملاً از کار‌های روزمره مانند راه رفتن باز می‌ماند! در این مواقع، کلسترول و پلاک تجمع می‌یابند و در نهایت جلوی خون‌رسانی به پا‌ها را می‌گیرند! اگر این مورد را جدی نگیرید، عوارض بسیار جدی برای بیمار بر جای می‌گذارد. نقص عضو از مهم‌ترین عوارض این بیماری است! شما می‌توانید برای اطمینان خاطر از این موضوع که آیا تورم پای شما طبیعی است یا خطرناک به کلینیک پزشکی ما مراجعه و با کمک پزشکان مجرب در این زمینه، خیال خود را راحت کنید.

عارضه‌های احتمالی پس از جراحی قلب باز

درباره علت ورم پا بعد از جراحی قلب باز و همچنین راه‌های درمان آن به صورت مفصل صحبت کردیم. در این بخش قصد داریم به سایر عوارض احتمالی جراحی قلب باز اشاره کنیم:

• خونریزی: به دلیل بریدگی‌های زیادی که در عمل قلب باز وجود دارد، احتمال خونریزی بعد از عمل نیز وجود دارد. پزشکان و پرستاران به صورت دقیق این مورد را بررسی می‌کنند تا بعداً مشکل‌ساز نشوند. در صورتی که خونریزی تا ساعت‌ها بعد از عمل وجود داشت، جراح دوباره بیمار را به اتاق عمل بازمی‌گرداند تا تمام محل‌هایی را که خونریزی دارند بخیه بزند.
• سکته مغزی: از عوارضی که احتمال رخداد آن وجود دارد، سکته مغزی است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به مغز متوقف شود و مغز نتواند مواد مورد نیاز برای حفظ سلول‌های مغزی را تأمین کند. آسیب به سلول‌های مغزی در نهایت به اختلالاتی از جمله مشکل در حرکت، تکلم و … منجر می‌شود؛ البته احتمال رخداد سکته مغزی بعد از عمل قلب بسیار کم است به گونه‌ای که تنها حدود 2 درصد از افرادی که عمل قلب باز انجام می‌دهند به این عارضه دچار می‌شوند. انتخاب یک پزشک و جراح حاذق می‌تواند از رخداد این عارضه جلوگیری کند.
• ایجاد لخته خونی: نام دیگر این عارضه، ترومبوآمبولی است. این عارضه در بیشتر افرادی که عمل قلب انجام داده‌اند مشاهده می‌شود؛ ولی در افرادی که سیگاری یا چاق هستند، احتمال بروز آن به مراتب بیشتر است. این لخته‌های خونی بیشتر در ناحیه پا‌ها ایجاد می‌شوند که به ترومبوز ورید عمقی معروف است. این عارضه زمانی خطرناک‌تر می‌شود که این لخته‌های خون به ریه‌ها انتقال یابند! این انتقال می‌تواند خطر مرگ را نیز برای فرد به همراه داشته باشد. تورم پا، تنگی نفس، احساس درد در ناحیه قفسه سینه، همگی می‌توانند از نشانه‌های انتقال این لخته‌های خون به ریه‌ها باشند. در صورت مشاهده این علائم باید فوراً برای درمان به پزشک مراجعه کرد.
• تپش قلب: عارضه‌ای که برای تعداد معدودی از افراد بعد از عمل قلب باز ممکن است رخ دهد بر هم خوردن ضربان قلب یا تپش قلب است.

البته این عارضه در حین عمل می‌تواند در فرد بروز کند و در صورتی که پزشک از مهارت و علم کافی برخوردار باشد، این موضوع را متوجه می‌شود و با استفاده از سیم‌های ضربان‌ساز، باعث بازگشت ریتم طبیعی قلب می‌شود. درباره دائمی یا موقتی بودن این سیم‌های ضربان‌ساز باید از پزشک خود مشورت بگیرید تا مشاوره‌های لازم را به شما ارائه دهد.

داشتن اطلاعات کافی درباره عوارض بعد از عمل قلب باز، می‌تواند دید مناسبی برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار به شما ارائه دهد.

سخن پایانی

هر فردی ممکن است در مقطعی از زندگی دچار مشکلات قلبی شود. در صورت حاد بودن این مشکل، عمل قلب تجویز می‌شود. عمل قلب باز، معمولاً با موفقیت همراه است؛ ولی گاهاً ممکن است عوارض مختلفی برای فرد بر جای بگذارد. در این مقاله درباره این عوارض گفت‌وگو کردیم. ورم پا بعد از عمل قلب یکی از این عوارض محسوب می‌شود که محوریت این مقاله نیز درباره همین موضوع بود. در این مقاله، درباره علت ورم پا بعد از عمل قلب باز صحبت کردیم. راهکار‌هایی برای مقابله با آن خدمت شما عزیزان ارائه دادیم. امیدواریم که هرگز به این مشکلات دچار نشوید؛ ولی در صورت بروز هرگونه مشکل در زمینه مشکلات قلبی و عوارض آن از جمله ورم پا بعد از عمل قلب باز، می‌‌توانید به کلینیک پزشکی ما مراجعه کنید و از جدیدترین متد‌‌های درمانی بهره‌مند شوید.