علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی

فتق دیسک به خروج قسمت نرم دورن دیسک، از قسمت خارجی آن ها گفته می شود. عموما درمان جراحی برای اشخاصی که بدن آن ها به روش های غیر جراحی پاسخ مناسب نداده است تجویز می‌شود. معمولا جراحان قادر به برداشتن تمام دیسک نیستند و تنها یک چهارم آن را برمی‌دارند. با این وجود، برخی کل دیسک آسیب دیده را با یک دیسک مصنوعی جایگزین می‌کنند و گروه دیگر با شیوه میکروسکوپی آن از بین می‌برند و مهره های بالایی و پایینی را با پیچ به یکدیگر متصل کنند تا مجددا دیسک عود نکند. برای پیشگیری از علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی و عدم نیاز به عمل دیسک کمر با ما همراه باشید.

اصلی ترین علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی کدام اند؟

پیش از پرداختن به علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی بایدبه بیان شیوه های درمان فتق دیسکوپاتی کمر اشاره کرد که به دو گروه تهاجمی و کم تهاجمی دسته بندی می شوند. شیوه های تهاجمی شامل جراحی باز و جراحی باز میکروسکوپی هستند که روش جراحی باز با کمک بی حسی موضعی یا بیهوشی کامل صورت می گیرد.

 برای جراحی دیسک باید استخوانی به نام لامینا که بر روی ریشه های عصبی است را برداشت، سپس ریشه عصبی به سمت داخل کشیده شود و به این ترتیب می توان دیسک را درمان کرد. در تمام روش های جراحی، مراقبت های پس از عمل مانند تغذیه بعد از عمل دیسک کمر بسیار تاثیر گذار و مهم هستند.

عمل دیسک کمر به شیوه بسته به معنی عدم استفاده از چاقو و برش در حین جراحی می باشد. در این روش با ایجاد سوراخی در داخل پوست، سوزن یا آندوسکوپ را داخل فضای دیسکوپاتی کمر می کنند. عمل بسته دیسکوپاتی کمر به دو دسته جراحی لیزر و جراحی آندوسکوپی تقسیم می شود.

در عمل دیسک کمر باز از چاقو و ایجاد برش برای درمان کمک می گیرند. در این روش عضلات به کنار زده می‌شوند و بخشی از استخوان ستون فقرات (لامینا) برداشته خواهد شد تا ریشه های عصبی مشخص شوند. سپس این ریشه های عصبی نیز کنار زده می شوند تا دیسک دیده شود. اصولا این عمل به وسیله میکروسکوپ صورت می گیرد.

برای گرفتن نتیجه مطلوب از عمل، باید مراقبت هایی مانند پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر را به طور منظم انجام داد. با این حال احتمال دارد که دیسکوپاتی کمر پس از انجام جراحی، مجددا آسیب ببیند و بیمار به عملی دوباره نیاز پیدا کند. در ادامه به بیان علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی خواهیم پرداخت:

سطح فعالیت

به طور کلی، بیمارانی که در زندگی روزمره خود فعالیت و تحرک کمی دارند، بیش تر از سایرین در خطر عود دیسکوپاتی کمر قرار خواهند گرفت. در صورتی ‌که عضلات بدن ما زمان زیادی غیر فعال و بی حرکت باشند، دچار تنش و انقباض می‌شوند که این مسئله مانع از به دست آوردن سلامتی پس از دیسککتومی خواهد شد.

رعایت موارد مهمی که متخصص ستون فقرات به عنوان مراقبت های پس از عمل به بیمار توصیه می کند، مانند ورزش و تغذیه بعد از عمل دیسک کمر می تواند در روند بهبود فرد بسیار تاثیر گذار باشد.

شاخص توده بدن یا BMI

از جمله اصلی ترین علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی می توان بهشاخص توده بدن بیمار اشاره کرد؛ به این صورت که افراد مبتلا به فتق دیسک کمر که دارای اضافه وزن هستند، بیش از سایرین نیاز به تجدید جراحی دارند. طبق تحقیقاتی که بر روی ۲۲۶ فرد مبتلا به دیسکوپاتی کمر با وزن های متفاوت صورت گرفت، مشخص شد که میزان خطر نیاز مجدد به عمل برای بیمارانی که وزنی متناسب داشتند ۱.۸ درصد بود.

در صورتی که این میزان ریسک برای بیمارانی که کمی اضافه وزن داشتند ۱۲.۵ درصد، برای اشخاصی که به اصطلاح چاق بودند و اضافه وزن بیش تری داشتند ۹ درصد و برای افراد با وزن بسیار زیاد ۲۵ درصد تعیین شد. به صورت کلی، هر میزان که BMI فرد بیش تر باشد، ریسک انجام مجدد عمل نیز بالاتر می رود.

