افراد در سنین و حرفه‌های مختلف به ورم پا (Edema) دچار می‌شوند؛ اما علت ورم مچ پا بدون درد چیست؟ ورم پا فرد را به محدودیت‌های حرکتی دچار می‌کند که با درمان‌های خانگی و تخصصی رفع می‌شود. اما از طرفی، عدم درمان تورم پا فرد را در معرض خطرات جدی همچون درد شدید، تشدید تورم، آسیب‌دیدگی اعصاب و عضلات، احتمال قطع عضو، تحلیل استخوان، نارسایی قلبی و کلیوی و عفونت شدید قرار می‌دهد. همچنین تورم مزمن پا می‌تواند از علائم وجود توده‌های سرطانی و غیرسرطانی در استخوان پا باشد. بنابراین شاید این مشکل خطرناک نباشد؛ اما می‌تواند مشکلات بسیار جدی‌تری را در پی داشته باشد.
درمان ورم پا موفقیت‌آمیز نخواهد بود؛ مگر که علت آن را بدانید. برای ورم پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟ ما در این مقاله علل ورم بدون درد پا را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم تا شما بتوانید با آگاهی بیشتری برای درمان مناسب اقدام کنید.
فهرست مطالب
- پیچ خوردن مکرر مچ پا؛ از شایع‌ترین علل ورم بدون درد پا
- علت ورم مچ پا بدون درد چیست؟ توده‌های سرطانی استخوان پا؟
- اثر بیماری شارکو در ایجاد ورم بدون درد مچ پا
- بیماری برگر چیست و چطور به ورم مچ پا منجر می‌شود؟
- تاثیرات صافی کف پا در ورم بدون درد مچ پا
- مشکلات کلیوی و نارسایی کلیه
- مشکلات قلبی و نارسایی قلب
- واریس؛ از شایع‌ترین علل ورم بدون درد پا
- احساس کاذب ورم ارتباط آن با کارستزی دیسک کمر
- بارداری
- لخته شدن خون
- عفونت چگونه به ورم مچ پا منجر می‌شود؟
- تاثیر عوارض برخی داروها در ایجاد ورم مچ پا
- ادم لنف چیست و چه‌طور باعث ورم مچ پا می‌شود؟
- مصرف غذاهای پرنمک و شور
- بیماری کبدی چه نقشی در ورم مچ پا بدون درد دارد؟
- سلولیت و عفونت‌های پوستی و متورم شدن مچ پاها بدون درد
- نقرس در ورم مچ پا چه نقشی دارد؟
- سخن پایانی
پیچ خوردن مکرر مچ پا؛ از شایع‌ترین علل ورم بدون درد پا
کوچک‌ترین صدمات به مچ پا می‌تواند موجب به التهاب و در نتیجه تورم در این ناحیه شود. آسیب‌های مزمن و عدم بهبود کامل موجب به ایجاد ورم و تشدید آن می‌شود. اگر رباط‌ها و بافت‌های نرم اطراف مچ پا پس از آسیب‌های ناشی از پیچ‌خوردگی مکرر، به‌طور کامل تسکین نیابند، مچ پا به بی‌ثباتی و آسیب‌پذیری دچار می‌شود و ورم مزمن را در پی دارد. پس از چندین بار پیچ خوردن مچ پا، بافت‌های همبند در وضعیت آماده‌باش قرار می‌گیرند و این یعنی، ملتهب می‌شوند.
این وضعیت معمولاً بدون درد است یا گاهی با درد اندکی همراه است. بدون درد بودن این التهاب به این دلیل است که اعصاب پا آسیب‌پذیر شده‌اند و حساسیت خود را از دست می‌دهند. حس عمقی که باعث می‌شود بدون نیاز به بینایی، از موقعیت بدن و حرکات خود آگاه باشیم، با پیچ‌خوردگی مکرر پا کاهش می‌یابد و می‌تواند به حرکات نادرست و پیچ‌خوردگی مجدد منجر شود. ورزشکاران ورزش‌های مختلف بسیار در معرض این خطر قرار دارند و افرادی که مچ پای آسیب‌پذیری دارند باید با مراقبت، ضعف مچ پای خود را مراعات کنند.