در نتیجه، انجام مراقبت های بعد از جراحی مانند پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر، در نتیجه گیری مطلوب و عدم عود مجدد بیماری نقش مهمی دارد.

سن

از دیگر علت های عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی می توان به سن بیمار اشاره کرد. به این صورت که بر اساس تجربیات، در بیماران کم سن تر ریسک نیاز به انجام دوباره عمل جراحی بالاتر است.

مصرف دخانیات

به طور قطعی ثابت شده است که مصرف دخانیات همچون سیگار، از مهم ترینعلل عود دیسک کمر پس از عمل جراحیاست. مصرف سیگار علاوه بر این که موجب از بین رفتن دیسک ها می‌شود، باعث جلوگیری از روند طبیعی درمان و بهبود بافت ترمیم شده در بدن بیمار نیز می‌شود.

طبق یک تحقیق انجام شده مشخص شد بیمارانی که هم زمان با عمل جراحی و درمان خود سیگار مصرف می کنند، احتمال عود دیسکوپاتی کمر در آن ها حدود ۵۰ درصد بیش تر از سایر افراد خواهد بود. بنابراین، طبیعی است که عدم مصرف سیگار و دخانیات به طور قابل توجهی در میزان بروز دوباره دیسک کمر پس از عمل تاثیر خواهد گذاشت.

دیابت

تحقیقات مختلف مشخص کرده است که ابتلا به دیابت یکی از علت های عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی خواهد بود. علاوه بر این، ثابت شده است که افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده در مقایسه با بیمارانی که دیابت کنترل شده دارند، در حدود 2 برابر بیش تر احتمال دارد که دچار عود مجدد دیسکوپاتی کمر پس از عمل ‌شوند.

 در نتیجه، برای کنترل بیماری دیابت رعایت موارد مختلفی از جمله تغذیه بعد از عمل دیسک کمر بسیار اهمیت دارد.

سوراخ دیسک

به عنوان یکی دیگر از مهم ترین علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی می توان به اندازه سوراخ دیسک کمر بیمار اشاره کرد. ثابت شده است بیمارانی که سوراخ دیسک آن ها بزرگ است (۶ میلی متر یا بزرگ ‌تر) نسبت به اشخاصی که سوراخ‌ دیسک آن ها کوچک تر است، به شکل چشمگیری بیش تر در معرض عود مجدد دیسک کمر قرار خواهند گرفت.

 طبق مطالعات انجام شده، حدود یک سوم افرادی که مجددا عمل دیسکوپاتی کمر را انجام داده‌اند، دارای سوراخی بزرگ در دیسک خود بوده اند.

میزان مواد برداشته شده از دیسک

پزشک در زمان جراحی ستون مهره ها باید تصمیم بگیرد که چقدر از دیسک آسیب دیده را بردارد و به عبارتی، دیسککتومی به چه میزان تهاجمی باشد. در عمل های تهاجمی‌، پزشک تمام ماده آزاد و درون دیسک را بر‌می‌دارد.

به صورت مقابل، در دیسککتومی های محدود تنها قسمتی از دیسک که به بیرون ترشح شده است را بر می دارند و به فضای داخلی دیسک وارد نمی شوند. در نتیجه از دیگر علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی، میزان مواد برداشته شده از دیسکوپاتی کمر بیمار است.

هر یک از این دو شیوه درمان دارای نقاط مثبت و منفی خاص خود هستند؛ به طور مثال در شیوه محدود دیسککتومی نسبت به عمل تهاجمی ‌تر، احتمال عود دوباره دیسک کمر پس از جراحی بیش تر است.

به عنوان یکی از معایب جراحی های تهاجمی، می توان به حذف کامل دیسک آسیب دیده اشاره کرد که دیسک طی مدت زمانی دچار کاهش ارتفاع می شود و این امر موجب درد، سفتی، ناراحتی و بی ثباتی دیسک می شود. پزشک متخصص قادر به تشخیص بهترین شیوه درمان متناسب با شرایط هر یک از بیماران است.

اکنون با دانستن مهم ترین علل عود دیسکوپاتی کمر پس از عمل جراحی قادر به رعایت موارد قابل کنترل هستید تا خطر عود مکرر دیسک را تا ۵0 درصد کاهش دهید. همچنین شما می توانید با انجام مواردی همچون پیاده روی پس از جراحی دیسک کمر به حفظ سلامتی خود پس از عمل جراحی بسیار کمک کنید.

جلوگیری از علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی

با این حال که ریسک عود مجدد دیسکوپاتی کمر موجب ایجاد استرس می شود، ولی نباید بیمار را از انجام عمل جراحی دیسک منصرف کند.

در کنار اجتناب از مواردی که به عنوان علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی ذکر کردیم، مراقبت های دیگری مانند انجام پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر نیز می‌تواند به جلوگیری از نیاز مجدد به جراحی کمک کند.

بر اساس گزارشات علمی اثبات شده، برای افرادی که دیسک کمر آن ها حفره‌ بزرگی دارد، استفاده از دستگاه محصور کننده حلقوی که به استخوان متصل می شود، می تواند ریسک عود مجدد دیسک کمر را تا میزان قابل توجهی کم کند.

 به طور میانگین، کمک گرفتن از دستگاه محصورکننده حلقوی می تواند تا حدود ۵۰ درصد، خطر عود دوباره دیسک و عوارض بیماری را کاهش دهد.

وسیله ای به نام Barricaid به صورت ویژه برای بیمارانی که سوراخ‌ های بزرگی در دیسک کمر خود دارند، ساخته شده است و میزان موفقیت عمل دیسککتومی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

این دستگاه به جراح ستون مهره ها این امکان را می‌دهد تا عمل دیسککتومی کم تهاجمی‌ تری را انتخاب کند و تا میزان ممکن، دیسک بیمار را حذف نکند و به این ترتیب، ریسک برگشت دوباره دیسک کاهش می یابد. بنابراین، عدم استفاده پزشک از این دستگاه برای بیمارانی که به آن نیاز دارند نیز از جمله علل عود دیسک کمر پس از عمل جراحیخواهد بود.

به عنوان بهترین و موثرترین روش جلوگیری از برگشت دوباره دیسک کمر می توان به اجتناب از بی تحرکی، انجام منظم پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر و سایر فعالیت های مناسب اشاره کرد.

با وجود رعایت کامل تمام مواردی که به عنوان علل عود دیسک کمر پس از عمل جراحیگفته شده، متاسفانه ممکن است دیسک کمر مجددا عود کند و جلوگیری از این مشکل تا حدی در کنترل بیمار و پزشک است و مابقی غیر قابل کنترل می باشد. در بعضی موارد تنها چند روز پس از عمل و در برخی دیگر تا چند سال پس از جراحی این احتمال وجود خواهد داشت.

درمان عود دیسکوپاتی کمر بعد از عمل جراحی

همان گونه که گفته شد علل عود دیسک کمر پس از عمل جراحیمی تواند برای هر شخصی متفاوت از دیگری باشد. بنابراین در هنگام بروز مجدد فتق دیسکوپاتی کمر، کاهش درد شدید بیمار از اصلی ترین مراحل درمان است. پس از کاهش درد و التهاب، می توان به شناسایی علت بروز این حادثه پرداخت. به صورت کلی، مراحل اولیه برای کنترل درد فرد، شامل موارد زیر می شود :

گذاشتن کمپرس سرد بر روی قسمت هایی از بدن بیمار که دارای التهاب و اسپاسم عضلانی هستند؛

مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب غیر استروئیدی همچون ایبوپروفن که توسط پزشک متخصص تجویز شده است؛

استفاده از روش گرما درمانی که قادر به بهبود اسپاسم های عضلانی و التهابات ناشی از فتق دیسک کمر است.

بنابراین، در چنین مواردی استفاده از پد گرمایشی، کمپرس سرد و کمپرس گرم می تواند کمک کننده باشند. لازم به ذکر که استراحت های طولانی مدت و عدم تحرک کافی، باعث ایجاد ناراحتی و سفتی بیش تر خواهد شد و از جمله علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی است.

در نتیجه جهت درمان این بیماری نیازی به استراحت مطلق و نداشتن تحرک نیست و لازم است که پیاده روی پس از جراحی دیسکوپاتی کمر انجام شود.

عمل جراحی

در صورتی که به هریک از علت های عود دیسکوپاتی کمر بعد از عمل جراحی، این بیماری برگردد، ضروری است که بیمار دوباره تحت درمان های لازم قرار گیرد. دقت کنید که عمل دوباره فتق دیسک کمر به هیچ وجه نباید به شیوه جراحی باز صورت گیرد؛ چرا که در این روش به علت چسبندگی‌های اولیه، خطر ایجاد عفونت وخون ریزی شدید افزایش خواهد یافت.

 به همین علت در این موارد پزشک، جراحی را به شیوه آندوسکوپی انجام خواهد داد؛ زیرا در این تکنیک هدف اصلی حذف چسبندگی قسمت های اطراف دیسک عود کرده با کم ترین میزان دخالت است. به این ترتیب می توان گفت که برای بهبود عود دیسکوپاتی کمر، انجام عمل آندوسکوپی در مقایسه با عمل دیسک باز از اولویت بیش تری برخوردار است.