علت ورم مچ پا بدون درد چیست؟ توده‌های سرطانی استخوان پا؟
توده‌های سرطانی و غیرسرطانی در استخوان پا، می‌توانند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم باعث ورم بدون درد پا شوند. تومورهای خوش‌خیم استخوان پا همچون استئوکندروما و فیبروم‌های غیرسازنده، معمولاً زندگی فرد مبتلا را تهدید نمی‌کنند و تنها در صورت عدم درمان رشد می‌کنند با فشار به بافت‌های مجاور، منجر به ایجاد ورم در ناحیه آسیب‌دیده می‌شوند. حالا اگر این تومورها در استخوان پا تشکیل شوند، مفاصل پا شدیداً تحت فشار آن‌ها قرار می‌گیرند.
تومورهای سرطانی و بدخیم اما شامل استئوسارکوم و کندروسارکوم هستند و می‌توانند علاوه بر ایجاد فشار و متورم کردن ناحیه آسیب‌دیده، اغلب با درد همراه هستند و کمتر بدون درد وجود دارند. در این صورت، فرد در معرض خطرات جدی‌تری همچون متاستاز سرطان قرار می‌گیرد. در این وضعیت، احتمال گسترش سرطان در سراسر بدن افزایش می‌یابد و سیستم ایمنی بدن در برابر سرطان گسترش‌یافته تضعیف و آسیب‌پذیر می‌شود. تومورهای سرطانی می‌توانند باعث التهاب شوند و روی عروق خونی تاثیر بگذارند و در نهایت منجر به تجمع مایعات و ایجاد ورم شوند.
اثر بیماری شارکو در ایجاد ورم بدون درد مچ پا
بیماری شارکو یا آرتروپایت شارکو، یک اختلال جدی است که اغلب در مبتلایان به نوروپاتی محیطی و دیابت بروز پیدا می‌کند. این بیماری ورم مچ پا را به‌همراه دارد و این به‌دلیل آسیب‌های عصبی و بی‌حسی ناحیه آسیب‌دیده است. نوروپاتی دیابتی یکی از شایع‌ترین دلایلی است که افراد را به شارکو مبتلا می‌سازد. در نتیجه این بیماری، افراد حتی با وجود آسیب، التهاب و ورم شدید، دردی را احساس نمی‌کنند. این بیماری باید سریعاً تشخیص داده شود و کنترل شود. چرا که می‌تواند به از دست دادن دائمی حس در ناحیه آسیب‌دیده منجر شود و التهاب و تغییرات ساختاری در بافت‌ها و استخوان‌ها و تضعیف مفاصل و استخوان‌ها را در پی داشته باشد. با عدم درمان این بیماری، علائم آن در مرحله ورم بدون درد باقی نمی‌ماند و احتمال شکستگی استخوان و تغییر شکل پا را افزایش می‌دهد. حتی در بسیاری موارد برای کنترل بیماری پیشرفته، قطع عضو ضروری می‌شود.
بیماری برگر چیست و چطور به ورم مچ پا منجر می‌شود؟
بیماری برگر با نام ترومبوآنژئیت نیز شناخته می‌شود و یک اختلال نادر در عروق است که معمولاً به سرخرگ‌های کوچک و متوسط در پاها تاثیر می‌گذارد. در صورت ابتلا به این بیماری به‌دلیل تشکیل لخته‌های خون، التهاب و انسداد عروق خونی، احتمال ایجاد ورم بدون درد روی پا زیاد است. این بیماری با ملتهب کردن دیواره‌های عروق خونی منجر به ایجاد ورم بدون درد روی پا می‌شود. همچنین انسداد ناشی از لخته‌های خون، جریان خون در بافت‌ها را کاهش می‌دهد و تجمع مایعات در بافت‌ها را می‌افزاید. همین تجمع مایعات برای ایجاد ورم‌ه مزمن در پا کافی است. علاوه بر ورم، افرادی که به بیماری برگر مبتلا هستند، قرمزی پوست، احساس سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی پا را تجربه می‌کنند.
تاثیرات صافی کف پا در ورم بدون درد مچ پا
صافی کف پا به مشکلاتی منجر می‌شود که یکی یا دو تا نیستند! افرادی که کف پای صاف دارند، با اختلال در گردش خون در ناحیه پا مواجه می‌شوند. این اختلال معمولاً به‌دلیل فشار اضافی است که به عروق خونی وارد می‌شود و آن‌ها را از برگرداندن خون به قلب بازمی‌دارد. نتیجه این وضعیت، ایجاد ورم است که می‌تواند بدون درد باشد. همچنین در این افراد، در توزیع وزن بر روی بافت‌های نرم پا تغییراتی وجود دارد که التهاب و ورم را ناگریز می‌سازد. این فشار باعث تجمع یافتن مایعات در بافت‌های پا می‌شود و التهاب و ورم را در پی دارد؛ حتی اگر بدون درد باشد. علاوه بر این‌ها، می‌توان به مشکل نارسایی وریدی اشاره کرد که در آن با اختلال در عملکرد دریچه‌های وریدی، خون به سمت پایین پاها حرکت می‌کند و همان جا تجمع می‌یابد. این امر نیز منجر به ورم قوزک پا می‌شود.
مشکلات کلیوی و نارسایی کلیه
کلیه‌های سالم خون را تصفیه می‌کنند و مسئول حذف مایعات اضافی در بدن هستند. با نارسایی کلیه، مایعات دفع نمی‌شوند و احتمال تجمع آن‌ها در بافت اطراف مفاصل افزایش می‌یابد. این امر موجب به حبس شدن مایعات و در نتیجه متورم شدن مفاصل، به‌ویژه مفاصل مچ پا می‌شود. علاوه بر نارسایی کلیه، سندرم نفروتیک نیز که به وضعیت آسیب‌دیدگی فیلترهای کلیوی اطلاق می‌شود، منجر به دفع شدن پروتئین آلبومین از طریق ادرار می‌شود. پروتئین آلبومین در خون از حبس شدن مایعات و ورم جلوگیری می‌کند و کاهش سطح آن در خون، ورم و التهاب را در پاها در پی دارد.
مشکلات قلبی و نارسایی قلب
علت ورم مچ پا بدون درد چیست؟ آیا مشکلات قلبی در این امر نقش دارند؟ مشکلات قلبی اعم از نارسایی قلبی، به‌طور مستقیم باعث ورم بدون درد پا می‌شود. در این حالت، قلب قادر نیست که خون را به‌طور موثر پمپاژ کند و این ناکارآمدی منجر به تجمع خون در اندام‌های تحتانی، از جمله مچ پاها می‌شود. جالب است بدانید که نارسایی قلبی عملکرد کلیه‌ها را نیز مختل می‌کند. با کاهش جریان خون در کلیه‌ها، اندام‌ها سدیم و آب بیشتری را در بدن نگه می‌دارند و منجر به احتباس مایعات بدن و ورم بدون درد در پاها می‌شود. علاوه بر این، آریتمی قلبی که اختلالات ریتم قلب است، با تغییر در ریتم طبیعی ضربان قلب، پمپاژ خون را مختل می‌کند و منجر به تجمع مایع و ایجاد ادم یا همان ورم در بافت‌های پاها می‌شود.
واریس؛ از شایع‌ترین علل ورم بدون درد پا
ورم بدون درد در پا، از شایع‌ترین عوارض واریس است. دریچه‌های سیاهرگ‌ها که وظیفه جلوگیری از بازگشت خون به پایین و به سمت اندام‌های تحتانی مانند پاها را دارند، در صورت آسیب‌دیدگی، منجر به تجمع خون در رگ‌ها می‌شوند. با تجمع خون در رگ‌ها، فشار داخل رگ‌ها افزایش می‌یابد و همین امر برای نشت و خونریزی داخلی به بافت‌های اطراف و در نتیجه ایجاد ورک کافی است. علاوه بر این، تجمع خون به سیستم لنفاوی فشار اضافی وارد می‌کند و با تحریک آن منجر به افزایش تولید مایع لنفاوی می‌شود. در نهایت مایعات لنفاوی تجمع می‌یابند و در پاها به ورم‌های بدون درد دچار می‌شوند. افرادی که به واریس مبتلا هستند، در کنار ورم پاها علائمی همچون احساس سنگینی و سفتی در پاها و تغییر رنگ پوست را تجربه می‌کنند.