آندوسکوپی

اگر بیماری فرد به هریک از علت های عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی برگردد، استفاده از درمان آندوسکوپی یک شیوه موثر و نتیجه بخش خواهد بود. به صورت کلی، در این روش درمانی تنها از یک شکاف ظریف و وسایل مخصوص، جهت درمان مشکلات ستون مهره ها کمک گرفته می شود.

برای انجام عمل آندوسکوپی فتق دیسکوپاتی کمر، در ابتدا لازم است که بیمار بی حسی موضعی شود، در ادامه یک شکاف کوچک بر روی پوست ناحیه مورد نظر ایجاد می شود و یک تروکار لوله‌ای به درون برش وارد می شود. در عمل آندوسکوپی می توان از طریق یکی از 2 روش زیر به ستون مهره ها دسترسی پیدا کرد :

داخل

تکنیک های متنوع

در قدم بعدی از یک دوربین ظریف که به وسیله تروکار به درون ناحیه مورد نظر فرستاده شده است، جهت انجام عمل جراحی کمک گرفته می شود. در حین انجام جراحی، عکس و فیلم هایی که این دوربین ضبط می کند بر روی مانیتور اتاق عمل پخش می شود.

رعایت مراقبت هایی مانند نوع تغذیه مناسب پس از جراحی دیسک کمر می تواند به میزان قابل توجهی از بازگشت این بیماری جلوگیری کند.

مراقبت های و تغذیه بعد از عمل دیسک کمر

جهت افزایش سرعت بهبود بیمارانی که جراحی ستون مهره‌ها را انجام داده اند، لازم است که مراقبت های ویژه ای مانند تغذیه مناسب پس از جراحی دیسکوپاتی کمر را به طور کامل و صحیح انجام دهند. داشتن تغذیه سالم و مناسب پس از انجام عمل دیسک کمر، از جمله موارد مهم و تاثیر گذار در روند بهبود بیمار است.

در نتیجه تلاش کنید مصرف خوراکی هایی که حاوی مقادیر بالایی از پروتئین و ویتامین های مختلف هستند را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید؛ به ویژه دریافت منظم و کافی ویتامین دی و کلسیم بسیار اهمیت دارد. همچنین مصرف زیاد مایعات (هشت لیوان آب در روز) نیز در این دوران می تواند کمک کننده باشد. در ادامه لیستی از خوراکی های مفید برای تغذیه بعد از عمل دیسک کمر آورده شده است:

میگو و صدف

سبزیجات تیره رنگ مثل کلم بروکلی و اسفناج

میوه‌ و سبزیجات قرمز رنگ مثل گوجه فرنگی، فلفل قرمز، چغندر و…

انواع توت‌ها

محصولات گرفته شده از سویا مثل شیر سویا، پنیر سویا و…

زیتون سیاه

پیاز قرمز

سیب

دانه‌ کتان

دانه چیا

حبوبات

ماهی‌های چرب آب سرد مانند قزل آلا

آجیل‌

پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر

یکی از بهترین تمرینات ورزشی و بازتوانی حرکتی برای ان دسته از افرادی که جراحی لامینکتومی یا دیسککتومی در ناحیه کمر انجام داده‌اند پیاده روی است. در حقیقت پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر با افزایش گردش خون می‌تواند اکسیژن رسانی و تغذیه به بافت‌های عضلانی کمر و ستون فقرات را بهبود بخشیده و با این عمل موجب تسریع روند بهبودی و گذران دوره نقاهت گردد.

از سوی دیگر پیاده روی پس از جراحی دیسکوپاتی کمر می‌تواند با طراز مناسب بدن موجب بهبود وضعیت ستون فقرات شده و از آسیب‌های آتی جلوگیری نماید.

سخن پایانی

دردهای شدید کمر و پا، از مهم ترین دلایلی است که بیماران مبتلا به فتق دیسکوپاتی کمر را مجبور به قبول ریسک انجام عمل جراحی می کند. برای بعضی از افراد، درد بلافاصله بعد از جراحی یا پس از گذشت چندین هفته تا چندین ماه مجددا آغاز می شود. احتمال بروز دردهای درمان نشده ستون مهره ها پس از انجام عمل باز، حدود ۳۵ الی ۴۵ درصد است.

 علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی می تواند موارد مختلفی باشد که در این مقاله به طور کامل به آن ها پرداختیم. با این وجود، انجام مراقبت های پس از عمل مانند تغذیه بعد از عمل دیسک کمر می تواند به میزان قابل توجهی از بازگشت این بیماری و دردهای ناشی از آن جلوگیری کند.

 کلینیک ما با در اختیار داشتن بهترین جراحان فوق تخصص ستون فقرات ایران که سال ها تجربه ی کاری موفق داشتند برای انجام جراحی های دیسکوپاتی کمر با حداقل میزان عود و عوارض برای خدمات دهی اماده است.

فرزاد مریخ بیات