احساس کاذب ورم ارتباط آن با کارستزی دیسک کمر
دیسک کمر به‌علت فشار به دیسک‌های بین مهره‌ای ایجاد می‌شود و می‌تواند موجب به درد و بی‌حسی در پاها شود. در برخی موارد امکان این وجود دارد که دیسک کمر با تحریک ریشه‌های عصبی، التهاب و ورم در مچ پا را به‌همراه داشته باشد. علاوه بر این، فتق دیسک عروق خونی و غدد لنفاوی را تحت فشار زیادی قرار می‌دهد و می‌تواند موجب کاهش جریان خون و احتباس مایعات در پاها شود. علاوه بر این، کسانی که دیسک کمر دارند، از فعالیت‌های بدنی سر باز می‌زنند و همین امر می‌تواند موجب به تشدید تورم پاها شود.
بارداری
ورم پا در دوران بارداری پدیده‌ای شایع است. در دوران بارداری تولید مایعات بدن افزایش می‌یابد تا از رشد جنین در رحم حمایت شود. همچنین حجم خون نیز در بدن افزایش پیدا می‌کند. این افزایش ناگهانی مایعات، احتمال تجمع آن‌ها و ایجاد ورم را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، با بزرگ‌تر شدن رحم، فشار بیتری نیز به رگ‌های خونی وارد می‌شود و لگن و پاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این فشار باعث کاهش گردش خون و تجمع مایعات در پاها می‌شود. همچنین تغییرات هورمونی و افزایش سطح هورمون‌هایی مانند پروژسترون، نرم شدن دیواره‌های عروق خونی را در پی دارد که توانایی آن را در برگرداندن خون به قلب کاهش می‌دهد. ورم پا در بارداری معمولاً به‌طور تدریجی ظاهر می‌شود و به‌ویژه در سه ماه دوم و سه ماه سوم بارداری شایع است. چرا که در آن زمان جنین بزرگ‌تر شده است و فشار به عروق خونی افزایش یافته است.
لخته شدن خون
لخته شدن خون یا ترومبوز وریدی (DVT)، می‌تواند مستقیماً باعث ایجاد ورم بدون درد در مچ پا شود. این وضعیت به‌دلیل مسدود شدن جریان خون در وریدهای پا ایجاد می‌شود و علاوه بر این با التهاب همراه است. وجود لخته خون باعث می‌شود که بدن به‌شکل التهاب واکنش نشان دهد که خود منجر به افزایش مایعات و تجمع آن‌ها در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود. علائم افرادی که به ورم پای ناشی از لختگی خون دچار می‌شوند، به اندازه و محل لخته شدن بستگی دارد. لخته‌های کوچک‌تر ممکن است فقط منجر به متورم شدن مچ پا شوند و لخته‌های بزرگ‌تر درد را نیز به‌همراه دارند. البته گاهی برخی از افراد همراه با ورم، تغییر رنگ و قرمزی پوست را تجربه می‌کنند.
عفونت چگونه به ورم مچ پا منجر می‌شود؟
دلایل زیادی در ورم ناشی از عفونت نقش دارند. ورم یا ادم بدون درد کچ پا اغلب به‌دلیل تجمع مایعات در بافت‌های نرم ایجاد می‌شود. عفونت‌های پوستی، مانند سلولیت نیز موجب به ورم مچ پا همراه با قرمزی پوست و احساس گرما می‌شود. عفونت می‌تواند منجر به التهاب و نفوذپذیر شدن عروق خونی شود و نشت بیشتر مایعات به بافت‌ها را در پی داشته باشد. این نشت مایعات می‌تواند ورم شدیدی را ایجاد کند و اغلب بدون درد است. علاوه بر این، افرادی که بیماری‌های مزمن مانند دیابت مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع از عفونت‌ها هستند. این وضعیت می‌تواند منجر به بروز عفونت‌هایی شود که ورم بدون درد در پاها را به‌همراه دارد. در برخی موارد، ورم پا از التهاب ناشی است که به‌دلیل تجمع مایعات ناشی از آسیب‌دیدگی یا عفونت نشت پیدا کرده‌اند.
تاثیر عوارض برخی داروها در ایجاد ورم مچ پا
مصرف برخی داروهای ضدافسردگی، داروهای هورمونی، فشار خون و داروهای ضدالتهاب، ممکن است گاهاً منجر به ایجاد ورم در مچ پا شود. برخی از داروهای فشار خون، کانال کلسیم را مسدود می‌کنند و می‌توانند احتباس مایعات در بافت‌های نرم پاها را به‌همراه داشته باشد. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی نیز احتمال احتباس مایعات و ایجاد ورم را در پی دارد. از برخی از این داروها می‌توان به آسپرین، نورتریپتیلین، آملودیپین، وراپامیل، کاپتوپریل و داروهای دیابت اشاره کرد.
ادم لنف چیست و چه‌طور باعث ورم مچ پا می‌شود؟
زمانی که از ادم لنف، به‌عنوان یکی از علل ورم مچ پا بدون درد حرف به‌میان می‌آید، بدین معنا است که سیستم لنفاوی مسدود شده است و در عملکردش اختلال وجود دارد. با این اختلال مایعات لنفاوی به‌طور کامل تخلیه نمی‌شوند و در اندام‌هایی همچون بازوها و پاها تجمع می‌یابند. ادم لنف اولیه اغلب به‌دلیل اختلالات ژنتیکی یا نارسایی‌های مادرزادی ایجاد می‌شود و ادم لنف ثانویه که شایع‌تر است، از آسیب‌های جراحی و پرتودرمانی ناشی شده است و نشأت عفونی دارد. مثلا افرادی که با درمان‌های گوناگون سرطان پستان را پشت گذاشته‌اند، در معرض دچار شدن به لنف ادم و ورم مچ پا قرار دارند.
مصرف غذاهای پرنمک و شور
با مصرف بی‌رویه نمک و غذاهای شور، خود را در معرض ورم بدون درد مچ پا و محدودیت‌های آن قرار می‌دهند. افزایش سطح سدیم در بدن، تعادل مایعات را مختل می‌کند و خطر متورم شدن مفاصل را افزایش می‌دهد. اگر غذاهای شور زیادی مصرف می‌کنید، بدن‌تان برای حفظ تعادل مایعات بیشتری تولید می‌کند و همین امر زمینه‌ای برای دچار شدن به ورم‌ها و ادم‌های بدون درد در مچ پا فراهم می‌کند.
بیماری کبدی چه نقشی در ورم مچ پا بدون درد دارد؟
یکی از مسئولیت‌های کلیدی کبد، تنظیم سطح مایعات در بدن است. با بیماری‌های کبدی تعادل سطح مایعات بر هم می‌ریزد و زمینه برای نشت و تجمع آن‌ها و در نهایت ایجاد ورم در مچ پا فراهم می‌شود. همچنین کبد وظیفه تولید پروتئین آلبومین را برعهده دارد؛ پروتئینی که از نشت مایعات به بافت‌های اطراف جلوگیری می‌کند. با بیماری‌های کبدی و اختلال در تولید آلبومین، مایعات بدن با راحتی بیشتری به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کنند و احتمال ایجاد ورم در تمام نواحی بدن افزایش پیدا می‌کند. افرادی که به بیماری‌های کبدی مبتلا هستند، از طریق پورتال هایپرتنشن نیز در معرض دچار شدن به ورم بدون درد مچ پا قرار دارند. این وضعیتی زمانی رخ می‌دهد که در سیاهرگ باب فشار زیادی وجود دارد و خون از روده‌ها به طحال و سپس به کبد می‌رسد.
بیماری کبد چرب که یکی از اختلالات شایع کبدی است، به‌دلیل تجمع چربی در سلول‌های کبد و مختل کردن عملکرد این اندام حیاتی، منجر به تورم مچ پاها می‌شود. بسیاری از بیماری‌های شدید و مزمن کبدی به سیروز منتهی می‌شوند که اغلب در اثر سوء مصرف الکل و عفونت ناشی از بیماری‌های هپاتیت B و C رخ می‌دهد. سیروز کبدی منجر به افزایش فشار خون و کاهش گردش خون در پاها می‌شود و افزایش احتمال متورم شدن مچ پاها را در پی دارد.
سلولیت و عفونت‌های پوستی و متورم شدن مچ پاها بدون درد
سلولیت که یکی از انواع عفونت‌های پوستی است به‌طور مستقیم بافت‌های نرم زیر پوست مچ پا را هدف قرار می‌دهد. زمانی که باکتری‌‌های عفونی از طریق زخم یا ترک‌های پوست به داخل بدن نفوذ می‌کنند، پزشک وضعیت فرد را سلولیت تشخیص می‌دهد. علائم این بیماری شامل قرمزی، تورم، گرما و درد است و در بسیاری از افراد مشاهده شده است که موجب به تورم بدون درد مچ پا شده است. در برخی موارد زمانی که عفونت سلولیت شدید باشد، احتمال این وجود دارد که به غدد لنفاوی سرایت کند و عوارض جدی و خطرناکی در پی داشته باشد.
نقرس در ورم مچ پا چه نقشی دارد؟
با ابتلا به آرتریت التهابی یا همان نقرس سطح اسید اوریک در خون بیشتر می‌شود. همین امر تورم در بین مفاصل انگشتان پا، زانو و مچ پا را به‌دنبال دارد. کریستال‌های اسید اوریک به مفاصل نفوذ می‌کنند و موجب به ملتهب شدن مفاصل می‌شوند. این التهاب با ترشحپروستاگلاندین‌ها و لوکوترین‌ها همراه است و امکان قرمزی و احساس گرما در مفاصل وجود دارد. ورم مچ پا که ناشی از نقرس است با کاهش دما تشدید می‌شود و این به‌دلیل برگشت مایعات بین بافتی به مفاصل است. به همین دلیل است که بسیاری از مبتلایان ورم پا را هنگام شب تجربه می‌کنند.
سخن پایانی
افراد زیادی به‌دلیل تورم مچ پا، با مشکلات و محدودیت‌های حرکتی بسیاری درگیر هستند. تعدادی از افراد موقتاً تورم بدون درد مچ پا را تجربه کردند و برخی از افراد با این مشکل به‌طور مزمن درگیر هستند. در این لحظه باید پرسید که علت ورم مچ پا بدون درد چیست؟ علل مختلفی در متورم شدن مچ پا نقش دارند و می‌توانند با برخی از علائم دیگر مانند درد، قرمزی و عفونت همراه باشند. این مشکل می‌تواند ناشی از ایستادن طولانی‌مدت یا پیچ‌خوردگی مچ پا بروز پیدا کند و می‌تواند از مشکلات قلبی و کلیوی و کبدی، تومورهای سرطانی و غیرسرطانی استخوان، نقرس، واریس، اضافه وزن و … ناشی شده باشد. بنابراین تشخیص علت تورم مزمن فقط از پس پزشک برمی‌آید. تشخیص دقیق اولین قدم درمان قطعی و بی‌برگشت ورم مزمن مچ پا است.
ما در کلینیک دکتر میر به بهترین پزشکان برای درمان قطعی تورم مچ پا و سایر مفاصل مجهز هستیم تا شما دیگر از این مشکل مزمن ترسی نداشته باشید و مطمئن باشید که با اقدامات مناسب قابل رفع است. شما می‌توانید با برقراری ارتباط با ما و رزرو نوبت با پزشکان، بهترین خدمات پزشکی را دریافت کنید.
